한국   대만   중국   일본 
Беларускае оптыка-мэхан?чнае аб’яднаньне ? В?к?пэдыя Перайсьц? да зьместу

Беларускае оптыка-мэхан?чнае аб’яднаньне

Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?

Каардынаты : 53°54′53″ пн. ш. 27°37′27″ у. д. ? / ? 53.91472° пн. ш. 27.62417° у. д. ? / 53.91472; 27.62417

≪БелОМА≫
Тып холдынг
Заснаваная 15 л?пеня 1954  (69 гадо? таму)
Заснавальн?к? М?н?стэрства абароннай прамысловасьц? СССР
Кра?на Беларусь
Разьмяшчэньне Менск
Адрас Першамайск? раён , вул. Макаёнка, д. 23
Ключавыя ф?гуры Аляксандар Мароз, Зьм?цер М?хальцо? [1]
Гал?на прамысловасьць
Прадукцыя афтальмаскоп , б?нокль , далямер , л?нза , л?хтар , лупа , манакуляр , м?краскоп , пражэктар , фотааб'екты? , кал?матар , прыцэл , радыёлякатар
Абарачэньне 190,663 млн руб (2019 г.; 91,268 млн $)
Апэрацыйны прыбытак 10,717 млн руб (2019 г.; 5,131 млн $)
Чысты прыбытак 9,422 млн руб [2] (2019 г.; 4,511 млн $) [3]
Л?к супрацо?н?ка? 2597 (2017 год)
Матчына кампан?я М?н?стэрства прамысловасьц? Беларус?
Даччыныя кампан?? Дыяпраектар ≫ ( Рагачо? ), ≪ Зэн?т ≫ ( Вялейка )
А?дытар А?дыт?нформ ≫ (Менск) [4]

≪Белару?скае оптыка-мэхан??чнае аб’ядна?ньне≫ ? дзяржа?нае прыборабуда?н?чае прадпрыемства Беларус?, заснаванае ? л?пен? 1954 году ? якасьц? ≪Менскага мэхан?чнага заводу≫.

На 2021 год было найбольшым прадпрыемствам оптыка-электроннага прыборабудаваньня Беларус?. Холдынг ≪БелОМА≫ распрацо?ва? ? вырабля? аптычныя ? лазэрныя прылады, тармазы грузав?ко?, л?чыльн?к? газу з тэрмакампэнсатарам, ?мпульсным выхадам ? каналам бяздротавай сувяз?, ?нфрачырвоныя электраабагравальн?к?, сокавыц?скалк? ? электрасушылк?. Прадпрыемства ?лучала выпрабавальную станцыю, навукова-вытворчыя лябараторы? ? 6 вытворчасьця?: л?цейную, аптычную, мэханаапрацо?чую, штамповачна-нарыхто?чую, гальван?чную ? зборачную. У склад холдынгу ?ваходз?ла 6 завода?: ≪Менск? мэхан?чны завод≫, Навукова-тэхн?чны цэнтар ≪Лазэры ? экалёг??, мэдыцыне ? тэхналёг??≫ (≪ЛЭМТ≫), ≪ Дыяпраектар ≫ ( Рагачо? , Гомельская вобласьць), ≪ Зэн?т ≫ ( Вялейка , Менская вобласьць), ≪ Сьвятло ≫ ( Жлоб?н , Гомельская вобласьць) ? ≪ Оптык ≫ ( Л?да , Гарадзенская вобласьць). Вырабы паста?лял? ? 30 кра?на? [5] . ≪Менск? мэхан?чны завод≫ улуча? управу, аддзел кадра?, гарантыйную майстэрню, краму ≪Эл?кон≫, камб?нат грамадзкага харчаваньня, мэдыка-сантарную частку, аптычны завод ≪Сфэра≫ ? 2 службы: 1) вытворчую, 2) збыту ? забесьпячэньня [6] .

Вырабы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Лазэрныя далямеры ≪БелОМА≫ (2019 год)

На 2021 год ≪Беларускае оптыка-мэхан?чнае аб’яднаньне≫ выпускала:

Вытворчасьць [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Рыбнавок? аб'екты? ≪Пеленг 3,5/8А≫

На 2021 год ≪Менск? мэхан?чны завод≫ улуча?:

  • 9 вытворчасьця? ? л?цейную, мэханаапрацо?чую, аптычную, перапрацо?к? пал?мэрных матэрыяла?, штамповачна-нарыхто?чую, гальван?чную, лакафарбавую , зборачную ? ?нструмэнтальную;
  • 7 участка? ? праверк? на гермэтычнасьць адл?вак, ваку?мнага насычэньня ? вадк?м шкле, вырабу друкаваных плата?, электронных блёка?, незвычайнага абсталяваньня, зварк? ? дрэваапрацо?к? [12] .

М?ну?шчына [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Фотаздымач ≪ Зьмена-2

26 студзеня 1954 году Савет м?н?стра? СССР зацьвердз?? Распараджэньне аб буда?н?цтве ≪Менскага мэхан?чнага заводу≫. 10 лютага 1954 году м?н?стар абароны СССР М?калай Булган?н падп?са? адпаведны Загад. 15 л?пеня 1954 году Менск? гарадзк? Савет дэпутата? ухвал?? Рашэньне аб адводзе М?н?стэрству абароннай прамысловасьц? (МАП) СССР дзялянк? плошчай 20 гектара? за паркам Чалюск?нца? для буда?н?цтва оптыка-мэхан?чнага заводу. ≪ Беларуск? дзяржа?ны праектны ?нстытут ≫ (Менск, прасп. Пераможца? , д. 23, корп. 1) распрацава? праект завода на 10 гектара?. Буда?н?цтва даручыл? ≪Трэсту № 1≫. У 1954 году для патрэба? заводу прыцягнул? адмысло?ца? зь некальк?х гарадо? Расейскай СФСР ? Загорска ? Краснагорска (Маско?ская вобласьць), Лен?нграда , Масквы, Новасыб?рска ? Сьвярдло?ска . У 1956 годзе для супрацо?н?ка? заводу пабудавал? 2 жылыя дамы па вул?цы Кал?н?на . На бульвары Та?бух?на стварыл? 1-ю л?н?ю апрацо?к? аптычных дэталя?, якая працавала на нямецк?х станках, атрыманых па рэпарацыях . Пры гэтым стварыл? Спэцыяльнае канструктарскае бюро (СКБ) праектаваньня аптычных станко? ? адмысловы станкабуда?н?чы цэх . Таксама ? 1956 годзе ?тварыл? тэхн?чны аддзел заводу. У сьнежн? 1956 году 1-м гало?ным ?нжынэрам ста? М?кола Ша?чэнка. У 1957 годзе заснавал? тэхн?чную вучэльню. Цягам 1957 году, да сканчэньня будо?л? заводзк?х карпусо?, у часовых майстэрнях выпусьц?л? 20 000 фотаздымачо? Зьмена-2 ≫ ? 25 станко? апрацо?к? аптычных дэталя?. У 1958 годзе стал? вырабляць паветраны фотаздымач ≪БАФ≫. У 1959-м ? удакладняльн?к для ≪БАФа≫ ? к?напраектары ≪КН-11≫ ? ≪КН-12≫. У 1960 годзе вытворчую пляцо?ку дабудавал?, а ≪Менск? мэхан?чны завод≫ атрыма? ?мя Сяргея Вав?лава [13] .

Фотаздымач ≪ Вясна

Да 1960 году выпусьц?л? 297 222 фотаздымачы, 1459 к?напраектара? КН-11 ? 314 станко? для апрацо?к? аптычнага шкла. У 1961 годзе запусьц?л? л?цейны цэх № 2 ? запрацавала 1-я чарга выпрабавальнай станцы?. Таксама ? 1961-м стал? вырабляць танкавы начны прыцэл ≪ТНП-1≫. За 1958?1961 выпусьц?л? 755 896 фотаздымачо? ≪ Зьмена М≫ ? ≪Зьмена 2М≫, як?я распрацавал? канструктары ?.Г. Прыяжджае? ? Г.?. С?нельн?ка? . У 1963-м ? г?дра компас АГ ? прыцэл ≪Шчыт≫. Таксама ? 1963 годзе канструктары Карпа? ? П?шчыка? распрацавал? к?напраектары ≪КН-13≫ ? ≪КН-14≫. У 1964-м канструктары Дашкев?ч, Зарх?н ? Крайне? стварыл? ≪КН-13-2≫ ? ≪Кн-14-2≫. За 1962?1964 гадах выпусьц?л? 324 522 фотакамэра? ≪ Вясна ≫ ? ≪Вясна 2≫, як?я стварыл? канструктары В.А. Грышчынск?, М.М. Улано?ск? ? В.?. Плужн?ка?. У 1965-м канструктары Галаванава, Зарх?н ? Крайнева распрацавал? к?напраектары ≪КН-15≫, ≪КН-16≫, ≪КН-15-2≫ ? ≪КН-16-2≫ з анаморфнай насадкай ≪35НАП-2-3≫ для паказу шырокаэкранных ф?льма?. На 1965 год ≪Менск? мэхан?чны завод≫ (≪ММЗ≫) нал?чва? 6747 праца?н?ко?, зь ?х 5647 (83 %) работн?ка? ? вучня?, 900 ?нжынэра? ? тэхн?ка?, а таксама 200 службо?ца?. Прадпрыемства падпарадко?валася 2-й гало?най управе МАП СССР. У 1965 годзе ≪ММЗ≫ перайшо? у на?проставае падпарадкаваньне МАП СССР. У 1966 годзе гало?ным ?нжынэрам ≪ММЗ≫ ста? К?м Гадас?к. На заводзе ?каран?л? вадкую штампо?ку загатовак з алюм?навага стопку . 1 верасьня 1967 году завод перавял? на гаспадарчае заахвочваньне. За выкананьне по?нага абсягу працы ? тэрм?н стал? нал?чаць штомесячнае ?знагароджаньне праца?н?кам аддзела? к?раваньня ? вытворчых цэхо?, канструктарск?х ? тэхналяг?чных служба?. Па вын?ках году выдавал? дадатковы месячны заробак. Распрацо?н?кам ? выкана?цам распрацо?к? выраба? выплачвал? разавыя ?знагароджаньн?. У 1962?1969 гадах выпусьц?л? 9121 фотаздымач ≪Эстафэта≫ ? 582 972 дз?цячых фотаздымачо? ≪ Школьн?к ≫ распрацо?к? канструктара? В.А. Грышчынскага, Г.?. С?нельн?кава ? А.А. Зыля [13] .

Фотаздымачы ≪ Зэн?т-ЕТ

У 1971 годзе на аснове ≪ММЗ≫ стварыл? ≪Беларускае оптыка-мэхан?чнае аб’яднаньне≫. Папярэдне МАП СССР прыняло Рашэньне аб буда?н?цтве 4-х завода? для такога аб’яднаньня: 1) завод фотаздымачо? ≪Зэн?т≫ у Вялейцы (Менская вобласьць), 2) завод ≪Дыяпраектар≫ у Рагачове (Гомельская вобласьць), 3) завод тэадал?та? у Смаргон? (Гарадзенская вобласьць), 4) завод сьвяц?льн?ка? ≪Сьвятло≫ ? Жлоб?не (Гомельская вобласьць). За 1965?1972 гады выпусьц?л? 2 526 837 фотаздымачо? ≪ Чайка ≫, ≪Чайка 2≫, ≪Чайка 3≫, ≪Чайка 2М≫ ? ≪Чайка 3М≫, як?я был? распрацаваныя стваральн?кам? здымачо? ≪Вясна≫. У лютым 1974 году гало?ным ?нжынэрам ≪БелОМА≫ ста? Вас?ль Кавалё?, як? застава?ся на пасадзе да 1984 году. У 1974 годзе выпуск к?напраектара? дасягну? 25 000 асобн?ка?, што склала 1/3 агульнага выпуску так?х выраба? у Савецк?м Саюзе. Таксама ? 1974-м на заводзе ≪Дыяпраектар≫ пачал? выпускаць першыя дыяпраектары ≪Гарызонт≫ ? ≪Сьв?цязь≫. 19 сьнежня 1974 году м?н?стар абароннай прамысловасьц? СССР Сяргей Зьвера? падп?са? Загад № 536 аб заснаваньн? ≪Цэнтральнага канструктарскага бюро (ЦКБ) аптычнага прыборабудаваньня≫ пры ≪БелОМА≫ на аснове канкструктарскага аддзелу ≪ММЗ≫. У 1975 годзе яго перайменавал? ? ЦКБ ≪ Пеленг ≫. У 1978-м на заводзе фотапавел?чальн?ка? ≪Сьвятло≫ нал?чвалася 338 праца?н?ко?. У 1980 годзе на заводзе ≪Зэн?т≫ выпусьц?л? 1,1411 млн фотаздымачо?, што склала 25 % ?х вытворчасьц? на ≪БелОМА≫. На заводзе ≪Дыяпраектар≫ выраб?л? 164 000 дыяпраектара?, у тым л?ку ≪ Сьв?цязь М≫, ≪Сьв?цязь А?та≫, ≪Лектар 600≫, ≪Лектар 2000≫ ? ≪Ракурс 670≫. У 1980 годзе л?цейны цэх працава? у 3 зьмены праз кратны рост вытворчасьц? ? 1970-я гады. Да 1982 году выпусьц?л? 6 059 138 фотаздымачо? ≪ Вяльля ≫, ≪Вяльля А?та≫ ? ≪Вяльля Электра≫ [13] .

Фотаздымач ≪ Вяльля А?та

У 1983 годзе канструктарск? аддзел ЦКБ ≪Пеленг≫ пад к?ра?н?цтвам Б.А. Зубенк? распрацава? ? пача? сэрыйную вытворчасьць 1-га ? СССР фотаздымача ≪ Эл?кон 35С≫ з убудаванай лямпай-успышкай ? а?таматычнай экспазыцыяй. У сьнежн? 1985 году дабудавал? новы вытворчы пралёт л?цейнага цэха, дзе пастав?л? л?цейныя прэсы ≪Бюлер≫ ? ≪?талпрэс≫. У 1986 годзе ?першыню ? СССР выпусьц?л? фотаздымач з а?тафакусо?кай аб'ектыву ≪Эл?кон Автафокус≫, у як?м а?таматызавал? зарадку плёнк? ? экспазыцыю. За 1978?1987 гады выраб?л? 3 460 890 школьных фотаздымачо?: ≪ Эцюд ≫ ад канструктара Б.А. Зубенк? ? кампактны ≪ Агат 18 ≫ з фарматам кадру 18х24 мм ад канструктара В.А. Грышчынскага. У 1986?1987 гадах выпускал? к?шэнны здымач ≪Эл?кон 3≫. У 1988 годзе пачал? выпуск здымачо? ≪Агат 18К≫ ? ≪Эл?кон 4≫. За 1980-я гады ≪БелОМА≫ выпусьц?ла кожны 4-ы фотаздымач у СССР. Сярод ?ншага распрацавал? 2 пав?льённыя сярэднефарматныя фотакамэры ≪Ракурс 670≫ ? ≪Ракурс 672≫. ≪ Ракурс 670 ≫ ста? 1-й у СССР прафэс?йнай студыйнай аднааб'екты?най люстэркавай фотакамэрай з фарматам кадру 6х7 см. У будове гэтых камэра? упершыню ? Савецк?м Саюзе скарыстал? л?нейны рухав?к прываду затвору ? дыяфрагмы . Камэру ≪Ракурс 670≫ уганаравал? залатым мэдалём Выставы дасяненьня? народнай гаспадарк? СССР. У 1990-м выпускал? ≪Эл?кон 53S≫ з вызначэньнем экспазыцы? паводле знака?, у як?м ссо?ная заслонка аб'ектыва з закрытым стане блякавала спускавую кнопку [13] . На 1996 год ≪БелОМА≫ ?лучала Цэнтральнае канструктарскае бюро ≪Пеленг≫, а таксама заводы ≪Зэн?т≫, ≪Дыяпраектар≫ ? ≪Сьвятло≫. Выраблял? фотаздымачы, в?дэакамэры, дыяпраектары, мэдычныя, наз?ральныя ? экаляг?чныя прылады, акулярную оптыку, пэрыфэрыйныя прылады для кампутара? ? абарончую оптаэлектрон?ку [14] . За 1973?2000 гады вялейск? завод ≪Зэн?т≫ выпусьц?? 6 373 551 фотаздымач 13-? мадэля? сямейства ≪Зэн?т≫. Цягам 1957?2000 ≪БелОМА≫ пастав?ла 22,751 млн фотаздымачо? звыш 50 мадэля? [13] .

Фотаздымач ≪ Эл?кон-535

30 сьнежня 2008 году Дзяржа?ны кам?тэт па маёмасьц? Беларус? зацьвердз?? Загад № 381, паводле якога ?н?тарнае прадпрыемства ≪Менск? мэхан?чны завод≫ пера?тварыл? ? адкрытае акцыянэрнае таварыства , да якога далучыл? УП ≪Лазэры ? экалёг??, мэдыцыне ? тэхналёг??≫ (≪ЛЭМТ≫). 24 лютага 2011 году М?н?стэрства эканом?к? Беларус? ?лучыла ≪БелОМА≫ ? Дзяржа?ны рэестар холдынга? за № 23 [15] . На 2013 год ≪Менск? мэхан?чны завод≫ нал?чва? 5 вытворчасьця?: л?цейную, мэханаапрацо?чую, аптычную, аддзелачную ? зборачна-элеткрамантажную. Холдынг ≪Беларускае оптыка-мэхан?чнае аб’яднаньне≫ ?луча? Навукова-тэхн?чны цэнтар ≪Лазэры ? экалёг??, мэдыцыне ? тэхналёг??≫ (≪ЛЭМТ≫) ? 4 заводы: ≪Менск? мэхан?чны завод≫, ≪Зэн?т-БелОМА≫ (Вялейка), Рагачо?ск? завод ≪Дыяпраектар≫ ? Жлоб?нск? завод ≪Сьвятло≫. Свае вырабы, у тым л?ку аптычныя прыцэлы для стралковай збро?, паста?лял? ? 30 кра?на?. У асно?ным збыт ажыцьця?лял? ? Расею, Аз?ю, ЗША ? Па?днёвую Амэрыку [16] .

К?ра?н?к? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

М?жнародныя санкцы? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

У 2022 годзе БелОМА апыну?ся пад санкцыям? Э?разьвязу ( Чорны сьп?с Э?разьвязу ), Швайцары? , Злучаныя Штаты Амэрык? ды Япон?? [17] .

12 тра?ня 2023 году Укра?на ?вяла санкцы? супраць НТЦ ≪ЛЭМТ≫ [18] , 27 тра?ня ? супраць ММЗ ?мя С. ?. Вав?лава [19] , а 1 л?пеня ? супраць генэральнага дырэктару БелОМА Аляксандра Мароза, дырэктару НТЦ ≪ЛЭМТ≫ Аляксея Шкадарэв?ча ды некальк?х прадпрыемства? аб’яднаньня [20] . У жн??н? 2023 году да санкцый супраць аб’яднаньня далучыл?ся Вял?кабрытан?я [21] ? Канада [22] .

5 сьнежня 2023 году М?н?стэрства ф?нанса? ЗША ?вяло абмежавальныя меры датычна самой кампан??, НТЦ ≪ЛЭМТ≫, ≪Зен?т ? БелОМА≫, а таксама ?х к?ра?н?ко? Мароза, Шкадарэв?ча ды Гайчука [23] . У красав?ку 2024 году ЗША пашырыл? санкцы? ? на Дзм?трыя М?хальцова, тэхн?чнага дырэктара ММЗ ?мя Вав?лава [24] .

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

  1. ^ Апарат управы   (рас.) // Холдынг ≪БелОМА≫, 16 сакав?ка 2021 г.  Праверана 15 чэрвеня 2021 г.
  2. ^ ?.В. Сазонава, А.?. Мароз. А?дытарская выснова пра кансал?даваную ф?нансавую справаздачнасьць холдынга ≪БелОМА≫ за 2019 год   (рас.) // Холдынг ≪БелОМА≫, 30 чэрвеня 2020 г.  Праверана 14 чэрвеня 2021 г.
  3. ^ Сярэдне?зважаны курс беларускага рубля ? аднос?нах да замежных валют на валютным рынку Рэспублiкi Беларусь за 2019 год (2,0887 рубл? за даляр) // Нацыянальны банк Рэспубл?к? Беларусь , 2020 г.  Праверана 14 чэрвеня 2021 г.
  4. ^ ?.В. Сазонава, А.П. Мельн?кава. А?дытарская выснова пра бухгальтарскую справаздачнасьць ААТ ≪Менск? мэхан?чны завод≫ за 2020 год   (рас.) // Холдынг ≪БелОМА≫, 16 сакав?ка 2021 г.  Праверана 15 чэрвеня 2021 г.
  5. ^ Зьвестк? пра холдынг // Холдынг ≪БелОМА≫, 2022 г.  Праверана 16 сакав?ка 2022 г.
  6. ^ Кантакты // Холдынг ≪БелОМА≫, 2022 г.  Праверана 16 сакав?ка 2022 г.
  7. ^ Аптычныя ? оптаэлектронныя вырабы   (рас.) // Холдынг ≪БелОМА≫, 7 чэрвеня 2021 г.  Праверана 15 чэрвеня 2021 г.
  8. ^ Апараты пнэ?матычнага тармазнога прываду   (рас.) // Холдынг ≪БелОМА≫, 7 чэрвеня 2021 г.  Праверана 15 чэрвеня 2021 г.
  9. ^ Спажывецк?я тавары   (рас.) // Холдынг ≪БелОМА≫, 7 чэрвеня 2021 г.  Праверана 15 чэрвеня 2021 г.
  10. ^ Л?хтары   (рас.) // Холдынг ≪БелОМА≫, 7 чэрвеня 2021 г.  Праверана 15 чэрвеня 2021 г.
  11. ^ Энэргаашчадныя вырабы   (рас.) // Холдынг ≪БелОМА≫, 7 чэрвеня 2021 г.  Праверана 14 чэрвеня 2021 г.
  12. ^ Вытворчасьць   (рас.) // Холдынг ≪БелОМА≫, 7 чэрвеня 2021 г.  Праверана 14 чэрвеня 2021 г.
  13. ^ а б в г д е Пётар Зыль , Уладз?мер Сарк?са? , К?м Гадас?к . Оптыка ? людз?: г?сторыя Менскага мэхан?чнага заводу ?м. С. ?. Вав?лава ва ?спам?нах сучасьн?ка? = Оптика и люди: история Минского механического завода им. С. И. Вавилова в воспоминаниях современников / рэд. К.А. Карабанава. ? Менск: М?рыял, 2007. ? 208 с. ? 1000 ас. ? ISBN 978-985-90144-1-3
  14. ^ Беларускае оптыка-мэхан?чнае аб’яднаньне // Беларуская энцыкляпэдыя ? 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашко? . ? Менск: Беларуская энцыкляпэдыя ?мя Петруся Бро?к? , 1996. ? Т.  2: Аршыца ? Беларусцы . ? С. 397. ? 480 с. ? 10 000 ас. ? ISBN 985-11-0061-7
  15. ^ С.М. Гунько. Статут ААТ ≪Менск? мэхан?чны завод≫   (рас.) // Холдынг ≪БелОМА≫, 14 чэрвеня 2019 г.  Праверана 15 чэрвеня 2021 г.
  16. ^ Уладз?мер Х?лькев?ч , Алена Да?жанок.   Шлях на новыя сусьветныя рынк? ляжыць праз мадэрн?зацыю // Зьвязда  : газэта. ? 21 сьнежня 2013. ? №  241 (27606) . ? С.  6 . ? ISSN 1990-763x .
  17. ^ Б?лоруське оптико-механ?чне об'?днання "БелОМО"
  18. ^ Камбайны ≪Гомсельмаша≫ больш не паедуць ва Укра?ну   (бел.) Новы час
  19. ^ Украина ввела санкции против 51 человека и 220 юридических лиц. В списке структуры РЖД и 19 белорусских предприятий   (рас.) Настоящее Время
  20. ^ Белорусский академик попал под украинские санкции   (рас.) Народная Воля
  21. ^ Великобритания ввела санкции против гражданина Словакии Мкртычева, подозреваемого в причастности к поставкам оружия из КНДР в Россию   (рас.) Настоящее время
  22. ^ Канада ввела санкции против Минобороны Белоруссии и Ивана Эйсмонта   (рас.) РБК Арх??ная коп?я ад 2023-09-01 г.
  23. ^ Russia-related Designations; Belarus Designations; Issuance of Belarus General License   (анг.) . М?н?стэрства ф?нанса? ЗША  (2023-12-05).  Праверана 2023-12-06 г.
  24. ^ США ввели меры против оборонных предприятий Беларуси за пособничество РФ в войне с Украиной   (рас.) Голас Амэрык?   Праверана 2024-06-02 г.

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

  • Нав?ны   (рас.) // Холдынг ≪БелОМА≫, 7 чэрвеня 2021 г.  Праверана 15 чэрвеня 2021 г.
  • Даста?ка   (рас.) // Сец??ная крама ≪Эл?кон≫, 2021 г.  Праверана 15 чэрвеня 2021 г.