Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
Хордавыя
(
па-лац?нску
:
Chordata
) ? тып другаснаротых жывёла?, для як?х характэрна ная?насьць нутранага восевага
шк?лета
? выглядзе хорды, якая ? вышэйшых форма? замяняецца
хрыбтом
.
?снаваньне гэтага тыпу абгрунтава?
Аляксандар Кавале?ск?
, як? выяв?? прынцыповае падабенства будовы ды разьв?цьця
бесчарапных
?
абалоньн?ка?
з
хрыбтовым?
жывёлам?.
Для ?с?х хордавых характэрны шэраг агульных рыса?, як?я адрозьн?ваюць ?х ад ?ншых жывёла?:
- Ная?насьць
хорды
, якая выконвае ролю нутранага шк?лета. Хорда мае
эктадэрмальнае
паходжаньне ? ?я?ляе сабой пругк? стрыжань, аточаны абалонкай са
злучальнай тканк?
. У большасьц? вышэйшых хордавых (хрыбтовых) яна прысутн?чае тольк? на пачатковых стадыях
онтагенэзу
, а пазьней замяняецца хрыбтом.
- Цэнтральная нэрвовая сыстэма
мае выгляд трубк?, якая разьмяшчаецца над хордай. У хрыбтовых жывёла? яна ?тварае два аддзелы:
гала?ны мозг
?
млеч
.
- Стрававальная сыстэма
разьмяшчаецца пад хордай. Яе пярэдн? аддзел ?
глотка
? пран?заны парным? адтул?нам? ? жабравым? шчыл?нам?. У першаснаводных хордавых яны захо?ваюцца на працягу ?сяго жыцьця, а у наземных ? тольк? на раньн?х стадыях разьв?цьця.
- Сэрца
разьмяшчаецца на брушным баку цела, пад хордай ? стрававальнай трубкай.
- Аллен Р.Д. Наука о жизни: Пособие для учителей / Пер. с англ. и предисл. Е.С. Платонова. ? М.: Просвещение, 1981.
- Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред. М.С. Гиляров; Редкол.: А.А. Баев, Г.Г. Винберг, Г.А. Заварзин и др. ? М.: Сов. энциклопедия, 1986.
- Константинов В.М. Зоология позвоночных: учеб. для студ. высш. учеб. заведений / В.М. Константинов, С.П. Шаталова. ? М.: Гуманитар. изд. центр ВЛАДОС, 2004.
- Наумов Н.П., Карташев Н.Н. Зоология позвоночных. ? Ч. 1. ? Низшие хордовые, бесчелюстные, рыбы, земноводные: Учебник для биолог. спец. ун-тов. ? М.: Высш. школа, 1979.
