Злучаныя Штаты да канца Х?Х ст ?жо стал? магутнай дзяржавай. Распа?сюджвал?ся ?дэ? пера?тварэння кра?ны, якая сама нарадз?лася ? барацьбе за незалежнасць ад метрапол??, ? калан?яльную дзяржаву. У 1895 ?г. на Кубе пачалася партызанская вайна за незалежнасць ад ?спан??. У ЗША было шмат прых?льн?ка? куб?нск?х па?станца?, супраць як?х ?спанцы падчас выкарысто?вал? жорстк?я метады барацьбы, ? тым л?ку ? канцлагеры , але больш за 3 гады Злучаныя Штаты як дзяржава захо?вал? нейтрал?тэт . С?туацыя змян?лася, кал? ? 1898?г. ? гаванск?м парту пры няясных абстав?нах бы? зн?шчаны ваенны карабель ≪Мэн≫ разам з 250 амерыканск?м? маракам?. Пасля гэтага прэз?дэнт ЗША Кл??ленд яшчэ некальк? месяца? спрабава? захаваць нейтрал?тэт, але грамадства патрабавала адпомсц?ць за заг?ну?шых амерыканца? ? прэз?дэнт аб'яв?? вайну ?спан??.

Вайна ЗША з ?спан?яй цягнулася 4 месяцы ? была для Злучаных Штата? ≪маленькай перамаганоснай вайной≫. На Кубу бы? вык?нуты марск? дэсант, як? разам з мясцовым? партызанам? паспяхова перамог сухапутныя ?спанск?я войск?. Адначасова флот ЗША хутка разграм?? ?спанск? флот у Карыбск?м моры.

Яшчэ адна сур'ёзная перамога была атрымална на Ф?л?п?нах. 6 караблё? ВМФ ЗША пад камандаваннем Джорджа Дзю? зраб?ла нечаканы налёт на ?спанск?я ваенныя карабл? ? адным з гало?ных ф?л?п?нск?х парто?. Эфект нечаканасц? да? амерыканцам зн?шчыць усе карабл? ворага ? не страц?ь ан?воднага матроса ^[1] .

Згодна м?рнаму пагадненню, якое падп?сал? ?спан?я ? ЗША 10 снежня 1898 ?г., пад кантроль Злучаных Штата? пераходз?л?: Куба, Пуэрта-Рыка ? Гуам . ^[2] За 20?млн долара? кампенсацы? ?спан?я аддала ЗША Ф?л?п?ны ^[3] . Так?м чынам ?спан?я губляла апошн?я калон?? ? Заходн?м па?шар'?. Паражэнне ? гэтай вайне нанесла пэ?ны адб?так на нацыянальную самаацэнку ?спанца?. Узн?к нават тэрм?н ≪пакаленне 98 года≫.

ЗША, наадварот, зраб?л?ся калан?яльнай дзяржавай. Трэба адзначыць, што ?мовы м?рнага пагаднення дазвалял? тольк? часовы ваенна-адм?н?страцыйны кантроль ЗША на Кубе. У 1902 ?г. амерыканск?я войск? пак?нул? ≪востра? свабоды≫ аднак Куба знаходз?лася пад фактычным кантролем Злучаных Штата? да рэвалюцы? 1959 ?г. ? ?сталявання ?лады Ф.Кастра.

Падобным чынам, пераход Ф?л?п?нск?х астраво? пад кантроль ЗША не прынёс больш свабоды ф?л?п?нцам. На працягу прыкладна 10 гадо? амерыканская адм?н?страцыя на Ф?л?п?нах вяла барацьбу з мясцовым? змагарам? за незалежнасць. Некаторая а?таном?я была дадзена Ф?л?п?нам пад ц?скам руху барацьб?то? за незалежнасць, але канчаткова кра?на стала незалежнай дзяржавай тольк? ? 1946 ?г.

• Альфред Штенцель ИСПАНО-АМЕРИКАНСКАЯ ВОЙНА 1898 г
• Джордж Дьюи. Биография