≪Privilegium Maius≫
(
па-лац?нску
:
Вял?к? прыв?лей
; 1358) ? зборн?к фальшывых л?сто? ? ?каза? ?мпэратара?
Рымскай
?
Сьвятой Рымскай ?мперый
, як?я надаюць асобыя правы манархам
А?стры?
? замацо?ваюць фактычную незалежнасьць а?стрыйскай дзяржавы ад
Нямеччыны
. Зборн?к бы? складзены ? 1358 г. а?стрыйск?м герцагам
Рудольфам IV
(1358?1365). У прыватнасьц?, у ≪Privilegium Maius≫ упершыню згадваецца новы тытул к?ра?н?ко? А?стры? ?
эрцгерцаг
.
Выданьне ≪Privilegium Maius≫ было адказам А?стры? на ≪
Залатую булу
≫ 1356 г. ?мпэратара
Карла IV
, якая выключыла а?стрыйск?х манарха? са складу калег??
выбаршчыка? ?мпэратара
. ≪Залатая була≫ ?водз?ла ? Нямеччыне ал?гарх?чную сыстэму к?раваньня, а А?стрыя ? шэраг ?ншых буйных княства? (перш за ?сё,
Баварыя
) заставал?ся за межам? кола
курфюрста?
, здольных уплываць на пал?тыку кра?ны. У гэтай сувяз? фабрыкацыя Рудольфам IV дакумэнта? пра асобыя прыв?ле? А?стры? стала спробай, з аднаго боку, павял?чыць статус свайго княства ?нутры ?мпэры?, а зь ?ншай ? зраб?ць яго фактычна незалежным ад ?мпэратара.
≪Privilegium Maius≫ уя?ля? сабой зборн?к сям? дакумэнта?: л?сты старажытнарымск?х ?мпэратара?
Юл?я Цэзара
?
Нэрона
, пастановы нямецк?х ?мпэратара?
Генрыха IV
,
Фрыдрыха II
,
Генрыха VII
?
Рудольфа I
, а таксама ≪
Privilegium Minus
≫ ?мпэратара
Фрыдрыха I
. З ус?х гэтых дакумэнта? тольк? ≪Privilegium Minus≫ бы? сапра?дным.
Паводле ≪Privilegium Maius≫ адз?ным абавязкам а?стрыйск?х манарха? перад ?мпэратарам? было выста?леньне салдат у выпадку вайны з
Вугоршчынай
. Любая ?ншая служба залежала выключна ад вол? герцага. А?стрыйск? манарх ня мог быць выкл?каны на суд ?мпэратара. У выпадку перадачы
лена?
на тэрыторы? А?стры?, для
?нвэстытуры
?мпэратар сам пав?нен бы? прыехаць у А?стрыю. У
рэйхстагу
?мпэры? а?стрыйск? манарх ме? правы ≪пфальцэрцгерцага≫ ? па старшынстве адразу пасьля курфюрста?. ?мпэратар ня мог мець лена? на тэрыторы? А?стры?, а права вярхо?нага суда над ус?м? асобам?, як?я валодаюць землям? ? дзяржаве, падавалася герцагу. Падданыя ?
васалы
герцага не магл? зьвяртацца да ?мпэратара непасрэдна, абыходзячы а?стрыйскага манарха. Любое ?мяшаньне нямецкага караля ? пал?тыку герцага А?стры? было абвешчана незаконным. А?стрыйск?я земл?
Габсбурга?
был? прызнаны непадзельным дамэнам, як?я перадаюцца як па мужчынскай, так ? па жаночай л?н?? габсбурскага дому, прычым герцаг атрымл?ва? права свабоды вызначэньня свайго спадчыньн?ка.
≪Privilegium Maius≫ падава? беспрэцэндэнтныя ? Нямеччыны правы а?стрыйск?м герцагам, фактычна ператвараючы ?х у незалежных ад ?мпэратара к?ра?н?ко?. Гэта заклала прававую аснову для стварэньня на працягу наступных стагодзьдзя? моцнай А?стрыйскай манарх??, адасобленай ад Сьвятой Рымскай ?мпэры?.
?мпэратар Карл IV не прызна? сапра?днасэц? ≪Privilegium Maius≫ ? дамогся ад Рудольфа IV адмовы ад выкарыстанэня тытулу эрцгерцага. Наступныя ?мпэратары з
Люксэмбургскай дынасты?
таксама ?стрымл?вал?ся ад зацэвярджэнэня гэтага дакумэнту. Тольк? пасьля ?зыходжаньня на прастол ?мпэры?
Фрыдрыха III Габсбурга
станов?шча зьмян?лася. У 1453 г. ён зацьвердз?? ≪Privilegium Maius≫. Ужо яго брат
Альбрэхт VI
пача? карыстацца тытулам эрцгерцаг, як? не?забаве бы? прызнаны родавым у дынасты? Габсбурга?.
Упершыню доказы таго, што ≪Privilegium Maius≫ зья?ляецца падробкай, был? прадста?лены ? 1856 г.
- Митрофанов, П.
История Австрии с древнейших времён до 1792 г. ? М., 2003
- Пристер, Е.
Краткая история Австрии. ? М., 1952
- Шимов, Я.
Австро-Венгерская империя. ? М., 2003