Старыя Дарог?

	Старыя Дарог? ; лац. Staryja Darohi
	; Агульны выгляд
Герб Старых Дарог	Сьцяг Старых Дарог
Першыя згадк?:	1524
Горад з:	1938
Былая назва:	Дарог?
Кра?на:	Беларусь
Вобласьць :	Менская
Раён :	Старадароск?
Плошча :	6,97 км²
Насельн?цтва ( 2018 )
колькасьць:	10 406 чал.
шчыльнасьць :	1492,97 чал./км²
Часавы пас :	UTC+3
Тэлефонны код :	+375 1792
Паштовы ?ндэкс :	222910
СААТА :	6252501000
Нумарны знак :	5
Геаграф?чныя каардынаты :	53°2′22″ пн. ш. 28°15′54″ у. д. ? / ? 53.03944° пн. ш. 28.265° у. д. Каардынаты : 53°2′22″ пн. ш. 28°15′54″ у. д. ? / ? 53.03944° пн. ш. 28.265° у. д.
	Старыя Дарог? на мапе Беларус? ± Старыя Дарог?
	Галерэя здымка? у В?к?схов?шчы

Гэтая назва мае некальк? сэнса?. Кал? вас ц?кавяць ?ншыя сэнсы, глядз?це таксама Старыя Дарог? (неадназначнасьць) .

Стары?я Даро?г? ? места ? Беларус? , на рацэ Салянцы . Адм?н?страцыйны цэнтар Старадароскага раёну Менскай вобласьц? . Плошча 6,36 км². Насельн?цтва на 2018 год ? 10 406 чалавек ^[2]. Знаходзяцца за 148 км на па?днёвы ?сход ад Менску ; на а?тамаб?льнай дарозе Бабруйск ? Слуцак . Чыгуначная станцыя на л?н?? Баранав?чы ? Ас?пав?чы .

Старыя Дарог? ? да?няе мястэчка г?старычнай Случчыны .

Г?сторыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Вял?кае Княства Л?то?скае [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Першы п?сьмовы ?пам?н пра сяло Дарог? ? складзе Глускай воласьц? Слуцкага княства датуецца 1524 годам ^[3].

Пад 1582 годам Дарог? ?пам?наюцца як мястэчка на Слуцка-Бабруйск?м гасьц?нцы. У сярэдз?не XVII ст. Дарог? стал? цэнтрам воласьц?. На 1647 год у мястэчку было 95 дамо?. У вайну Маско?скай дзяржавы з Рэччу Паспал?тай (1654?1667) Дарог? значна пацярпел? ад маско?ск?х захопн?ка?. На 1668 год тут засталося 34 двары, 3 вул?цы, сядз?бы з жылым? ? гаспадарчым? пабудовам?.

У канцы XVII ст. за 6 км на ?сход зьяв?лася яшчэ адно пасел?шча Дарог? ? мястэчка пачал? зваць Старым? Дарогам? . У 1695?1744 гадох Старыя Дарог? знаходз?лася ? л?ку Нойбурск?х маёнтка? . У 1791 годзе мястэчка ?вайшло ? склад Случарэцкага павету ^[3].

Пад уладай Расейскай ?мпэры? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

У вын?ку другога падзелу Рэчы Паспал?тай (1793 год) Старыя Дарог? апынул?ся ? складзе Расейскай ?мпэры? , у Бабруйск?м павеце ^[4]. Статус пасел?шча пан?з?л? да вёск? , якая з 1828 году знаходз?лася ? валоданьн? В?тгенштэйна? . У 1846 годзе Старыя Дарог? перайшл? ? дзяржа?ны скарб. На 1886 год тут было 40 дваро?, паштовая станцыя. У 1896 годзе за 2 км на захад ад вёск? збудавал? станцыю на вузкакалейнай чыгунцы мясцовага значэньня Ас?пав?чы ? Старыя Дарог?, якую ? 1915 годзе падо?жыл? да Слуцку . Чыгункай на Ас?пав?чы вывоз?л? лесаматэрыялы. Вакол новай станцы? паступова сфармавалася новае пасел?шча, якое дала пачатак сучаснаму месту. У 1897 годзе ? Старых Дарогах працавал? лесап?льны ? фанэрны заводы. У 1914 годзе тут адкрылася народная вучэльня.

За часам? Першай сусьветнай вайны ? лютым 1918 году Старыя Дарог? занял? войск? Нямецкай ?мпэры? .

Найно?шы час [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

25 сакав?ка 1918 году згодна з Трэцяй Уста?ной граматай Старыя Дарог? абвяшчал?ся часткай Беларускай Народнай Рэспубл?к? . 1 студзеня 1919 году ? адпаведнасьц? з пастановай ? зьезду КП(б) Беларус? яны ?вайшл? ? склад Беларускай ССР . З 20 жн??ня 1919 да л?пеня 1920 году Старыя Дарог? кантралявал? польск?я войск?. У 1921 годзе вёска стала цэнтрам Новадароскай воласьц?, 17 л?пеня 1924 году ? Старадароскага раёну Слуцкай акруг? (25 сьнежня 1962 ? 30 л?пеня 1966 году ?ваходз?л? ? склад Слуцкага раёну ). З 9 чэрвеня 1927 да 26 л?пеня 1930 году вёска знаходз?лася ? Бабруйскай акрузе . 3 л?пеня 1925 году Старыя Дарог? зно? атрымал? статус мястэчка . На 1933 год тут працавал? электрастанцыя, лесап?льня ≪Пралетары≫ ? цагельня. 20 лютага 1938 году Старыя Дарог? ?вайшл? ? склад Менскай вобласьц?, а 27 верасьня таго ж году атрымал? статус места . У Другую сусьветную вайну з 28 чэрвеня 1941 да 28 чэрвеня 1944 году места знаходз?лася пад акупацыяй Трэцяга Райху .

У сьнежн? 1992 году ? горадзе разьмяшчаецца 8-ы полк радыяцыйнай, х?м?чнай ? б?яляг?чнай абароны , як? зь 1 верасьня 2014 году пера?тварыл? ? брыгаду .

28 красав?ка 1996 году Старыя Дарог? атрымал? меск? герб. 10 л?пеня 2001 году ? месьце адкры?ся Палац культуры. 24 л?стапада 2007 году на тэрыторы? прыватнага музэю адбылося ?рачыстае адкрыцьцё першага ? Беларус? помн?ка ?дзельн?кам Слуцкага збройнага чыну ^[5].

Места на старых здымках
Дом культуры, 1941 г.
Дом культуры, 1941?44 гг.
Чыгуначная станцыя, 1941?43 гг.
Каля чыгунк?, 1941?44 гг.

Вул?ца, 1941?44 гг.
Вул?ца, 1941?44 гг.
Вул?ца, 1941?44 гг.
Юдэйск?я мог?лк?, 1941?44 гг.

Насельн?цтва [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Дэмаграф?я [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

XIX стагодзьдзе : 1886 год ? 271 чал.; 1897 год ? больш за 2 тыс. чал. ^[6]
XX стагодзьдзе : 1917 год ? 1996 чал.; 1926 год ? 1,8 тыс. чал.; 1933 год ? 2,3 тыс. чал.; 1939 год ? 4,2 тыс. чал.; 1991 год ? 11,5 тыс. чал.; 1994 год ? 11,6 тыс. чал.; 2000 год ? 11 813 чал. ^[7]
XXI стагодзьдзе : 2001 год ? 12,1 тыс. чал. ^[8]; 2006 год ? 11,4 тыс. чал.; 2009 год ? 11 036 чал. ^[9] (перап?с); 2013 год ? 10 300 чал. ^[10]; 2016 год ? 10 425 чал. ^[11]; 2017 год ? 10 468 чал. ^[12]; 2018 год ? 10 406 чал. ^[2]

Адукацыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

У Старых Дарогах працуюць 4 сярэдн?я, спартовая школы, школа мастацтва?, дз?цячы дом, 6 дашкольных установа?.

Мэдыцына [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Мэдычнае абслуго?ваньне насельн?цтва ажыцьця?ляюць меск?я лякарня ? пал?кл?н?ка.

Культура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Дзейн?чаюць 2 б?бл?ятэк?, дом культуры, народны драматычны тэатар.

Эканом?ка [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Прадпрыемствы харчовай, лёгкай прамысловасьц?.

Перал?к прамысловых прадпрыемства? Старых Дарога?
Старадароск? масларобчы завод ААТ ≪ Слуцк? сыраробны камб?нат ≫ УП ≪Кааппрам≫ Старадароскага спажывецкага таварыства (у 1992 годзе наладз?? выпуск м?нэральнай вады ≪Старадароская≫, якая неаднаразова зья?лялася дыплямантам прэстыжных конкурса?; у красав?ку 2004 году гаючую ваду ?знагародз?л? ≪Залатым мэдалём≫ на V м?жнародным конкурсе-дэгустацы? м?нэральных вода? ? безалькагольных напоя?, як? праводз??ся ? Менску)

Апроч таго, працуюць хлебазавод, пладова-агародн?нны ? мэхан?чны заводы, цэх безалькагольных напоя?, швацкая фабрыка, лясная гаспадарка, буда?н?чыя арган?зацы?.

Турыстычная ?нфармацыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

?нфраструктура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Дзейн?чаюць прыватны музэй Анатоля Белага ? Старадароск? мастацк? музэй. Спын?цца можна ? гасьц?н?цы ≪Старыя Дарог?≫ ^[13].

Славутасьц? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Воданапорная вежа (пач XX ст.)
Лядо?ня (2-я пал. Х?Х)
Мог?лк? юдэйск?я
Паштовая станцыя (2-я пал. Х?Х ст.)
Чыгуначная гаспадарчая пабудова (пач. XX ст.)

Страчаная спадчына [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

У 1920-я гады ? Старых Дарогах ?снавал? царква, касьцёл, сынагога ? некальк? мал?то?ных дамо? ^[14].

Войска [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

На 2022 год у Старых Дарогах месьц?лася 288-я база рэзэрву а?тамаб?ля? Узброеных с?ла? Беларус? ^[15].

Галерэя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Краяв?ды Старых Дарог
Музэй Анатоля Белага
Старая вадацяжная вежа
Лядо?ня
Чыгуначныя кашары

Асобы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Анатоль Белы (1939?2011) ? беларуск? грамадзка-культурны дзяяч, навуковец, калекцыянэр, стваральн?к прыватнага мастацкага музэю
Альбэрт М?хайла? (1947?2010) ? беларуск? паэт
Кацярына Барысев?ч (нар. 1984) ? беларуская журнал?стка, вязень сумленьня

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

^ ≪Об установлении границ города Старые Дороги Стародорожского района Минской области≫. Решение Минского областного Совета депутатов от 30 января 2017 г. № 185
^ ^а ^б ^в Численность населения на 1 января 2018 г. и среднегодовая численность населения за 2017 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны кам?тэт Рэспубл?к? Беларусь
^ ^а ^б Насев?ч В. Старыя Дарог? // ВКЛ. Энцыкл . ? Мн. : 2005 Т. 2. С. 630.
^ Słownik geograficzny... T. XI. ? Warszawa, 1890. S. 235 .
^ Гусева Т. Угодк? Слуцкага збройнага чына сьвяткавал? паасобку , Сал?дарнасьць , 26 л?стапада 2007 г.
^ Нашы гарады: грамадска-пал?тычнае даведачнае выданне / У. А. Мал?шэ?ск?, П. М. Пабока. ? Мн.: Народная асвета, 1991.
^ Калешка А. , Насев?ч В. Старыя Дарог? // ЭГБ . ? Мн. : 2001 Т. 6. Кн. 1. С. 413.
^ БЭ . ? Мн. : 2002 Т. 15. С. 166.
^ Перепись населения ? 2009. Минская область (рас.) Нацыянальны статыстычны кам?тэт Рэспубл?к? Беларусь
^ Гарады ? вёск? Беларус?. Энцыкл. Т. 8. Кн. 5. ? Менск , 2014. С. 9.
^ Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны кам?тэт Рэспубл?к? Беларусь
^ Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны кам?тэт Рэспубл?к? Беларусь
^ Туристская энциклопедия Беларуси. ? Мн. , 2007.
^ Сорк?на ?. Праблемы мястэчак Беларус? на старонках часоп?са ≪Наш Край≫ (другая палова 1920-х гадо?) // Г?старычны Альманах . Том 10, 2004.
^ Расея масава завоз?ць у Беларусь дроны, а вывоз?ць тэхн?ку ? боепрыпасы // Партал ≪ Наша н?ва ≫, 11 кастрычн?ка 2022 г. Праверана 12 кастрычн?ка 2022 г.

Л?таратура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашко? ? ?нш. ? Мн. : БелЭн , 2002. ? Т. 15: Следав?к? ? Трыо. ? 552 с. ? ISBN 985-11-0251-2
Вял?кае княства Л?то?скае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашко? ? ?нш. ? Мн. : Беларуская Энцыклапедыя, 2005. ? Т. 2: Кадэцк? корпус ? Яцкев?ч. ? 788 с. ? ISBN 985-11-0378-0
М?к?ц?нск? У. Дванаццаць дзён краязна?чага вандравання: м. Старыя Дарог? // Наш край. № 3 (42), 1929.
Памяць: Г?ст.-дакум. хрон?ка Старадарожскага р-на / Уклад.: А. ?. Валаханов?ч, К. ?. Дамарад; Рэдкал.: А. ?. Валаханов?ч, А. ?. Галота ? ?нш. ? Мн. : Вышэйшая школа, 1998. ? 366 с.: ?л. ISBN 985-06-0251-1 .
Энцыклапедыя г?сторы? Беларус?. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашко? (гал. рэд.) ? ?нш.; Маст. Э. Э. Жакев?ч. ? Мн. : БелЭн , 2001. ? Т. 6. Кн. 1: Пузыны ? Усая. ? 591 с. ? ISBN 985-11-0214-8
Słownik geograficzny Krolestwa Polskiego i innych krajow słowia?skich . Tom XI: Sochaczew ? Szlubowska Wola. ? Warszawa, 1890.

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

[1] ≪Об установлении границ города Старые Дороги Стародорожского района Минской области≫. Решение Минского областного Совета депутатов от 30 января 2017 г. № 185

[belstat2018-2] а ^б ^в Численность населения на 1 января 2018 г. и среднегодовая численность населения за 2017 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны кам?тэт Рэспубл?к? Беларусь

[evkl-3] а ^б Насев?ч В. Старыя Дарог? // ВКЛ. Энцыкл . ? Мн. : 2005 Т. 2. С. 630.

[4] Słownik geograficzny... T. XI. ? Warszawa, 1890. S. 235 .

[5] Гусева Т. Угодк? Слуцкага збройнага чына сьвяткавал? паасобку , Сал?дарнасьць , 26 л?стапада 2007 г.

[6] Нашы гарады: грамадска-пал?тычнае даведачнае выданне / У. А. Мал?шэ?ск?, П. М. Пабока. ? Мн.: Народная асвета, 1991.

[7] Калешка А. , Насев?ч В. Старыя Дарог? // ЭГБ . ? Мн. : 2001 Т. 6. Кн. 1. С. 413.

[8] БЭ . ? Мн. : 2002 Т. 15. С. 166.

[belstat-9] Перепись населения ? 2009. Минская область (рас.) Нацыянальны статыстычны кам?тэт Рэспубл?к? Беларусь

[gvb-10] Гарады ? вёск? Беларус?. Энцыкл. Т. 8. Кн. 5. ? Менск , 2014. С. 9.

[belstat2016-11] Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны кам?тэт Рэспубл?к? Беларусь

[belstat2017-12] Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны кам?тэт Рэспубл?к? Беларусь

[13] Туристская энциклопедия Беларуси. ? Мн. , 2007.

[14] Сорк?на ?. Праблемы мястэчак Беларус? на старонках часоп?са ≪Наш Край≫ (другая палова 1920-х гадо?) // Г?старычны Альманах . Том 10, 2004.

[15] Расея масава завоз?ць у Беларусь дроны, а вывоз?ць тэхн?ку ? боепрыпасы // Партал ≪ Наша н?ва ≫, 11 кастрычн?ка 2022 г. Праверана 12 кастрычн?ка 2022 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]