Сяргей Нов?к-Пяюн
Сяргей Нов?к-Пяюн у 1939 годзе
Асаб?стыя зьвестк?
?мя пры нараджэньн?	Сяргей М?хайлав?ч Нов?к
Псэ?дан?мы	Алесь Бярозка, Сяргей Пяюн ? ?нш.
Нарадз??ся	14 жн??ня [ ст. ст. 27 жн??ня] 1906 в. Лявонав?чы , Слуцк? павет , Менская губэрня , цяпер Нясьв?ск? раён , Менская вобласьць
Памёр	26 жн??ня 1994 (88 гадо?) Менск , Беларусь
Пахаваны	Лявонав?чы
Л?таратурная дзейнасьць
Род дзейнасьц?	паэт, праза?к
Гады творчасьц?	1925?1984
Жанр	верш, проза
Мова	беларуская мова , польская мова , расейская мова ? эспэранта
Дэбют	верш ≪Ня бядуй≫ (у часоп?се ≪Студэнцкая думка≫ № 4, 1925 г.)
Значныя творы	верш ≪Зорачк?≫
Сяргей Нов?к-Пяюн у В?к?схов?шчы

Сяргей Нов?к-Пяюн (сапр. Сяргей М?хайлав?ч Нов?к ; 14 жн??ня [ ст. ст. 27 жн??ня] 1906, в. Лявонав?чы , Слуцк? павет , Менская губэрня , цяпер Нясьв?ск? раён , Менская вобласьць  ? 26 жн??ня 1994, Менск ) ? беларуск? паэт ? праза?к.

Псэ?дан?мы: Алесь Бярозка ; С. Кал?но?ск? ; Малады Дзядок ; Сяргей Пяюн ; С. Стапанчык ; Н. Сяргее? ; Od naszego morza ; Dziecko Pomorza ; G?os ?wiecki ; Krasnoludek ; Krasnoludek z Borуw Tucholskich ; Stary Dziadok ; Крыптан?мы: Н. ; С. Н. ; С. П. ; N. ^[a]

Б?яграф?я [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Нарадз??ся 27 жн??ня 1906 году ? вёсцы Лявонав?чы Нясьв?скага раёна Менскай вобласьц? ? сялянскай сям’?.

У 1918?1924 гадах вучы?ся ? Нясьв?скай г?мназ??, дзе прыма? удзел у ска?цк?м руху ; у 1925?1926 гадах на беларуск?х наста?н?цк?х курсах у В?льн? .

У 1925 апубл?кава? свой першы верш ≪Ня бядуй≫ у часоп?се ≪Студэнцкая думка≫ (№ 4), пача? выступаць у в?ленск?х прагрэс??ных беларуск?х газэтах ? часоп?сах з вершам?. У 1926 ствары? у роднай вёсцы хор (з 1963 народны) ? тэатар. Арган?зава? гурток ТБШ, беларускую б?бл?ятэку ? тайныя школы ? Лявонав?чах ? навакольл?, за што ? 1926 за культурна-асьветн?цкую работу высланы польск?м? ?ладам? ? Сьвеце над В?слай. Адбы? пяц?гадовую ссылку на Памор’? (1926?1931).

У 1927?1931 супрацо?н?к в?ленскага часоп?су для дзяцей ≪Заранка≫, афармля? часоп?с. У В?льн? асобным? выданьням? выйшл? яго п’есы ≪Цудо?ная ноч≫ (1927), ≪Ёлка Дзеда Мароза≫ (1927), ≪Прадка над крыжам≫ (1939), у зборн?ку ≪Сцэн?чныя творы≫ (1927) ? п’еса ≪Пакой у наймы≫.

Пасьля вяртаньня ? родныя мясьц?ны ? 1931 зно? арыштаваны ? высланы пад нагляд пал?цы? ? Слон?м. Разам з жонкай Людм?лай у 1938?1939 выдава? польскамо?ную газэту ≪Gazeta Słonimska≫. Чарговы раз арыштаваны польск?м? ?ладам? ? сакав?ку 1939; сядзе? ? турме ? Баранав?чах . Бы? вызвалены пасьля прыходу Чырвонай Арм??.

У 1939?1940 працава? у сыстэме народнай адукацы? ?нспэктарам Слон?мскага раённага аддзела народнай асьветы, потым дырэктарам Слон?мскага раённага краязна?чага музэю (1940?1941). У чэрвен? 1941 выратава? экспанаты музэю разам з ?. Стабро?ск?м, схава?шы ?х на ?скра?не горада.

Падтрымл?ва? сувяз? з партызанам? . У 1943 годзе за сувязь з партызанам? арыштаваны СД; адпра?лены ? лягер сьмерц? Калдычэва (бы? прыгавораны фашысцк?м? ?ладам? да пакараньня сьмерцю). 4 л?пеня 1944 году падчас расстрэлу групы вязьня? (600 чалавек) паранены, прык?ну?ся мёртвым, што ? выратавала.

Пасьля вызваленьня Слон?му працава? дырэктарам Слон?мскага г?старычна-краязна?чага музэю (1944). 14 сьнежня 1944 году арыштаваны органам? НКДБ; 24 сакав?ка 1945 году ваенным трыбуналам войск НКУС Баранав?цкай вобласьц? асуджаны за ≪ здраду радз?ме ≫ на 10 гадо? пазба?леньня вол? ? адпра?лены на Калыму. Вызвалены ? рэаб?л?таваны Ваенным трыбуналам Беларускай ваеннай акруг? ? пэрыяд з 5 л?стапада 1958 да 18 сьнежня 1958 году.

У 1959 годзе вярну?ся ? Беларусь. Жы? у Слон?ме , Нясьв?жы ; з 1960 году ? у Менску . Выступа? у беларуск?м рэспубл?канск?м друку. Некаторыя песьн? на словы Нов?к-Пяюна л?чацца народным?, найбольш вядомыя з ?х ≪Зорачк?≫ ? ≪Над Шчарай≫ (≪Слон?мск? вальс≫). П?са? на беларускай, рускай, польскай мовах ? на эспэранта . А?тар зборн?ка? верша? ≪За?сёды з песьняй≫ (1984), кн?жк? верша? для дзяцей ≪Зорачк? ясныя≫ (1986), ≪ Песьн? з-за крата? ≫ (1993). Нап?са? некальк? песень на свае вершы (≪Зорачк?≫, ≪Над Шчарай≫ ? ?ншыя).

Сябра СП Беларус? з 1984 году. Сябра СП СССР з 1984 году. Асабовая справа Н.-П. № П-5614 з фатаздымкам захо?ваецца ? арх?ве УКДБ Гарадзенскай вобласьц? .

Б?бл?яграф?я [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• За?сёды з песняй. Мн., 1984;
• Зорачк? ясныя: Вершы. Мн., 1986.
• ≪ Песьн? з-за крата? ≫. Вершы, песьн?, паэмы. Мн., 1993.

За?ваг? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Л?таратура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Л?с А. ?скры з вогн?шча // Л?М. 1966, 22 лют.;
• Пяткев?ч А. Сцежкам? роднага краю // Наднёманск?я был?. Мн., 1968;
• Лойка А. Душа рвалася да песень // Л?М. 1981, 9 кастр.;
• Шишигина К. Музы Несвижа. Мн., 1986;|БП, т. 4.

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Нов?к-Пяюн Сяргей. Б?яграф?я
• Вершы C. Нов?к-Пяюна на Нацыянальным паэтычным партале ≪Вершы.ru≫