Кобрынь лац. Kobry?
У цэнтры места
Герб Кобрыня Сьцяг Кобрыня
Першыя згадк?:	1287
Магдэбурскае права :	10 сьнежня 1589
Кра?на:	Беларусь
Вобласьць :	Берасьцейская
Раён :	Кобрынск?
Плошча :	30,5 км²
Насельн?цтва  ( 2018 )
колькасьць:	53 177 чал. [1]
шчыльнасьць :	1743,51 чал./км²
Часавы пас :	UTC+3
Тэлефонны код :	+375 1642
Паштовыя ?ндэксы :	225301?225306, 225860
СААТА :	1243501000
Нумарны знак :	1
Геаграф?чныя каардынаты :	52°12′45″ пн. ш. 24°21′24″ у. д. ? / ? 52.2125° пн. ш. 24.35667° у. д. ? / 52.2125; 24.35667 Каардынаты : 52°12′45″ пн. ш. 24°21′24″ у. д. ? / ? 52.2125° пн. ш. 24.35667° у. д. ? / 52.2125; 24.35667
Кобрынь на мапе Беларус?  ± Кобрынь Кобрынь
Галерэя здымка? у В?к?схов?шчы
http://kobrin.by/

Ко?брынь  ? места ? Беларус? , на сутоках Муха?цу , Кобрынк? ? канала Боны . Адм?н?страцыйны цэнтар Кобрынскага раёну Берасьцейскай вобласьц? . Насельн?цтва на 2018 год ? 53 177 чалавек ^[1] . Знаходз?цца за 52 км на ?сход ад Берасьця . Чыгуначная станцыя на л?н?? Берасьце  ? Гомель . Вузел а?тамаб?льных дарог на Менск , Берасьце , П?нск , Ковель , Маларыту .

Кобрынь ? магдэбурскае места г?старычнай Берасьцейшчыны , кол?шняя стал?ца ?дзельнага княства , старажытны замак Вял?кага Княства Л?то?скага . Да нашага часу тут захавал?ся збудаваныя ? стыл? барока манастыр Сьвятога Спаса ? царква Сьвятога М?калая ( часткова зруйнаваная расейск?м? ?ладам? ? вын?ку маско?скай перабудовы ), царква Сьвятых Пятра ? Па?ла ? касьцёл Унеба?зяцьця Найсьвяцейшай Панны Мары? ? стыл? клясыцызму ? забудова г?старычнага Рынку, помн?к? арх?тэктуры XVIII?XIX стагодзьдзя?.

Назва [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

?снуе некальк? вэрс?я? паходжаньня тапон?му Кобрынь ^[2] . На думку географа В. Жучкев?ча , назва места ?тварылася ад ?мя зьн?клага народу обра? , як? паводле старажытных летап?са? насяля? Заходняе Палесьсе ^[3] . Згодна зь меркаваньнем ?. Сташэ?скага тапон?м утвары?ся праз засваеньне кельцкага ?мя Кобрунус ^[4] , тым часам А. Трубачо? адк?да? кельцкае паходжаньне як неабгрунтаванае ? тлумачы? назву Кобрынь як вын?к складаньня прэф?ксу -к з стараславянск?м -брьние ('бруд') ^[5] .

У п?сьмовых г?старычных крын?цах часо? Вял?кага Княства Л?то?скага места ?пам?наецца вылучна пад назвай Кобрынь , гэтак жа яго называл? мясцовыя жыхары ^[6] . Цяперашняя аф?цыйная назва ≪Кобрын≫ ? калькаваньне з расейскай мовы .

Г?сторыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Раньн?я часы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Першы п?сьмовы ?пам?н пра Кобрынь як уладаньне князё? ?ладз?мерска-валынск?х зьмяшчаецца ? ?пацье?ск?м летап?се ? датуецца 1287 году:

	Се аз, князь Володимер, сын Васильков, внук Романов, пишу грамоту: дал есмь княгине своей, по своем животе город свой Кобрынь и с людьми, и с данью, како при мне даяли, тако и по мне ать дають княгине моей…
? ?пацье?ск? летап?с

Вял?кае Княства Л?то?скае [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

У пачатку XIV стагодзьдзя Кобрынь далучы?ся да Вял?кага Княства Л?то?скага . З 1366 году ён знаходз??ся ? валоданьн? вял?кага князя Альгерда . У XIV стагодзьдз? на месцы старажытнага дзядз?нца ? пасаду збудавал? дра?ляныя замк? (?снавал? да канца XVIII стагодзьдзя ^[7] ). У 1404 годзе места стала стал?цай княства , што знаходз?лася ? валоданьн? Рамана Ратненскага, пачынальн?ка роду князё? Кобрынск?х . Пад 1465 годам упершыню ?пам?наецца Спаск? манастыр . У 1-й палове XVI стагодзьдзя ? месьце збудавал? касьцёл ^[7] .

У 1519 годзе Кобрынь ста? цэнтрам староства , а ? 1520 годзе ? стал?цай павету Падляскага ваяводзтва . З 1532 году места знаходз?лася ? валоданьн? каралевы ? вял?кай княг?н? Боны Сфорцы , за якой юрыдычна аформ?лася Кобрынская эканом?я ? распачал?ся мэл?ярацыйныя працы ( канал каралевы Боны ) ^[7] . На 1563 год, паводле рэв?з??, у Кобрын? было 377 дваро?; асно?ныя вул?цы ? Астрамецкая, Балоцкая, Берасьцейская, П?нская, Ратненская, Чаравачыцкая ^[8] ; дзейн?чал? касьцёл, 3 цэрквы, Спаск? манастыр ^[9] . Згодна з адм?н?страцыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565?1566 гадо? места страц?ла павятовы статус ? ?вайшло ? склад Берасьцейскага павету Берасьцейскага ваяводзтва .

У 1586 годзе Кобрынь перайшо? да каралевы ? вял?кай княг?н? Ганны Ягелонк? , дачк? Боны Сфорцы ? Жыг?монта Старога , якая адрозьн?валася акты?насьцю ? пал?тычных ? гаспадарчых справах. 10 сьнежня 1589 году яна надала месту Магдэбурскае права , а таксама пячатку ? герб: ≪ у срэбным пол? выява сьвятых Ганны ? Мары? зь нема?лём Езусам на руках ≫ ^[10] . Ганна асаб?ста ?ручыла жыхарам прыв?лей, падп?саны няда?на абраным каралём ? вял?к?м князем Жыг?монтам Вазам . У 1596 годзе Спаск? манастыр прыня? Ун?ю ^[9] .

У пачатку XVII стагодзьдзя ? Кобрын? было больш за 1,5 тыс. жыхаро?, каля 500 дамо? ^[8] . На 1597 год места складалася з асно?най тэрыторы? ? Замухавецкага прадмесьця, нал?чвала 550 сядз?бных пляца?. У цэнтры бы? Рынак з ратушай ? 32 пляцам? забудовы ^[9] . У 1626 годзе адбы?ся Кобрынск? сабор ^[8] , пры Спаск?м манастыры адкрылася школа ^[9] .

Захавалася сьведчаньне азначэньня жыхаро? Кобрыню л?цьв?нам? : ≪ литвин… Мартишка з города с Кобрина ≫ (1609?1610 гады) ^[11] .

У другой палове XVII ? пачатку XVIII стагодзьдзя? Кобрынь значна пацярпе? ад ваенных канфл?кта? ? прыйшо? у заняпад. З прычыны страты эканам?чнага значэньня ? 1766 годзе яго перавял? ? стан мястэчка? ^[12] . У 1784 годзе тут знаходз??ся кароль ? вял?к? князь Стан?сла? А?густ Панято?ск? , як? нак?ро?ва?ся на адкрыцьцё Карале?скага канала. На 1790 год у месьце было 360 дамо? ^[9] . У 1791 годзе Кобрынь зно? ста? стал?цай павету . 14 верасьня 1794 году расейск?я акупацыйныя войск? А. Суворава разьб?л? пад Дыв?нам перадавыя аддзелы па?станца? Т. Касьцюшк? ? занял? места.

Пад уладай Расейскай ?мпэры? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

У вын?ку трэцяга падзелу Рэчы Паспал?тай (1795 год) Кобрынь апыну?ся ? складзе Расейскай ?мпэры? , дзе ста? цэнтрам павету ^[12] . ?мпэратрыца расейская Кацярына II падаравала кол?шняе магдэбурскае места Сувораву.

У вайну 1812 году 27 л?пеня пад Кобрынем расейск?я войск? здабыл? першую перамогу над арм?яй Напалеона . На 1817 год тут было 326 будынка?, зь ?х 4 камян?цы. У 1845 годзе месту даравал? новы, расейск? герб. У 1882 годзе пача?ся рух на л?н?? Палескае чыгунк? П?нск  ? Жаб?нка , у Кобрын? зьяв?лася чыгуначная станцыя. У 1895 годзе пажар зьн?шчы? трац?ну места. У пачатку ХХ ст. у Кобрын? было 25 камян?ца? ? 1202 дра?ляных будынка?, дзейн?чал? 2 цэрквы, касьцёл, сынагога ? некальк? юдэйск?х мал?то?ных школа?, працавал? павятовая вучэльня, прыходзкая вучэльня з жаночай зьменай, прыватная жаночая 1-клясная вучэльня, жыдо?ская жаночая вучэльня ? некальк? хедара?.

За часам? Першай сусьветнай вайны ? 1915 годзе Кобрынь занял? войск? Нямецкай ?мпэры? .

• Старая граф?ка Кобрыня
• 
  Меская сядз?ба , XIX ст.
• 
  Спаск? манастыр . Н. Орда , 1866 г.
• 
  Новы касьцёл . Н. Орда, 1864 г.
• 
  Панарама места. Н. Орда, 1864 г.

Найно?шы час [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

25 сакав?ка 1918 году згодна з Трэцяй Уста?ной граматай Кобрынь абвяшча?ся часткай Беларускай Народнай Рэспубл?к? . 1 студзеня 1919 году ? адпаведнасьц? з пастановай ? зьезду КП(б) Беларус? ён увайшо? у склад Беларускай ССР ^[13] .

Згодна з Рыскай м?рнай дамовай 1921 году Кобрынь апыну?ся ? складзе м?жваеннай Польскай Рэспубл?к? , дзе ста? цэнтрам павету Палескага ваяводзтва .

У 1939 годзе Кобрынь увайшо? у БССР , дзе ? 1940 годзе ста? цэнтрам раёну. У Другую сусьветную вайну з 23 чэрвеня 1941 да 20 л?пеня 1944 году места знаходз?лася пад акупацыяй Трэцяга Райху .

• Места на старых здымках
• 
  Манастыр Сьвятога Спаса , да 1939 г.
• 
  Царква Сьвятых Пятра ? Па?ла , 1899 г.
• 
  М?кольская царква па маско?скай перабудове , да 1939 г.
• 
  Касьцёл Унеба?зяцьця Найсьвяцейшай Панны Мары? , 1918 г.

• 
  Замкавы пляц. Банк, 1935 г.
• 
  Рынак, да 1939 г.
• 
  Губэрн?яльная вул?ца, 1899 г.
• 
  Бабруйская вул?ца, 1930 г.

Насельн?цтва [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Дэмаграф?я [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• XIX стагодзьдзе : 1817 год ? 1427 чал., зь ?х 899 юдэя? ^[14] ; 1848 год ? 1673 чал. ^[9] ; 1878 год ? 7789 чал. (4405 муж. ? 3384 жан.), у тым л?ку 2876 правасла?ных, 473 катал?к?, 4431 юдэй, 9 магамэтана? ^[14] ; 1897 год ? 10 355 чал. ^[9]
• XX стагодзьдзе : 1901 год ? 8998 чал., зь ?х паводле стану: мяшчана? 6131, цэхавых 1389, шляхты 211, купцо? 204, духо?нага стану 88, вайско?ца? 238, сяляна? 537, ?ншых стана? 200; паводле веры: правасла?ных 2100, катал?ко? 585, пратэстанта? 232, юдэя? 6036, ?ншых веравызнаньня? 46 ^[12] ; 1907 год ? 8754 чал. ^[15] ; 1921 год ? 8208 чал. ^[9] ; 1931 год ? 10 101 чал. ^[9] ; 1956 год ? 11 тыс. чал. ^[16] ; 1959 год ? 13,7 тыс. чал.; 1970 год ? 24,9 тыс. чал.; 1972 год ? 26,3 тыс. чал. ^[17] ; 1991 год ? 49,4 тыс. чал.; 1996 год ? 51,6 тыс. чал. ^[18] ; 1998 год ? 51,9 тыс. чал. ^[19]
• XXI стагодзьдзе : 2004 год ? 50,8 тыс. чал.; 2006 год ? 50,5 тыс. чал.; 2008 год ? 51,1 тыс. чал.; 2009 год ? 51 166 чал. ^[20] (перап?с); 2016 год ? 52 655 чал. ^[21] ; 2017 год ? 52 964 чал. ^[22] ; 2018 год ? 53 177 чал. ^[1]

Адукацыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

У Кобрын? працуюць 9 сярэдн?х, базавая, музычная ? 2 спартовыя школы, школа-?нтэрнат.

Мэдыцына [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Мэдычнае абслуго?ваньне насельн?цтва ажыцьця?ляе меская лякарня.

Культура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Дзейн?чаюць 2 б?бл?ятэк?, 2 к?натэатры, дом культуры.

Забудова [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Плян [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Плян ? забудова Кобрыня маюць шматвекавую г?сторыю. Пры ?току рэчк? Кобрынк? ? Мухавец у старажытнасьц? заклал? першае ?мацаваньне, на як?м пазьней збудавал? Верхн? ? Н?жн? замк?. У канцы XVIII?XIX стагодзьдзя? цэнтар Кобрыня забудо?ва?ся цагляным? двухпавярховым? жылым? дамам?, н?жн?я паверх? як?х прызначал?ся для крама? ? майстэрань.

Вул?цы ? пляцы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Аф?цыйная назва	Г?старычная назва	Былыя назвы
17 верасьня вул?ца	Слушная вул?ца Базылянская вул?ца	Кляштарная вул?ца (1921?1939)
Беларуская вул?ца	Рачная вул?ца Рэзьн?цкая вул?ца	Гразная вул?ца (1864?1917) Крывая вул?ца (1921?1939)
Дзяржынскага вул?ца	Улада?ская вул?ца
?нтэрнацыянальная вул?ца	Ратненская вул?ца	Славянская вул?ца (1864?1917) Лейбуша вул?ца (1939?1941)
Кастрычн?цкая вул?ца	Агародн?цкая вул?ца	Мяшчанская вул?ца (1864?1917) Кобрынская вул?ца (1921?1939)
Лен?на вул?ца	Бабруйская вул?ца	Юзэфа П?лсудзкага вул?ца
Матросава вул?ца	Прачысьценская вул?ца	Школьная вул?ца (1921?1948)
Першамайская вул?ца	П?нская вул?ца	Усходняя вул?ца (1915?1918) 3 мая вул?ца (1921?1939)
Пралетарская вул?ца	Берасьцейская вул?ца Ганчарская вул?ца	Бэрнацкага вул?ца (1921?1939)
Савецкая вул?ца	Чаравачыцкая вул?ца Берасьцейская вул?ца	Лег?ёна? вул?ца (1921?1934) Бран?слава Перацкага вул?ца (1934?1939)
Свабоды плошча	Рынак пляц
Суворава вул?ца	Губэрн?яльная вул?ца	Сувора?ская вул?ца (1864?1917) Рамуальда Тра?гута вул?ца (1921?1939) Рэвалюцыйная вул?ца (1944?1946)
Чырвонаармейская вул?ца	Балоцкая вул?ца Гарбарская вул?ца	Заводзкая вул?ца (1864?1912) Петрапа?ла?ская вул?ца (1912?1917) Польная вул?ца (1921?1939)
Чырвонагвардзейская вул?ца	Касьцельны завулак

З урбанан?м?чнай спадчыны Кобрыня да нашага часу г?старычныя назвы захавал? вул?ца М?кольская (яшчэ адна г?старычная назва ? Астрамецкая) ? пляц Замкавы.

Эканом?ка [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Прадпрыемствы машынабуда?н?чай, харчовай, лёгкай, буда?н?чых матэрыяла? прамысловасьц?.

Перал?к прамысловых прадпрыемства? Кобрыня

ААТ ≪Кобрынск? кансэрвавы завод≫ ААТ ≪Кобрынь-Дызайн≫ Ф?л?я ≪Кобрынск? хлебазавод≫ РУВП ≪Берасьцехлебпрам≫ РУП ≪Кобрынская швацкая ф?рма ?Лона“≫ ААТ ≪Кобрынск? масларобна-сыраробны завод≫ ААТ ≪Кобрынск? мясакамб?нат≫ РУВП ≪Кобрынск? ?нструмэнтальны завод ?С?ТОМО“≫ ААТ ≪Кобрынаграмаш≫ ?П ≪Прамысловы Альянс≫ РУВП ≪Кобрынская прадз?льна-ткацкая фабрыка ?Ручайка“≫ ААТ ≪Кобрынск? завод г?дра?л?чнага машынабудаваньня≫ ДЛГУ ≪Кобрынск? досьледны лясгас≫ ААТ ≪Кобрынь-тэкстыль≫ ААТ ≪Кобрынск? х?м?к≫ Сумеснае прадпрыемства СТАА ≪ПП Палесьсе≫

Турыстычная ?нфармацыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

?нфраструктура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Кобрынь ? цэнтар турызму дзяржа?нага значэньня ^[23] . Дзейн?чае Кобрынск? ваенна-г?старычны музэй ?мя Суворава (у адбудаванай сядз?бе Губэрня), створаны за савецк?м часам. Расейск? вайскавод Сувора? атрыма? места ? асаб?стую ?ласнасьць па здушэньн? па?станьня за адна?леньне незалежнасьц? Рэчы Паспал?тай Абодвух Народа? .

• Гатэл?: ≪Беларусь≫, ≪Сувора?≫

Славутасьц? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Забудова г?старычная (XVIII?XX стагодзьдз?; фрагмэнты)
• Касьцёл Унеба?зяцьця Найсьвяцейшай Панны Мары? (мураваны, позьн? клясыцызм ), збудаваны ? 1843 годзе. Касьцёл зачын?л? ? 1962 годзе, вярнул? катал?цкай параф?? ? 1989 годзе.
• Манастыр Сьвятога Спаса (XVIII ст.)
• Мог?лк?: новыя хрысьц?янск?я, старыя хрысьц?янск?я, юдэйск?я
• Парк пры былой сядз?бе Тызэнга?за? (1768)
• Паштовая станцыя (XIX ст.)
• Сынагога (XIX ст.)
• Сядз?ба (канец XVIII ст.)
• Царква Аляксандра Не?скага (1864?1868; мура?ё?ка )
• Царква Сьвятых Апостала? Пятра ? Па?ла (1862)
• Царква Сьвятога Юрыя (1889)
• Царква Сьвятога М?калая (дра?ляная, беларускае народнае дойл?дзтва), збудаваная ? 1750-я гады, перанесеная ? Кобрынь у 1841 годзе ^[24] . Царкву зачын?л? ? 1960-я гады, а сам будынак перадал? музэю. Зно? дзейн?чае як царква з 1986 году.

Страчаная спадчына [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Замак (XIV ст.)
• Касьцёл (1513)

Галерэя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Краяв?ды Кобрыня
• 
  Царква Сьвятога М?калая
• 
  Манастыр Сьвятога Спаса
• 
  Касьцёл
• 
  Саборная царква - мура?ё?ка

• 
  Забудова г?старычнай П?нскай вул?цы
• 
  Дамы на г?старычнай Бабруйскай вул?цы
• 
  Г?старычная Губэрн?яльная вул?ца
• 
  Помн?к Кобрынскай б?тве 1812 г.

Асобы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Ошар Зарыцк? (1899?1986) ? матэматык
• Пётра Крачэ?ск? (1879?1928) ? пал?тык, выкладн?к ? публ?цыст, адз?н з пачынальн?ка? БНР , дзяяч беларускай эм?грацы? ? Ко?не ? Празе
• В?тальд Туркев?ч (1926?1993) ? скульптар ? граф?к

Глядз?це таксама [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Кобрынская пушча

За?ваг? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Л?таратура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашко? ? ?нш. ? Мн. : БелЭн , 1999. ? Т. 8: Канто ? Кул?. ? 576 с. ? ISBN 985-11-0144-3
• Вял?кае княства Л?то?скае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашко? ? ?нш. ? Мн. : Беларуская Энцыклапедыя, 2005. ? Т. 2: Кадэцк? корпус ? Яцкев?ч. ? 788 с. ? ISBN 985-11-0378-0
• Ц?то? А. Геральдыка Беларуск?х места? / Маст. А. Бажэна?. ? Менск : ≪Полымя≫, 1998. ? 287 с.: ?л. ISBN 985-07-0131-5 .
• Энцыклапедыя г?сторы? Беларус?. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашко? (гал. рэд.) ? ?нш.; Маст. Э. Э. Жакев?ч. ? Мн. : БелЭн , 1997. ? Т. 4: Кадэты ? Ляшчэня. ? 432 с. ? ISBN 985-11-0041-2
• Słownik geograficzny Krolestwa Polskiego i innych krajow słowia?skich . Tom IV: K?s ? Kutno. ? Warszawa, 1883.

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Кобрынь , Radzima.org
• ≪В?ртуальны Кобрынь≫
• Г?сторыя Кобрыню
• В?ртуальнае падарожжа па Кобрын?

п а р Месты ? мястэчк? г?старычнай Берасьцейшчыны Антопаль Белая ¹ (1.06.1621) ² Берасьце (15.08.1390) Бяроза Картуская В?шн?цы (XVI ст.) Во?нь (16.07.1531) Во?чын Высокае (1494) Ганна (1546) Гарадзец (10.12.1589) Дакуда? (1504) Дамачава Дыв?н (1642) Камянец (26.06.1503) Кобрынь (10.12.1589) Кодань (1511) Ламазы (1568) Малеч (6.06.1645) М?жрэчча (XV ст.) М?лейчыцы (1516) П?шчац (1530) Пружаны (6.05.1589) Ражанка Славатычы (1577) Сялец Тэрэспаль Уладава (1534) Чарна?чыцы (1718) Шарашо? (1726) Яна? (1465)  ? ¹ Вылучаным пазначаюцца ?мацаваныя месты ? мястэчк? ( гарады / гарадк? ) ; ? ² У дужках прыводз?цца час атрыманьня Магдэбурскага (Хэлм?нскага) права