한국   대만   중국   일본 
Авёс пася?ны ? В?к?педыя Перайсц? да зместу

Авёс пася?ны

З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
Авёс пася?ны
Навуковая клас?ф?кацыя
М?жнародная навуковая назва

Avena sativa L. , 1753


С?стэматыка
на В?к?в?дах
Выявы
на В?к?схов?шчы
ITIS    41459
NCBI    4498
EOL    1114783
GRIN     t:6123
IPNI     164949-3
TPL     kew-397860

Авёс пася?ны [3] [4] ( Avena sativa ) ? в?д аднагадовых травян?стых расл?н сямейства злака?. Кашто?ная кармавая ? харчовая культура.

Назвы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Авёс пася?ны [5] , гавёс [6] [7] , шав?ль [8] .

Ап?санне [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Вышыня расл?ны 70 ? 110 см. Вегетацыйны перыяд 85 ? 115 сутак. Самаапыляльн?к. В?льгацелюб?вая, непатрабавальная да цяпла расл?на: усходы пераносяць кароткатэрм?новыя замаразк? да ?7С ? ?8С. Цв?це ? л?пен? . [9]

Уласц?васц? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Зерне мае бялку 9 %-15,7 %, крухмалу 21 %-25 %, абалон?ны 7 %-24 %, тлушчу 2 %-11 %, в?там?ны ? м?неральныя сол? [9] .

Вырошчванне ? культуры [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Расл?на добра расце на аэраваных дзярнова-падзол?стых супяшчаных ? лёгкасугл?н?стых глебах . У севазваротах сеецца пасля ?гноенных аз?мых збожжавых , лёну , зернебабовых ? прапашных культура?.

  • Тэрм?ны ся?бы самыя ранн?я ? як тольк? паспее глеба.
  • Спосаб ся?бы ? вузкарадковы.
  • Сярэдняя ?раджайнасць  ? 2,3-2,5 т/га (найвял?кшае ? 7 т/га). [9]

На значных плошчах высяваецца на корм у сумес? з луб?мам, в?кай, гарохам ? ?ншым? культурам?.

Раянаваныя сарты: [9]

  • Надзейны
  • Кондар
  • Эрбграф
  • Эндспурт

Асно?ныя шкодн?к? а?са пася?нога:

Асно?ныя хваробы [9] :

Выкарыстанне [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Дз?к?я формы а?са ?жывал?ся ? ежу ?жо ? эпоху палеал?ту . Так, рэштк? а?сянага крухмалу был? выя?лены на пячорным каменным та?качы з ?тал?? , як?м карыстал?ся каля 33000 гадо? таму [10] . Генетычныя даследаванн? паказал?, што продкавай формай а?са пася?нога з’я?лялася Avena sterilis з Бл?зкага Усходу [11] . М. ?. Вав?ла? высуну? г?потэзу , згодна якой авёс першасна рос на палетках як пустазелле ? тольк? пазней ста? самастойнай сельскагаспадарчай культурай [12] . Сапра?ды, адна з найбольш старажытных знаходак а?сяных зярнят на месцы раскопак неал?тычнага земляробчага пасел?шча (11300 гадо? таму) каля ?ерыхона сведчыць пра тое, што яны аднос?л?ся да дз?кай формы [13] . Пераход ад пустазелля да культурнай расл?ны адбы?ся каля 6000 гадо? таму [14] .

Ва Усходняй Е?ропе авёс пася?ны вырошчвал? ?жо носьб?ты культуры л?нейна-стужкавай керам?к? . У прыватнасц?, ён бы? выя?лены падчас раскопак ранняга земляробчага пасел?шча каля вёск? Альшан?ца на по?дн? Польшчы [15] . На тэрыторы? Беларус? вядомы знаходк? а?са з X ст. [16] У высок?м сярэднявеччы ён з'я?ля?ся адной з найбольш распа?сюджаных збожжавых культур . Так, пры раскопках Браслава ? пластах XI ? XII стст. а?сяныя зярняты склал? 13,3% ад знойдзенага збожжа [17] . У Гродна таго ж перыяду ? 35% [18] .

Перапрацо?ка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Зерне перапрацо?ваюць на крупы , муку , талакно . А?сяную салому, зялёную масу, сена , с?лас скормл?ваюць жывёле.

Пажы?насць 1 кг зерня а?са прынята за кармавую адз?нку.

Зноск?

  1. ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. ↑ Пра ?мо?насць аднясення ап?сванай у гэтым артыкуле групы расл?н да класа аднадольных гл. раздзел ≪С?стэмы APG≫ артыкула ≪Аднадольныя≫ .
  3. ↑ Назва згодна з Я. П. Шмярко , ?. П. Мазан . Лекавыя расл?ны ? комплексным лячэнн?. ? Мн: Навука ? тэхн?ка, 1989. ? С. 388. ? 399 с. ? ISBN 5-343-00120-3 .
  4. ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. ? Мн. : ≪ Наука и техника ≫, 1967. ? С. 22. ? 160 с. ? 2 350 экз.
  5. ↑ Federowski M. Lud Bialoruski na Rusi litewskiej. Krakow, I, 1897
  6. ↑ Ганчарык М. М. Беларуск?я назвы расл?н. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларус?, т. II ? IV. Горы-Горки, 1927
  7. ↑ З. Верас . Беларуска-польска-расейска-лац?нск? ботан?чны сло?н?к . ? В?льня, Субач 2: Выданне газеты ≪ Голас беларуса ≫, Друкарня С. Бэкэра, 1924.
  8. ↑ Добровольский В. Н. Смоленский областной словарь. Смоленск, 1914
  9. ↑ а б в г д Г. А. К?м, Ф. ?. Фам?нчык. Авёс // Энцыклапедыя прыроды Беларус? . У 5-? т. Т. 1. Аал?ты ? Гасц?нец / Рэдкал. ?. П. Шамяк?н (гал. рэд.) ? ?нш. ? Мн. : БелСЭ ?мя Петруся Бро?к? , 1983. ? С. 23. ? 575 с., ?л. ? 10 000 экз.
  10. ↑ Ancient Oat Discovery May Poke More Holes in Paleo Diet
  11. ↑ Progenitor Germplasm of Domisticated Hexaploid Oat
  12. ↑ Мордвинкина, А. И. Овёс ? Avena (Tourn.) L. // Культурная флора СССР: Т. 2: Хлебные злаки : рожь, ячмень, овес. ? Москва, Ленинград: Издательство совхозной и колхозной литературы, 1936. ? С. 340
  13. ↑ Ancient Waves of (Wild) Grain
  14. ↑ Oxford University Plants 400: Avena sativa
  15. ↑ Milisauskas, S. Early Neolithic Settlement and Society at Olszanica. Memoirs. Vol. 19 ? University of Michigan Press, 1986. ? P. 159
  16. ↑ Коробушкина, Т. Земледелие на территории Белоруссии в X-XIII вв. ? Минск: Наука и техника, 1979. С. 87
  17. ↑ Кирьянов А.В. Зерна хлебных растений из раскопок древнего Браслава
  18. ↑ Э. М. Загорульский, Археология Беларуси Арх?вавана 11 лютага 2022.
Узята з " https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Авёс_пася?ны&oldid=4549959 "