Вял?кая с?н?ца

Вял??кая с?н??ца ( па-лац?нску : Parus major ) ? самы буйны ? найболей шматл?к? з ус?х сустракаемых у Беларус? в?да? с?н?цавых птушка? . Насяляе ? Э?ропе, Аз?? ? Па?ночна-заходняй Афрыцы. У дз?кай прыродзе сустракаецца ? разнастайных лясах, звычайна на адкрытых участках, узьлесках, па берагах вадаёма?. За невял?к?м выключэньнем, размножваецца з канца студзеня па верасень, робячы два кладзеньня за сэзон. Гняздуецца ? дуплах ? пустэчах дрэва?, а таксама ? разнастайных н?шах як прыроднага, так ? антрапагеннага паходжаньня.

?мкнецца да жыльля чалавека, часта сустракаецца ? буйных гарадах ? ?ншых насэленых пунктах, у прыгарадах, у садах ? парках. С?лкуецца пераважна дробным? казуркам? ? ?ншым? бесхрыбтовым?. Зьн?шчаючы вял?кую колькасьць шкодн?ка? лесу, прынос?ць несумне?ную карысьць прыродзе. Уз?мку зьб?ваецца ? зьмяшаныя зграйк? зь ?ншым? птушкам? ? вандруе ? пошуках карма. Ахвотна наведвае кармушк?, дзе корм?цца семечкам? сланечн?ка, несоленым салам, сьл??кам? з малочных пакета?.

Ап?саньне [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Вонкавае абл?чча [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Рухомая, вяртлявая птушка. У Э?ропе самая буйная с?н?ца ? памерам прыкладна з вераб’я , мае досыць до?г? хвост. Да?жыня 13?17 гл, маса 14?21 г, размах крыла? 22?26 гл. Мае давол? яркае апярэньне, сярод ?ншых птушка? вылучаючыся першым чынам ярка-жо?тым брушкам з ≪гальштукам≫ ? шырокаю чорнаю паласою ад грудзей да задка. Верх галавы, ц? капялюшык, чорны зь с?н?м мэтал?чным бляскам. Шчок? белыя. На патыл?цы жа?тлява-белая пляма. Вакол шы? чорная паласа-нашыйн?к, горла ? грудз? чорныя зь невял?к?м блак?тнаватым адл?вам. Сьп?на жо?та-зялёная або блак?тнавата-шэрая зь невял?к?м ал??кавым адценьнем на плячах, крылы ? хвост блак?тнаватыя. На трох крайн?х рулявых маюцца белыя вяршын?, разам утваралыя папярочную сьветлую палоску. На крыле таксама прыкметная тонкая белая папярочная паласа.

Самк? падобныя на самцо?, аднак у цэлым трох? больш цьмяныя ? чорныя тоны на галаве ? грудз? маюць больш цёмна-шэрае адценьне, нашыйн?к ? чорную паласу на пузе танчэй ? часам можа перарывацца. Аблямо?ка на верхн?х ? сярэдн?х крылах хутчэй зелянява-шэрая, чым чым зелянява-с?няя ? самцо?. Падхвосьцее бялейшае. Маладыя птушк? падобныя на самка?, аднак капялюшык у ?х хутчэй бураваты або буровата-ал??кавы, а пляма на патыл?цы маленькая ? расплыв?стая. У в?дзе добра выя?лена геаграф?чная зьменл?васьць ? вылучаюць больш за 30 падв?да?, выдатных па адценьнях афарбо?к? сьп?ны, надхвосьц?, грудз?, бако?, ?нтэнс??насьц? белага колеру на рулявых. Акрамя таго, шэраг падв?да? дэманструюць невял?к?я экаляг?чныя адрозьненьн?. ^[1]^[2]

Фотагалерэя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Самец
Самка
Яйк? (дыямэтар манэтк? 16,25 мм )
С?н?цы дэманструюць ц?ка?насьць ? бясстрашнасьць
С?н?ца

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

^ Г. Дементьев, Н. Гладков. Птушк? Савецкага Саюзу. ? Савецкая навука, 1953. ? Т. 5. ? С. 739-742.
^ Andrew Gosler, Peter Clement. 2007. Family Paridae (Tits and Chickadees). In del Hoyo J., Elliott A., Christie D., eds. Vol. 12. // Даведн?к па птушках сьвету = Handbook of the birds of the world. ? Barcelona: Lynx Edicions, 2007. ? С. 739-741. ? ISBN 84-96553-42-6

Л?таратура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Fidler A. E., van Oers K., Drent P. J., Kuhn S., Mueller J. C., Kempenaers B. Drd4 gene polymorphisms are associated with personality variation in a passerine bird (недаступная спасылка) // Proceedings of the Royal Society London B. ? 2007. ? Vol. 274. ? doi:10.1098/rspb.2007.0337. (Published online May 2, 2007).

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

[USSR-1] Г. Дементьев, Н. Гладков. Птушк? Савецкага Саюзу. ? Савецкая навука, 1953. ? Т. 5. ? С. 739-742.

[Handbook-2] Andrew Gosler, Peter Clement. 2007. Family Paridae (Tits and Chickadees). In del Hoyo J., Elliott A., Christie D., eds. Vol. 12. // Даведн?к па птушках сьвету = Handbook of the birds of the world. ? Barcelona: Lynx Edicions, 2007. ? С. 739-741. ? ISBN 84-96553-42-6

[1]

[2]