Нал?чвае 366 ап?саных в?да?, распа?сюджаных у трап?чных, субтрап?чных ? часткова ва ?мераных паясах. 17 в?да? паходзяць з А?страл??. 31 в?д сорга вырошчваюць як культурную расл?ну ^[4] .

Аднагадовыя ? шматгадовыя травян?стыя расл?ны, сцёблы вышынёй да 4?5?м ? болей, моцныя, прамастойныя. Шырокая ? разгал?наваная каранёвая с?стэма можа дасягаць глыб?н? 2?2,5?м. Плод ?? зярня?ка каля 4?мм у дыяметры.

Па пажы?ных уласц?васцях збожжа ? зялёная маса сорга амаль не саступаюць кукурузе , а па некаторых ? пера?зыходзяць яе. Сорга папулярнае ? Аз?? ? Афрыцы як мука для выпечк? хлебных выраба? ? макарон. Збожжа таксама гатуецца як папкорн, смажаннем на патэльн?. З сорга робяць кашы, аладк?, л?кёры ? п?ва, асабл?ва для людзей з непераноснасцю глютэну. Патаку (соргавы мёд) атрымл?ваюць са сцёбла? цукровага сорга, як? змяшчае да 18?% цукру. Гэтая культура багатая на вугляводы (61?68?%), бялк? (7,8?16,7?%), карац?н , дуб?льныя рэчывы, в?там?ны , як?я ?граюць важную ролю ? падвышэнн? прадукты?насц? жывёл. Валодае супрацьдыярэйным?, або звязальным?, ? гамеастатычным? ?ласц?васцям?.

Усе сорга змяшчаюць тан?ны , а большасць змяшчае флавано?ды. Тан?ны душаць рост патагенных м?краарган?зма?, зн?жаюць ц?ка?насць жывёлы да з’ядання расл?ны. Збожжа сорга з’я?ляецца адной з найлепшых крын?ц флавано?да? праантацыян?дз?ну. Агульнае змяшчэнне фенолу ? тан?нах ? ? флавано?дах карэлюе з антыакс?дантнай акты?насцю . Антыакс?дантная акты?насць найбольшая ? сорга з цёмным каляплодн?кам ? п?гментаваным насенн?кам. Антыакс?дантнай акты?насцю сорга можна растлумачыць зн?жэнне захворвання на некаторыя в?ды раку ? насельн?цтва, якое ?жывае сорга. Антыакс?данты зн?жаюць гл?кем?чны ?ндэкс ? могуць памяншаць узровень халестэрыну ? крыв?. Утрыманне фенола? у некаторых в?дах сорга настольк? высокае, што звязванне бялко?, вуглявода? ? м?нерала? можа зн?з?ць ?х б?ялаг?чную даступнасць. Гэты эфект можа быць часткова скасаваны апрацо?кай збожжа.

Зялёную масу ? зерне ахвотна ядуць мног?я в?ды сельскагаспадарчых жывёл . Для збалансаванага харчавання жывёл трэба дадаваць крын?цы л?з?ну, якога бракуе ? сорга.

Салома выкарысто?ваецца як сырав?на для вытворчасц? паперы, кардону, плеценых выраба?, вен?ка?, ёю пакрываюць дах?, выкарысто?ваюць на пал?ва, для плато?. З сух?х сцёбла? некаторых в?да? атрымл?ваюць чырвоную фарбу для апрацо?к? шкур.

Сорга?? пятая па значнасц? збожжавая культура ? свеце. Мэтазгоднасць вырошчвання сорга ? засушл?вых ? па?засушл?вых рэг?ёнах планеты абумо?л?ваецца яго ?н?версальнасцю ? высокай прадукты?насцю.

Патрабаванн? да цяпла для зерневага сорга вышэй за патрэбы кукурузы. Для прарастання яму трэба тэмпература ад 12 да 13?°C. Рост больш удалы пры тэмпературы вышэй за 15?°C, аптымальная тэмпература складае каля 32?°C. Перапады тэмпературы падчас цв?цення могуць зн?з?ць ураджай збожжа. Сорга супрацьста?ць высок?м тэмпературам значна лепей, чым н?зк?м. Ён здольны давол? працяглы час перанос?ць засуху, а пасля спынення засух? адна?ляць рост. Патрабуе менш вады за кукурузу, каб утварыць к?лаграм сухога рэчыва. Добра разв?ваецца на шчолачных глебах. Цукрыстыя сарты патрабуюць ная?насц? ? глебе карбанату кальцыя, як? павял?чвае змяшчэнне цукрозы ? сцёблах ? л?сц?. Аддае перавагу лёгк?м глебам, здольны расц? на троху засоленых глебах.

Найбуйнейшым? экспарцёрам? ? свеце з’я?ляюцца ЗША, Аргенц?на ? А?страл?я. У 2020 годзе сусветная ?радл?васць склала каля 14,6 ц/га.

Асно?ным? спажы?цам? з’я?ляюцца Злучаныя Штаты, Мекс?ка, Япон?я, Аргенц?на ? Усходняя Е?ропа. Гэтыя кра?ны разам паглынаюць больш за 80?% сусветнай вытворчасц? сорга ? кармавой форме.

На ранн?х стадыях росту расл?н некаторыя в?ды сорга могуць змяшчаць с?н?льную к?слату , хардэ?н ? н?траты ? колькасц?, смяротна небяспечнай для жывёл, як?я пасвяцца. Расл?ны, як?я цярпяць ад засух? або спёк?, таксама могуць змяшчаць такс?чныя ?зро?н? цыян?ду ? н?трата? на позн?х стадыях росту. ^[6]

• Скуратов?ч А. М. Со?рга?// Беларуская энцыклапедыя : У 18 т. Т. 15: Следав?к? ? Трыо?/ Рэдкал.: Г. П. Пашко? ? ?нш.?? Мн. ?: БелЭн , 2002.?? Т.?15.?? С.?87?88.?? 10?000 экз. ?? ISBN 985-11-0035-8 .?? ISBN 985-11-0251-2 (т.?15).
• Су?данская трава??// Беларуская энцыклапедыя : У 18 т. Т. 15: Следав?к? ? Трыо?/ Рэдкал.: Г. П. Пашко? ? ?нш.?? Мн. ?: БелЭн , 2002.?? Т.?15.?? С.?249.?? 10?000 экз. ?? ISBN 985-11-0035-8 .?? ISBN 985-11-0251-2 (т.?15).
• Сорго?/ Калашник Н. С.?// Большая советская энциклопедия ?: ( [в 30 т.] )?/ гл. ред. А. М. Прохоров .?? 3-е изд..?? М .?: Советская энциклопедия, 1969?1978. (руск.)

•   На В?к?схов?шчы ёсць медыяфайлы па тэме Сорга
• Сорго : ?нфармацыя пра таксон у праекце ≪Плантариум≫ (вызначальн?к расл?н ? ?люстраваны атлас в?да?). (руск.)