Microsoft Windows 95
?
апэрацыйная сыстэма
з
граф?чным ?нтэрфэйсам
, арыентаваная на масавы рынак. Сыстэма была выпушчаная 24 жн??ня 1995 году карпарацыяй ≪
Майкрасофт
≫
[2]
, пасьля чаго бы? адзначаны ?стотны прагрэс у разьв?цьц? апэрацыйных сыстэм сямейства
Windows
.
У часе распрацо?к? сыстэма згадвалася пад назвай
Windows 4.0
?
?нутраным кодавым ?мем
Chicago
(
па-беларуску
:
Чыкага
).
Windows 95 мела ? сва?м падмурку сыстэму
MS-DOS
?, увабра?шы ранейшыя дасягненьн? прадукта? Windows, пры гэтым зраб?ла вял?к? крок наперад, адштурхну?шыся ад сваёй папярэдн?цы,
Windows 3.1
, гало?ным чынам у частцы граф?чнага ?нтэрфэйсу карыстальн?ка (GUI) ? рэал?зацы? спэцыф?кацыя?
plug and play
. Шмат выс?лка? было зроблена для аддаленьня сыстэмы ад пераважна
16-б?тнай арх?тэктуры
? набл?жэньня да
выц?сьняльнай
шматзадачнай
32-б?тнай арх?тэктуры
.
На фоне маштабнай рэклямнай кампан?? Windows 95 даб?лася посьпеху на рынку ад самага пачатку ? хутка стала першай па папулярнасьц? апэрацыйнай сыстэмай. Шмат нав?нак Windows 95 стал?ся знакавым? для л?нейк? АС ? был? пак?нутыя ? наступных вэрс?ях: панэль задача?, кнопка ≪Пуск≫ ? сам прынцым узаемадзеяньня карыстальн?ка з сыстэмай. Мяркуецца, што Windows 95 таксама прычын?лася да зьн?кненьня некаторых ?ншых прадукта?, як то
OS/2
, з рынку, што было потым скарыстана супраць ≪Майкрасофта≫ ? судзе.
Праз тры гады пасьля выпуску Windows 95 ≪Майкрасофт≫ выпусьц?? яе наступн?цу ?
Windows 98
. Падтрымка Windows 95 была скончаная 31 сьнежня 2001 году.
Арх?тэктурная дыяграма Windows 95.
Windows 95 раб?лася з разьл?кам на максымальную сумяшчальнасьць з ужо нап?саным? праграмам? для
MS-DOS
? 16-б?тным? праграмам? для Windows, у тым л?ку
драйвэрам?
, пры гэтым прапануючы большую стаб?льнасьць ? прадукцыйнасьць
[3]
. Найн?жэйшы ?зровень сыстэмы займаюць
драйвэры в?ртуальных прылад
(VxD), як?я працуюць у 32-б?тным абароненым рэжыме, а таксама адна ц? некальк?
в?ртуальных машын DOS
, як?я працуюць у
в?ртуальным рэжыме 8086
. Драйвэры в?ртуальных прылада? адказваюць за к?раваньне ф?зычным? прыладам? (як то граф?чным? ? гукавым? картам?), эмулююць в?ртуальныя прылады для выкарыстаньня в?ртуальным? машынам?, ? выконваюць ?ншыя сыстэмныя функцы?. Найбольш важным? VxD зья?ляюцца наступныя тры:
- Virtual Machine Manager (VMM32.VXD)
- Мэнэджар в?ртуальных машын
? адказвае за
к?раваньне памяцьцю
,
апрацо?ку падзея?
?
перарываньня?
, загрузку ? ?н?цыял?зацыю драйвэра? в?ртуальных прылада?, стварэньне новых в?ртуальных машын ?
плянаваньне
н?так
.
- Configuration Manager (CONFIGMG)
- Мэнэджар канф?гурацы?
? адказвае за працу
Plug and Play
, сочыць за зьменам? ? канф?гурацы? абсталяваньня, вызначае прылады праз нумаратары шыны (
анг
.
bus enumerator
), а таксама разьмяшчае
парты ?воду-вываду
,
запыты на спыненьне
,
каналы DMA
? памяць, пры гэтым пазьбягаючы канфл?кта?.
- Installable File System Manager (Падсыстэма ?воду-вываду)
- Каардынуе доступ да вядомых файлавых сыстэма?. Windows 95 першапачаткова шла з падтрымкай
FAT12
,
FAT16
, пашырэньня
VFAT
,
ISO 9660
(CDFS) ?
сеткавых перанак?ро?н?ка?
. У пазьнейшых выпусках была даданая падтрымка
FAT32
.
Запыты на доступ да ф?зычных носьб?та? дасылаюцца ? адрас
Супэрв?зара ?воду-вываду
(
анг
.
Input/Output Supervisor
) ? кампанэнта, як? адказвае за плянаваньне запыта?. Кожны ф?зычны носьб?т мае ?ласны драйвэр: доступ да дыску ажыцьця?ляецца праз
драйвэр порту
(
анг
.
port driver
), а да
SCSI
-прылады ? праз драйвэр
м?н?порту
, як? працуе па?зьверх пласту SCSI. Драйвэры порту ? м?н?порту ладзяць усе апэрацы? I/O ? 32-б?тным абароненым рэжыме, праскокваючы MS-DOS ?
BIOS
, што дае выразны прырост прадукцыйнасьц?. Кал? для пэ?най прылады носьб?ту ня маецца Windows-драйвэра, або прылада прымушаная да працы ? рэжыме сумяшчальнасьц?,
Разьмеркавальн?к рэальнага рэжыму
(
анг
.
Real Mode Mapper
) зможа набыць доступ да яе праз MS-DOS.
32-б?тныя праграмы Windows атрымл?ваюць у карыстаньне ?ласныя сэгмэнты памяц?, памер як?х можа быць зьменены паводле вол? карыстальн?ка. Праграмы ня могуць набыць доступ да памяц? па-за межам? ?ласнага сэгмэнту. Кал? адбываецца збой у праграме, гэта ня чын?ць шкоды н?чому ?ншаму. Дагэтуль праграмам выдавал?ся неэксклюз??ныя 64-к?лябайтныя сэгмэнты. У пару DOS ? Windows 3.x гэта было ня тольк? памер сэгмэнта? бы? вял?кай завадай, але ? адсутнасьць эксклюз??нага доступу стварала праблемы ? стаб?льнасьц? праграм: ?ншыя працэсы магл? перазап?сваць памяць адно аднаго. Адпаведна, збойная праграма ? Windows 3.x магла сапсаваць працу суседн?х працэса?.
Win32 API
бы? рэал?заваны ? трох модулях, кожны зь як?х ?снава? у 16- ? 32-б?тным выкананьн?:
- Kernel
- Ядро
? высока?зро?невы доступ да
к?раваньня памяцьцю
?
працэсам?
, а таксама доступ да файлавай сыстэмы. Складаецца з KRNL386.EXE,
KERNEL32.DLL
? VWIN32.VXD.
- User
- Карыстальн?к
? адказвае за к?раваньне ? стварэньне розных кампанэнта?
?нтэрфэйсу карыстальн?ка
, як то
вокна?
,
мэню
?
кнопак
. Складаецца з USER.EXE and
USER32.DLL
.
- Graphics Device Interface
(GDI)
- ?нтэрфэйс граф?чных прылада?
? прыладанезалежнае стварэньне граф?чных аб’екта?. Складаецца з GDI.EXE and GDI32.DLL.
MS-DOS для карыстальн?ка выступае як базавы кампанэнт Windows 95. Так, ?снуе магчымасьць спын?ць загрузку граф?чнага ?нтэрфэйсу ? перайсьц? ? асяродзьдзе MS-DOS з рэальным рэжымам выкананьня. Гэта прывяло да спрэчк? сярод карыстальн?ка? ? адмысло?ца?, ц? зья?ляецца Windows 95 па?навартаснай апэрацыйнай сыстэмай або х?ба тольк? граф?чнай абалонкай па-над MS-DOS
[4]
.
Па сканчэньн? загрузк? граф?чнага ?нтэрфэйсу карыстальн?ка
мэнэджар в?ртуальных машын
бярэ пад свой кантроль усе апэрацы? з файлавай сыстэмай ? дыскам?. Абавязк? ж MS-DOS скарачаюцца да забесьпячэньня сумяшчальнасьц? з 16-б?тным? драйвэрам?
[5]
. Гэтым Windows 95 ?стотна адрозьн?валася ад ранейшых вэрс?я? Windows, у як?х MS-DOS адказвай за доступ да файла? ? дыска? (Windows for Workgroups 3.11, аднак, збольшага мог абходз?ць MS-DOS пры ?мове ?ключэньня 32-б?тнага доступу да файла? ? 32-б?тнага доступу да дыска?). Утрыманьне MS-DOS у памяц? дазваляе працаваць з DOS-драйвэрам?, кал? слушныя драйвэры для Windows адсутн?чаюць. Windows 95 падтрымл?вае ?се 16-б?тныя драйвэры, нап?саныя пад Windows 3.x.
Адрозна ад Windows 3,1x, DOS-праграмам, што працуюць у асяродзьдз? Windows 95, не патрэбныя DOS-драйвэры для мышы, CD-ROM ? гукавай карты ? ужываюцца драйвэры для Windows. Пры гэтым для загрузк? Windows 95 усё яшчэ патрабуецца
HIMEM.SYS
, а
EMM386
? ?ншыя мэнэджары памяц? выкарысто?ваюцца для выкананьня старых праграм для DOS. У дадатак, налады ? файлах
CONFIG.SYS
?
AUTOEXEC.BAT
(ня л?чачы HIMEM.SYS) не ?плываюць на праграмы для Windows. Гульн? для DOS, як?я нельга было запусьц?ць у Windows 3.x, можна выканаць у Windows 95 (гульн? звычайна прыводз?л? да зав?саньня Windows 3.x або ?ншых праблема?). Як ? ? Windows 3.x, праграмы для DOS, што працуюць у граф?чных рэжымах EGA або VGA, адлюстро?ваюцца ? вокнах.
На пачатку загрузк? падсыстэма MS-DOS рэагуе на нац?ск кляв?шы
F8
, па нац?ску якой прыпыняецца нармальны працэс загрузк?. На экран выводз?цца мэню загрузк? DOS, у як?м можна выбраць працяг загрузк? Windows, загрузку Windows у
бясьпечным рэжыме
, або выхад у асяродзьдзе MS-DOS з запрашэньнем у камандны радок
[4]
. У апошн?м варыянце MS-DOS загруз?цца без падтрымк? 32-б?тных функцыя?; для падтрымк? мышы ? ?ншага абсталяваньня мусяць быць загружаныя адпаведныя драйвэры.
Як вын?к падобнай залежнасьц? ад DOS, Windows 95 вымушаная захо?ваць адпаведнасьць структур зьвестак DOS з уласным? структурам?. Пры запуску праграмы, нават натуральнай 32-б?тнай праграмы для Windows, MS-DOS неадкладна стварае структуру зьвестак, вядомую пад назвай
Program Segment Prefix
. Магчыма нават такое, што пры гэтым MS-DOS ня хоп?ць
асно?най памяц?
? праграма ня зможа запусьц?цца
[4]
.
У Windows 95 была перапрацаваная
абалонка
сыстэмы ? у яе была закладзеная мэтафара
стальн?цы
? ≪працо?нага стала≫. У адрозьненьне ад Windows 3.1, у якой стальн?ца служыла тольк? месцам адлюстраваньня працуючых праграм, у Windows 95 зьяв?лася магчымасьць зьмяшчаць на стальн?цу ярлык? на праграмы, файлы ? папк?. Запушчаныя праграмы стал? паказвацца як кнопк? на
панэл? задач
, што разьмешчана ?здо?ж н?жняга краю экрана. У гэтай жа панэл? разьмяшчаюцца значк? фонавых праграм, рэгулятар гучнасьц? ? цяперашн? час.
Мэню ≪Пуск≫
, якое адкрываецца па пстрыку на кнопку ? н?жн?м левым куце з надп?сам ≪Пуск≫ (
Start
), было створанае як новы спосаб запуску праграм, замян??шы ≪
Дыспэтчар праграм
≫ з папярэдн?х выпуска? Windows. Як ? папярэдн?к, мэню ≪Пуск≫ утрымл?вае групы праграм, але яны адлюстро?ваюцца каскадам падмэню.
Дыспэтчар файла?
? таксама адна з праграм у арсэнале раньн?х выпуска? Windows ? была замененая на
Windows Explorer
.
У 1994 годзе дызайнэры ≪
Майкрасофта
≫
Марк Маламуд
(
en
)
?
Эрык Га?рылюк
(
en
)
зьвярнул?ся да
Браяна ?на
з просьбай нап?саць музыку для праекту Windows 95
[6]
. Вын?кам ста?ся 6-сэкунды ?рывак, як? прайграецца пры кожным запуску Windows 95 ? Гук ≪Майкрасофта≫ (
па-ангельску
:
The Microsoft Sound
)
[7]
.
Internet Explorer 4
, выпушчаны для Windows 95 ?
NT4
, ?шо? зь неабавязковым пакетам
Windows Desktop Update
, як? ?нтэграва? Internet Explorer у абалонку сыстэмы ? карыстальн?к? магл? скарыстацца функцыяй
Active Desktop
, якая дазваляла ?будаваць вэб-старонку проста на стальн?цу ? ? пры?нос?? ?ншыя абна?леньне ? Windows Explorer.
Некаторыя з элемэнта? ?нтэрфэйсу Windows 95, так?я, як стальн?ца, панэль задача?, мэню ≪Пуск≫ ? дыспэтчар файла?
Windows Explorer
, моцна ?каран?л?ся ? наступных выпусках Windows ? застал?ся амаль нязьменным?.
З ус?х раньн?х вэрс?я? Windows падтрымка
до?г?х ?мён файла?
(да 255 сымбаля?) зь мяшаным рэг?страм зьяв?лася ? Windows 95. Гэтая сыстэма таксама абсталявалася падтрымкай
выц?сьняльнай шматзадачнасьц?
? бясьпечным рэжыме для 32-б?тным праграм.
Для падтрымк? до?г?х ?мён файла? у Windows 95 зьяв?лася пашырэньн файлавай сыстэмы
VFAT
?
32-б?тны доступ да файла?
(
en
)
. З до?г?м? ?мёнам? могуць працаваць як, уласна, праграмы для Windows, гэтак ? праграмы для MS-DOS, запушчаныя з асяродзьдзя Windows (але патрабуецца дробная дапрацо?ка, пакольк? доступ да файла? з до?г?м? ?мёнам? вымагае большых
буфэра?
шляхо?
? карыстаньня ?ншым?
сыстэмным? выкл?кам?
). ?ншыя сумяшчальныя з DOS сыстэмы, выпушчаныя раней Windows 95, ня могуць пабачыць гэтых назва?. Пры ман?пуляцыях з файлам? ? старых праграмах для DOS гэтыя до?г?я ?мёны трац?л?ся, як то пры пераносе, кап?яваньн? або перайменаваньне файла?. Кал? Windows 95 працуе ? рэжыме DOS, н?зка?зро?невы доступ да дыска? блякуецца. Кал? ёсьць патрэба ? дыскавых утыл?тах, як?я не падтрымл?ваюць до?г?я ?мёны (напрыклад, дэфрагмэнтатар з набору ?тыл?та? MS-DOS 6.x), зраб?ць рэзэрвовую коп?ю ?мёна? ? аднав?ць ?х па сканчэньн? працы дапаможа ?тыл?та LFNBACK, што знаходз?цца на ?нсталяцыйным CD-ROM Windows 95 па шляху \ADMIN\APPTOOLS\LFNBACK.
Windows 95 працягнула тэндэнцыю
Windows for Workgroups 3.11
ск?дваньня падтрымк? старых 16-б?тных
x86
працэсара? ? м?н?мальна неабходным зья?ляецца
Interl 80386
або сумяшчальны. Хаця ядро сыстэмы ёсьць 32-б?тным, шмат частак сыстэмы (асабл?ва тых, што тычацца ?нтэрфэйсу карыстальн?ка) был? пак?нутыя 16-б?тным? з прычыны павышэньня прадукцыйнасьц? ? абмежаваньня распрацо?н?ка? у часе (шмат коду для ?нтэрфэйсу карыстальн?ка было перапрацавана з Windows 3.1). Гэта самым горшым шляхам адб?лася на стаб?льнасьц? як усёй сыстэмы, гэтак ? асобных праграм.
Увядзеньне
32-б?тнага доступу да файла?
у Windows for Workgroups 3.11 сьведчыла, што 16-б?тны рэальны рэжым MS-DOS не выкарысто?ваецца для працы з файлам?, кал? працуе Windows. Гэтак жа папярэдняе ?вядзеньне
32-б?тнага доступу да дыска?
сьведчыла, што
BIOS
ня будзе адказваць за ?пра?леньне дыскам?. Хоць DOS можа ?жывацца для карыстаньня старым? драйвэрам? дзеля сумяшчальнасьц?, але ≪Майкрасофт≫ адма?ляе ад карыстаньня ?м?, пакольк? гэта парушае шматзадачнасьць ? ?плывае на стаб?льнасьць сыстэмы.
Панэль к?раваньня
дазваляе праглядзець, як?я кампанэнты MS-DOS задзейн?чаныя ? сыстэме, але аптымальная прадукцыйнасьць дасягаецца, кал? ?се яны не ?жываюцца. Драйвэры рэальнага рэжыму для MS-DOS ужываюцца
ядром
тольк? ? бясьпечным рэжыме, як? неабходны карыстальн?кам для адна?леньня працы родных драйвэра?, што працуюць у абароненым рэжыме.