Пяхота
? род
войска?
, як?я ваююць пераважна ?
пешым ба?
(на ?ласных нагах).
У сучасным сьвеце пяхота можа выкарысто?ваць матарызаваны транспарт. До?г? час пяхота выкарысто?вала пераважна ручную зброю (стралковую), у сучасных умовах (XXI стагодзьдзе) можа выкарысто?ваць шырокае кола ?збраеньня (уключаючы ракетнае). У сувяз? з разьв?цьцём тэхн?к? й сродка? даста?к? можна правесьц? наступную клясыф?кацыю пяхоты:
- мотастралк? (асно?ны сродак даста?к? жывой с?лы ? а?та й бранетэхн?ка)
- марская пяхота (асно?ны сродак даста?к? жывой с?лы ? марск?/рачны транспарт)
- паветраныя дэсантн?к? (асно?ны сродак даста?к? жывой с?лы ? ав?ятэхн?ка).
Карале?ск?я ?рляндзк?я стралк? пад час Пэршай сусьветнай вайны (1916)
За некаторым? выключэньням?, большасьць
арм?я?
у г?сторы? был? пабудаваныя на падставе
пяхоты
. В?ды ?збраеньня? зьмянял?ся, але нязьменным застава?ся прынцып пешай бойк?. Пехац?нцы перасо?вал?ся й вял? бой на ?ласных нагах (асабл?ва ?
да?ндустрыяльны пэрыяд
), хаця зараз яны могуць быць даста?леным? на месца бою з дапамогай розных транспартных сродка?.
У старажытнасьц?
пяхота
была
добра ?зброеным? бандам?
, што б?л?ся ? хаатычна згуртаваных шэрагах пад камандваньнем аднаго
л?дэра
, што аддава? загады
непасрэдна голасам
. Але пераваг?
ун?формы, абсталяваньня й узбраеньня
прывял? да разв?цьця
баявых фармацый
дзеля выкананьня
тактычных манэ?ра?
падчас бойк?.
Арган?зацыя
пяхоты
пачалася з балянсаваньня пам?ж
цяжка?зброенным? фармацыям?
(як
Грэчаская
фаланга
), што б?л?ся ?
прав?льных шыхтах
? больш лёгка?зброеным?, але й больш маб?льным? войскам? (як
Рымск?
лег?ён
), што магл? больш хутка перасо?вацца па пол? бою й выкарысто?ваць усе мажл?васьц? на сваю карысьць, кал? яны з’я?лял?ся. Праблемы з
маб?льнасьцю, узбраеньнем й абаронай (панцырам)
дапа?нял?ся дадатковым? фактарам?, як?я трэба было вырашаць.
Пяхота
была асно?най баявой адз?нкай
Антычнага пэрыяду
. Прыклады
баявых фармацыя?
таго пэрыяду ?
грэчаск?я фаланг?
й
лег?ёны
Рымскай ?мпэры?
. У адрозьненьне ад добра арган?заваных
фаланга?
?
лег?ёна?
, большасьць
арм?я?
старажытнага сьвету была ?камплектаваная
нерэгулярным? ваярам?
(часьцей за ?сё
найм?там?
), што нас?л? менш бран? й б?л?ся ? адкрытых фармацыях.
Пасьля таго, як
Рымская ?мпэрыя
распалася й была захоплена
германск?м? плямёнам?
(
Вандалам?
,
Готам?
,
В?сготам?
) у
5 стагодзьдз? нашай эры
, з-за недахопу пал?тычных й ваенных рэсурса?, патрэба ? такога кшалту баявых адз?нках зьн?кла амаль што да
Сярэднявечча
.
Большую палову
сярэднявечча
? войсках панавала
кавалерыя
(
вершн?к?, ваяры на конях
), што складалася з асобных
рыцара?
.
Рыцары
часьцей за ?сё паходз?л? са
шляхты
, а
пехац?нца?
наб?рал? ? асно?ным з простага насельн?цтва. Гэта ?складн?ла разьв?цьцё
пяхотнай тактык? й узбраеньня
.
Напрыканцы
сярэднявечча
был? распрацаваныя до?г?я
дз?ды
, а таксама
зброя дальняга бою
(
лука?
), каб было што супрацьпастав?ць перавазе
кавалеры?
? маб?льнасьц? й хуткасьц?.
Хоць
лук?
й выкарысто?вал?ся нават пасьля вынаходжаньня
агнястрэльнае збро?
, тэхналяг?чнае разьв?цьцё дазвол?ла гэтай збро? атрымаць першынство нават перад
ангельск?м
до?г?м лукам
у якасьц?
улюбёнай збро? пяхоты
. Таксама было найшмат лягчэй навучыць пехац?нца? карыстацца агнястрэльнай зброяй, чым лукам (дн? ц? тыдн? да сярэдняга ?зро?ню валоданьня, у пара?наньн? з гадам? для до?гага луку). У фармацыях камб?навал?ся
агнястрэльная зброя
й до?г?я
дз?ды
для супрацьстаяньня кавалеры? (але з вынаходжаньнем штыку патрэба ? дз?дах зьн?кла).
Да вынаходжаньня чыгунк? ? XIX стагодзьдз?, пяхотныя арм?? даб?рал?ся да месца бойк? пехатою ц?, зрэдку, на карабл?.
Марск?я пехац?нцы ?першыню зьяв?л?ся ? XVI стагодзьдз? ?
Г?шпан??
(
Infanteria de Marina
), а ? XVII стагодзьдз? ? астатн?х кра?нах
Э?ропы
, у тым л?ку ?
Вял?кай Брытан??
. З-за таго, што Брытан?я не была кантынэнтальнай дзяржавай, ёй не патрабавалася вял?кая
арм?я
, але пяхота была неабходная для мажл?вых прытарнаваньня? ? высадак на кантынэнт. Тыповы карале?ск? марск? баявы карабель мог узяць на борт каля 600 чалавек. Зь ?х 120?180 был? карале?ск?м? марск?м? пехац?нцам?. Яны звычайна мел? сваю палубу й не займал?ся мараходствам. Фармавал? дэсантныя атрады, абаранял? карабель падчас абардажу, чын?л? пашкоджаную зброю й гарматы пасьля бойк?.
Напрыканцы
19 стагодзьдзя
й пазьней некаторыя дзяржавы ?жывал?
веласыпедную пяхоту
(кшалту
?тальянск?х
Bersaglieri
), але сапра?дную маб?льнасьць пяхота пачала набываць у 20-х гадох
20 стагодзьдзя
, кал? зьяв??ся матарызаваны транспарт ?, суадносна, матарызаваная пяхота.
Другая сусьветная вайна
паказала неабходнасьць абароны пяхоты падчас перасо?ваньня?, што было адлюстравана ? распрацо?цы бран?раванага транспарту для перавозк? пяхоты.
Падчас
Другой сусьветнай вайны
шырокае распа?сюджаньне атрымал? паветраныя дэсантн?к?, што адыграл? ключавую ролю ? некаторых бойках у
Э?ропе
.
Падчас
вайны ? В?етнаме
арм?я
ЗША
?першыню выкарыстала
верталёты
дзеля хуткай даста?к? вял?кай колькасьц? пехац?нца? на вял?к?я адлегласьц?.
Сёньня даста?ка пехоты з дапамогай верталёта? называецца
≪паветраны штурм≫
.Сучасную
матарызаваную пяхоту
падчас бойк? падтрымл?ваюць
бран?раваныя атакуючыя машыны (танк?), артылерыя й ав?яцыя
, але ?снуе й
лёгкая пяхота
, што не выкарысто?вае
матарызаванага транспарту
. Але роля
пяхоты
пачынае зьмяншацца па-першае з-за
разьв?цьця новых тэхналёг?й
, што не патрабуюць прысутнасьц? людзей на пол? бою, а па-другое з-за таго, што сучасныя пал?тык? намагаюцца ?стрымацца ад
≪татальнай вайны≫
й зьвесьц? колькасьць чалавечых ахвяра? да м?н?муму.