Макс?м?льян Стан?сла? Рыла
(
па-польску
:
Maksymilian Stanisław Ryłło
; 31 сьнежня 1802,
Падароск
Ва?кавыскага павету
Гарадзенскай губэрн?
,
Расейская ?мпэрыя
― 17 чэрвеня 1848,
Хартум
,
Судан
) ― катал?цк?
м?с?янэр
на
Бл?зк?м Усходзе
? ?
Афрыцы
,
ф?лёзаф
,
археоляг
.
Нарадз??ся ? вёсцы Падароск на Гарадзеншчыне (цяпер у
Ва?кавыск?м раёне
) у зьбяднелай шляхецкай сям’?. У
1817
року скончы? школу ? вёсцы
Лыска?
Пружанскага павету
, пасьля
Полацкую езу?цкую акадэм?ю
, атрыма?шы ступень маг?стра ф?лязоф??. У
1820
паступ?? на мэдыцынск? факультэт
В?ленскага ?н?вэрсытэту
. У сувяз? з забаронаю ?
Расейскай ?мпэры?
дзейнасьц? езу?та? зьеха? у
Рым
, дзе ? 1824?1826 ? 1830?1834 роках працягну? навучаньне ?
Папск?м Грыгарыянск?м ун?вэрсытэце
, вывучаючы ф?лязоф?ю ?
багасло?е
. Атрыма? званьне прафэсара ф?лязоф??. Выклада? у езу?цк?х школах
[1]
.
У
1836
выправ??ся ?
Л?бан
дзеля вывучэньня магчымасьц? аб’яднаньня цэрква? ? адкрыцьця катал?цкае акадэм?? на Бл?зк?м Усходзе. Як ?нспэктор
Ватыкану
, наведа?
Малую Аз?ю
. У студзен?
1837
у
Ерусал?ме
сустрэ?ся з польск?м паэтам
Юльюшам Славацк?м
, пэ?ны час яны падарожн?чал? разам. У красав?ку
1837
року Макс?м?льян Рыла наведа?
Дамаск
,
Багдад
,
Масул
?
Н?нэв?ю
. Наро?н? з сустрэчам? з прадста?н?кам? ?сходн?х цэрква? ладз?? археаляг?чныя вышук?.
Напрыканцы 1837 вярну?ся ? Рым, дзе зраб?? падрабязны даклад папу
Рыгору XVI
пра рэл?г?йную сытуацыю на Бл?зк?м Усходзе, прадстав?? праект моладзевага катал?цкага калег?юму з росьп?сам выдатка? на ягонае ?трыманьне.
У 1839?1841 ачольва? езу?цкую м?с?ю ?
Сыры?
, закла? у
Бэйруце
навучальную ?станову ― Collegium Asiaticum ? з розным? клясам?, друкарняй ? музэем. Там навучал?ся болей за 100 юнако?. У
1875
року ?станову атрымала статус ун?вэрсытэту
сьв. Язэпа
.
У 1841?1843 роках м?с?янэр на
Мальце
, дзе ствары? катал?цкую школу для хлопчыка?. У 1843?1844 прапаведн?к на
Сыцыл??
.
У 1844?1846 ? рэктар Рымскага калег?юму (Collegium Urbanum) Кангрэгацы? прапаганды веры. У
1846
папа
П?юс IX
прызначы? яго апостальск?м
в?карыем
Цэнтральнай Афрык? ? стал?цы
Судану
― месьце
Хартум
[2]
.
У
1848
року зьдзейсьн?? падарожжа ?
Ка?р
?
Александрыю
. Расейск? падарожн?к
Ягор Кавале?ск?
, як? сустрака?ся ? Хартуме з Рылам, адзнача? ягоную эрудыцыю, у прыватнасьц?, добрае веданьне расейскай л?таратуры
[3]
.
Макс?м?льян Стан?сла? Рыла памёр падчас м?с?янэрскай паездк?, пахаваны на мясцовых мог?лках у Хартуме. У
1899
року рэштк? перанесеныя ? Ка?р на катал?цк?я мог?лк?.
Першы з дасьледн?ка? азнаём??ся з рэшткам? старажатнага
Баб?лёну
, падарава?шы музэю Ватыкану калекцыю археаляг?чных знаходак. У
1837
року абраны ? папскую археаляг?чную акадэм?ю ? Арыенталяг?чнае таварыства Францы?
[4]
.
Выда? камэнтары да кн?г? заснавальн?ка
Ордэна езу?та?
?гнацыя дэ Ляёл?
≪Духо?ныя практыкаваньн?≫ (≪Exercitia Spiritualia≫).
- ^
Czerminski T.
Maksymilian Ryllo
/ Towarzystwo Iezusowego. ? Krakow: Czcionkami drukarni ≪Czasu≫, 1911.
- ^
Michael Galea.
The Padre Ryllo
(анг.)
Праверана 2013-02-02 г.
Арх??ная коп?я
ад 2013-02-13 г.
- ^
История Судана
(рас.)
Праверана 02-02-2013 г.
Арх??ная коп?я
ад 2013-02-13 г.
- ^
Цякала Н. М.
Ад Падароска да вярхо?я? Н?ла: да 200-годдзя з дня нараджэння Макс?м?л?яна Рыла. ? Ва?кавыск: Ва?кавыская цэнтральная б?бл?ятэка, 2002.
- Первый исследователь Вавилона
//
Св?слацкая газета
. ? Ва?кавыск: 20 тра?ня 2008.
- Koscialkowski S. O.
Maksymilian Ryllo, T. J. 1802?1848. ? Bejrut: 1946.
- Karol A.
Jezuita romantyczny ? o. Maksymilian Ryllo. ? Krakow: 1992.