Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
Эндакрынная сыстэма
? сыстэма рэгуляцы? дзейнасьц? ?нутраных органа? пры дапамозе
гармона?
, як?я вылучаюцца эндакрынным? вузам? непасрэдна ?
кро?
, альбо
дыфундыруючых
празь м?жвузаваю прастору ? суседн?я вузы. Эндакрынная сыстэма падзяляецца на
завалкавую эндакрынную сыстэму
, у якой эндакрынныя вузы злучаныя разам утвараюць
залозу ?нутранага вытвору
, ?
дыфузную эндакрынную сыстэму
. У адрозьненьне ад
залоза? зьнешняга вытвору
, у складзе эндакрынных залоза? адсутн?чаюць вывадныя праток?, яны маюць добра разьв?тую судз?нкавую сетку, асабл?ва м?крацыркуляванага рэчышча, у як? вылучаюць свой
вытвор
. Вузы эндакрынных органа? утвараюць характэрныя навалы ? выглядзе
фал?кула?
або
трабэкула?
. Эндакрынацыты характарызуюцца высокай вытворнай акты?насьцю ? значным разьв?цьцём сынтэтычнага апарату. ?хная
цытаплязма
?трымл?вае спэцыф?чныя гранулы, у як?х назапашваюцца б?яляг?чна акты?ныя рэчывы.
Падтрыманьне сталасьц? ?нутранага асяродзьдзя ? ажыцьця?леньне асно?ных жыцьцёвых функцыя? адбываецца пры ?дзеле б?яляг?чна акты?ных рэчыва?. Зьвязваючыся з рэцэптарам?
вуза?
, гармоны зьмяняюць функцыянальную акты?насьць розных тканак, падладко?ваючы яе пад запыты арган?зма. Акрамя таго,
нырк?
,
лёгк?я
,
стра?н?к
? ?ншыя органы ?дзельн?чаюць у выпрацо?цы гармона?, як?я аказваюць ня тольк? мясцовае ?зьдзеяньне, але ? ?н?цыююць утварэньне гармона? у ?ншых органах ? залозах. Гэтак залоза ?нутранага вытвору ?тварае завалкавыя гармоны, да як?х адносяць усе
стэро?стыя гармоны
, гармоны
шчытаватай залозы
й мног?я
пэптыдныя гармоны
. Дыфузная эндакрынная сыстэма прадста?лена расьсеяным? па ?с?м арган?зьме эндакрынным? вузам?, як?я прадуцыруюць гармоны. Практычна ? кожнай тканке арган?зму зьмяшчаюцца эндакрынныя вузы.
У вузах
мазгавога прывеску
(г?поф?зу) выпрацо?ваюцца гармоны, як?я ?плываюць на нэрвовую сыстэму, кантралююць дзейнасьць ?ншых залоза? унутранага вытвору, узьдзейн?чаюць на функцы? тканак ? органа?. Некаторыя гармоны сынтэзуюцца ? арган?зьме незалежна ад уплыву г?поф?за. Да ?х адносяцца
?нсул?н
?
глюкагон
? гармоны
падстра?н?кавай залозы
. Яны кантралююць узровень глюкозы ? крыв?.
Адрэнал?н
?
норадрэнал?н
? гармоны мазгавога рэчыва наднырачн?ка? ? павышаюць крывяны ц?ск ? стымулююць вугляводны абмен.
Вышэйшым цэнтрам рэгуляцы? дзейнасьц? эндакрыннай сыстэмы зья?ляецца
г?паталямус
? аддзел прамежкавага мозгу, цесна зьвязаны з мазгавым прывескам. Разам зь ?м ?стотную ролю ? падтрыманьн? на аптымальным узро?н? розных парамэтра? унутранага асяродзьдзя арган?зма адыгрываюць ? некаторыя прадукты
абмену рэчыва?
.
- Леанцюк А. Эндакрынная с?стэма // БЭ ? 18 т. Т. 18. Кн. ?. ? Мн.: БелЭн, 2004.
- Машчанка М. Б?ялог?я: вучэб. дапам. для 9-га кл. устано? агульн. сярэдн. адукацы? з бел. мовай навучання / М.В.Машчанка, А.Л.Барыса?; пер. з рус. мовы В.У.Кл?мко. ? 3-е выд. ? Мн.: Нар. асвета, 2011.
ISBN 978-985-03-1531-1
.
Эндакрынная сыстэма
?
схов?шча мультымэдыйных матэрыяла?