Л?вэрпул

Прав?ць спасылк?
Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
Л?вэрпул
анг . Liverpool
Герб Л?вэрпулу
Дата заснаваньня: 1207
Кра?на: Вял?кабрытан?я
Рэг?ён: Ангельшчына
Графства: Мэрс?сайд
К?ра?н?к: Джаан Андэрсан [d]
Плошча :
  • 111,84 км²
Насельн?цтва:
  • ▲ 513 441 чал. ( 2016 )
Тэлефонны код : 151
Паштовы ?ндэкс : L
Геаграф?чныя каардынаты : 53°24′27″ пн. ш. 2°59′31″ з. д. ? / ? 53.4075° пн. ш. 2.99194° з. д. ? / 53.4075; -2.99194 Каардынаты : 53°24′27″ пн. ш. 2°59′31″ з. д. ? / ? 53.4075° пн. ш. 2.99194° з. д. ? / 53.4075; -2.99194
Л?вэрпул на мапе Вял?кабрытан??
Лівэрпул
Лівэрпул
Л?вэрпул
Галерэя здымка? у В?к?схов?шчы
http://www.liverpool.gov.uk/

Л?вэрпу?л ( па-ангельску : Liverpool ) ? горад у Вял?кабрытан?? , у графстве Мэрс?сайд , порт на па?ночна-заходн?м узьбярэжжы Ангельшчыны . Насельн?цтва на 2021 год складала 486 100 чалавек. Разам з прадмесьцям? л?вэрпульская аглямэрацыя займае пяты радок паводле колькасьц? насельн?цтва, сягаючы да 2,24 млн чалавек [1] . Статус пасяленьня Л?вэрпул атрыма? у 1207 годзе, а статус гораду бы? набыты ? 1880 годзе. Рост гораду атасамля?ся з разьв?цьцём порту падчас ?ндустрыяльнай рэвалюцы? . Поруч з розным? грузам?, у тым л?ку сырав?ны, як то вугаль ? баво?на , мяцовыя гандляры брал? ?дзел ? гандл? рабам?. У XIX стагодзьдз? Л?вэрпул бы? гало?ным портам выпра?леньня ангельск?х ? ?рляндзк?х эм?гранта? у Па?ночную Амэрыку . Тут адбы?ся спуск на воду двух знакам?тых лайнэра? ? ≪ Тытан?ка ≫ ? ≪ Брытан?ка ≫.

У 2019 годзе Л?вэрпул ста? пятым паводле наведваньня горадам Вял?кабрытан?? [2] . Ён вылучаецца сваёй культурай, арх?тэктурай ? транспартным злучэньнем. Горад цесна зьвязаны з мастацтвам , асабл?ва музыкай . Папулярнасьць Б?тлз , як? л?чыцца адным з самых уплывовых гурто? у сьвеце, падвыс?ла ц?кавасьць да гораду сярод турыста? [3] . У горадзе месьцяцца дзьве вядомыя футбольныя каманды, удзельн?к? ангельскай Прэм’ер-л?г? ? ≪ Л?вэрпул ≫ ? ≪ Эвэртан ≫. Матчы пам?ж ?м? маюць назо? Мэрс?сайдзкае дэрб? . Л?вэрпул таксама ёсьць месцам найстарэйшай мурынскай дыяспарай у Вял?кабрытан?? ? найстарэйшай к?тайскай дыяспарай у Э?ропы.

Г?сторыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Раньн?я гады [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

На месцы цяперашняга гораду ? 1190 годзе ?снавала сел?шча пад назвай Liuerpul , што азначала ≪каламутны вадаём≫. Некаторыя дасьледн?к? ? якасьц? варыянту этымалёг?? прыводзяць слова elverpool ? вадаём з вуграм?. У 1207 годзе кароль Яан Безьзямельны выпусц?? грамату, якая прадп?свала стварэньне ? гэтым месцы новага пасел?шча [4] ( borough ) ? запрашала пасяленца? абгрунто?вацца тамака. Пасьля пабудовы л?вэрпульскага замка мястэчка ператварылася ? пункт адпра?к? войска? у ?рляндыю .

У сярэдз?не XVI стагодзьдзя насельн?цтва Л?вэрпулу складала ?сяго тольк? бл?зу 500 чалавек. У 1571 годзе жыхары мястэчка паслал? каралеве Л?завеце сьлязьл?вую пэтыцыю аб падаваньн? ?м субсыдыя?. У 1644 годзе падчас грамадзянскай вайны Л?вэрпул апыну?ся ? васемнаццац?дзённай аблозе [5] . У 1699 годзе першы рабаганлярск? карабель выправ??ся з гораду ? Афрыку [6] . З рымск?х часо? суседн? горад Чэстэр на рацэ Дз? бы? гало?ным портам рэг?ёну на ?рляндзк?м моры . Аднак, кал? суднаходзтва па рацэ пачало ?складняцца празь пясковыя намулы, марск? гандаль паступова пераарыентава?ся на Л?вэрпул. Але, напэ?на, рэарган?зацыя Л?вэрпульскай рады мае большую значнасьць дзеля разьв?цьця места [7] .

Роскв?т [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Першае падарожжа чыгункай Л?вэрпул? Манчэстэр .

У XVIII стагодзьдз?, дзякуючы разьв?цьцю амэрыканск?х калён?я? Вял?кабрытан??, значнасьць Л?вэрпулу як порту на заходн?м узьбярэжжы пачало павял?чвацца. У 1715 годзе тут бы? збудаваны першы ? Ангельшчыне закрыты партовы док [8] . Да пачатку XIX стагодзьдзя празь Л?вэрпул праходз?ла каля 40% сусьветнага гандлёвага траф?ку. Гэтаму спрыяла тое, што ? 1830 годзе Л?вэрпул ? Манчэстэр стал? першым? гарадам?, як?я был? злучаныя м?жгародняй чыгуначнай сувязьзю. Насельн?цтва працягвала хутка расьц?, асабл?ва ? 1840-я гады, кал? ?рляндзк?я м?гранты пачал? масава прыбываць у вын?ку Вял?кага голаду . Статус гораду Л?вэрпул атрыма? у 1880 годзе. У наступным ён працягва? дынам?чна разьв?вацца. Брытан?я была гало?ным рынкам збыту баво?ны, ?мпартаванай з по?дня ЗША, як? с?лкава? тэкстыльнай прамысловасьць у кра?не. Ул?чваючы гэты факт, падчас грамадзянскай вайны ? ЗША Л?вэрпул бы?, паводле слова? г?сторыка Свэна Бэкерта, найбольш праканфэдэрацыйным местам у сьвеце па-за межам? сам?х КША [9] . Цягам XIX стагодзьдзя дабрабыт Л?вэрпула перавыс?? дабрабыт Лёндану [10] , а л?вэрпульская мытня была гало?ным сплатн?кам Палаты шахматнай дошк? [11] , то бок найвышэйшага ф?нансавага органу Ангельшчыны на той час. У канцы XIX ? пачатку XX стагодзьдзя? горад прыцягва? ?м?гранта? з усёй Э?ропы. Гэта прывяло да буда?н?цтва разнастайнага шэрагу рэл?г?йных будынка? дзеля новых этн?чных ? рэл?г?йных груп, мног?я зь як?х функцыянуюць ? на сёньня. У 1800-я гады был? пабудаваныя Л?вэрпульская нямецкая к?рха , Грэцкая правасла?ная царква Сьвятога М?калая , К?рха Густава Адольфа ? Сынагога на Прынсэс-ро?д , як?я служыл? месцам набажэнства? нямецкай, грэцкай, скандына?скай ? габрэйскай супольнасьця? Л?вэрпула адпаведна. Адна з найстарэйшых ацалелых цэрква? Л?вэрпула ? Рымска-катал?цкая царква Сьвятога Пятра , якая апошн?м часам належыла польскай супольнасьц?, а сёньня там месьц?цца рэстарацыя.

М?жваенны час [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Л?вэрпульская вул?ца Лайм у 1890 гадах.

Паваенны пэрыяд пасьля Першай сусьветнай вайны бы? адзначаны сацыяльным? хваляваньням?, кал? грамадзтва сутыкнулася з мас??ным? ваенным? стратам? сярод маладых людзей, а таксама спрабавала ?нтэграваць вэтэрана? у эканом?ку. Страйк? ладз?л?ся прафэс?йным? зьвязам? ? шматл?к?х месцах, у тым л?ку ? Л?вэрпул?. Шматл?к?я жа?неры ? марак? з калён?я? Афрык? ? ?нды?, як?я служыл? ? брытанск?м войску, пасял?л?ся ? Л?вэрпул? ды ?ншых партовых гарадах. У чэрвен? 1919 году яны падвяргал?ся нападу з боку белых у расавых хваляваньнях. У гэты ж пэрыяд так?я хваляваньн? ахап?л? Кардыф , Ньюпарт ? Бэры . Сутычк? адбыл?ся таксама ? Глазга , Са?т-Шылдсе , Лёндане , Гале ? Солфардзе [12] . Закон аб жыльлёвым буда?н?цтве 1919 году прывё? да таго, што жыльлё стала масава будавацца гарадзкой радай у 1920-я ? 1930-я гады. Тысячы сем’я? был? перамешчаныя з нутранага гораду ? новыя жыльлёвыя маёнтк? ? прадмесьцях. У гэтую эпоху таксама будавал?ся шматл?к?я прыватныя дамы. Падчас Вял?кай дэпрэс?? ? пачатку 1930-х гадо? беспрацо?е ? Л?вэрпул? дасягнула паказьн?ку ? 30%. У 1930 годзе ? горадзе адкры?ся ?ласны аэрапорт. За часам Другой сусьветнай вайны места жорстка бамбавалася нямецкай ав?яцыяй, то бок люфтвафэ зладз?л? 80 баявых вылета? на Мэрс?сайд, заб??шы 2500 чалавек ? ?чын??шы шкоду маёмасьц?.

Найно?шая г?сторыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

У 1960-х Л?вэрпул ста?ся адным з самых папулярных цэнтра? моладзевай культуры. Самым знакам?тым культурным фэномэнам, як?я нарадз?л?ся тут, ста? гурт Б?тлз . Зь сярэдз?ны 1970-х гадо? док? Л?вэрпула ? традыцыйная вытворчая гал?на прыйшл? ? заняпад, што прывяло да вял?к?х страт працо?ных месца?. Вынаходзтва ? пашырэньне выкарыстаньня кантэйнэра? азначала, што праца гарадзк?х дока? зьмян?лася, а работн?к? был? звольненыя з працы. Да пачатку 1980-х гадо? узровень беспрацо?я ? Л?вэрпул? бы? адным з самых высок?х у Вял?кабрытан?? [13] . Гэтак на на студзень 1982 году ён дасягну? 17%. Так? паказьн?к бы? тольк? ? два разы н?жэйшы за л?чбы беспрацо?я часу Вял?кай дэпрэс?? 50 гадо? раней [14] . У гэты пэрыяд Л?вэрпул ста? цэнтрам жорсткага пал?тычнага левага супрацьстаяньня цэнтральнаму ?раду ? Лёндане [15] . У канцы XX стагодзьдзя гаспадарка пачала адна?ляцца. Зь сярэдз?ны 1990-х гадо? тэмпы росту эканом?к? нават пера?зыходз?л? сярэдн?я паказьн?к? ? кра?не. У 2004 годзе был? ?кладзены амаль 1 млрд даляра? у перабудову ? г?старычным цэнтры Л?вэрпулу дзеля пабудовы гандлёва-заба?ляльнага цэнтра Л?вэрпул-?ан . Будан??цтва было скончанае ? 2008 годзе.

Эканом?ка [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Жыльлёвыя будынк? ? новым б?знэсовым раёне гораду.

Эканом?ка Л?вэрпула ёсьць адной з найбуйнейшых у Вял?кабрытан?? , зья?ляючыся адной зь дзьвюх асно?ных эканом?к на па?ночным захадзе Ангельшчыны [16] . Эканом?ка гораду моцна ?зрасла зь сярэдз?ны 1990-х гадо?, а ягоная эканам?чныя паказьн?к? асабл?ва павял?чыл?ся ? пэрыяд з 1995 па 2006 гады. Занятасьць насельн?цтва павял?чылася на 12% у пэрыяд з 1998 па 2006 гады [17] . Паводле ацэнак, СУП на душу насельн?цтва склада? 32 121 даляр ЗША ? 2014 годзе, а агульны СУП ? 65,8 млрд даляра? [18] .

Як ? ? большай частцы астатн?х гарадо? Вял?кабрытан?? на сёньня, у эканом?цы Л?вэрпула пераважае сфэра паслуга? , якую прадста?ляюць як дзяржа?ныя, гэтак ? прыватныя прадпрыемствы. У 2007 годзе больш за 60% ус?х занятых у эканом?цы гораду працавал? ? сфэрах дзяржа?нага к?раваньня, адукацы?, аховы здаро?я, а таксама банка?ск?м, ф?нансавым ? страхавым сэктарах [17] . За апошн?я гады таксама наладз??ся значны рост эканом?к? веда? Л?вэрпула па стварэньн? Л?вэрпульскага кварталу веда? , як? арыентуецца на разьв?цьцё СМ? ? навук аб жыцьц? [19] . Багатая арх?тэктура Л?вэрпула таксама дапамагла гораду прасунуцца на другое месца ? кра?не пасьля Лёндану паводле колькасьц? здымак ф?льма?. Гэтак вул?цы ? будынк? гораду часта ?васабляюць сабой у к?настужках так?я гарады, як то Чыкага , Лёндан, Масква , Нью-Ёрк , Парыж ? Рым [20] [21] .

Гандлёва-заба?ляльны цэнтар Л?вэрпул-?ан .

Яшчэ адным важк?м кампанэнтам эканом?к? Л?вэрпула ёсьць сэктары турызму ? адпачынку. Горад займае шосты радок у сьп?се самых наведвальных гарадо? Вял?кабрытан?? [22] , а таксама ?ваходз?ць у сьп?с 100 самых наведвальных замежн?кам? гарадо? сьвету [23] . Новы гарадзк? тэрм?нал, як? здольны прымаць кру?зныя лайнэра ? месьц?цца ля П?р-Гэду , зраб?? Л?вэрпул адным зь нешматл?к?х места? у сьвеце, дзе кру?зныя карабл? здольныя прытарнаваццца на?прост у цэнтры горада [24] . Узбудаваньне Л?вэрпул-Арэны ? Л?вэрпул-?ан зраб?ла горад важным цэнтрам адпачынку, а апошн? з узгаданых цэнтра? узвыс?? Л?вэрпул у першую пяцёрку гандлёвых нак?рунка? у Вял?кабрытан?? [25] .

Г?старычна склалася, што эканом?ка Л?вэрпула гуртавалася вакол гарадзкога порту ? мануфактура?, але сёньня колькасьць людзей, як?я працуюць у порце, складае невял?к? адсотак [17] . Тым ня менш, порт застаецца адным з найважнейшых у структуры эканом?к?. У Л?вэрпул? маюцца ф?л?? шматл?к?х сусьветных суднаходных кампан?я?, уключаючы японскую ф?рму NYK ? дацкую ф?рму Maersk . Вытворчасьць а?тамаб?ля? роб?цца на заводзе Ягуар-Лэнд Ровэр Гэйл?уд, дзе зьб?раюць мадэль Рэндж Ровэр Эвок .

Гарады-сябры [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Сувязь зь Беларусьсю [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

  1. ^ ≪British urban pattern: population data≫ . ESPON project 1.4.3 Study on Urban Functions. European Spatial Planning Observation Network. 2007.
  2. ^ ≪Cities and towns in the United Kingdom (UK) ranked by international visits in 2019≫ . Statista.
  3. ^ Hasted, Nick (2017). ≪You Really Got Me: The Story of The Kinks≫. Omnibus Press. ? С. 425.
  4. ^ Picton, J.A. (1875). ≪Memorials of Liverpool≫ . Vol. 1. Historical (2nd ed.). London: Longmans, Green & Co. ? С. 11?12. ? OCLC 10476612.
  5. ^ ≪The York March, 1644≫ . BCW Project.
  6. ^ ≪Liverpool’s Slavery History Trail≫ . Lodging World.
  7. ^ Power, Michael (1999). ≪Creating a Port: Liverpool 1695?1715≫ . Transactions of the Historic Society of Lancashire and Cheshire. 149: 51?71.
  8. ^ ≪The Lost Dock of Liverpool≫ . Channel 4: Time Team, 21.04.2008.
  9. ^ Beckert, Sven (2014). ≪Empire of Cotton: a Global History≫. New York: Knopf.
  10. ^ ≪Ten facts about Liverpool≫ . The Daily Telegraph.
  11. ^ Hatton, Brian (28.03.2011). ≪Shifted tideways: Liverpool’s changing fortunes≫ . The Architectural Review.
  12. ^ Dr Laura Tabili (2009). ≪Review of Jacqueline Jenkinson, Black 1919: Riots, Racism and Resistance in Imperial Britain, Liverpool≫ . Liverpool University Press. ? ISBN 9781846312007 .
  13. ^ ≪A History of Liverpool≫ . Local Histories.
  14. ^ ≪Number of people unemployed at three-million mark in Britain≫ . The Leader-Post.
  15. ^ ≪The English city that wanted to 'break away' from the UK≫ . BBC News.
  16. ^ ≪Economic Data≫ . Liverpool Vision.
  17. ^ а б в ≪Liverpool Economic Briefing ? March 2009≫ . Liverpool City Council.
  18. ^ ≪Global Metro Monitor≫ . The Brookings Institution.
  19. ^ ≪Business sectors and services≫ . Liverpool City Council.
  20. ^ ≪Locations, crew and facilities databases≫ . Liverpool City Council.
  21. ^ ≪Host City: Liverpool≫ . England 2018.
  22. ^ ≪Birmingham overtakes Glasgow in top 10 most-visited≫ . Office for National Statistics.
  23. ^ ≪Top 150 City Destinations: London Leads the Way≫ . Euromonitor International.
  24. ^ ≪City of Liverpool Cruise Terminal≫ . Liverpool City Council.
  25. ^ ≪UK recession tour: Liverpool’s retail therapy pays off≫ . The Daily Telegraph.

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Атрымана з ≪ https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Л?вэрпул&oldid=2496654 ≫