Барская канфэдэрацыя
(1768?1772) ? вайскова-пал?тычнае аб’яднаньне
шляхты
,
магната?
? дзеячо? царквы
Рэчы Паспал?тай
дзеля змаганьня за ?нутраную ? замежную незалежнасьць кра?ны, супраць уплыву
Расе?
на карале?ск? ?рад, а таксама дзеля захаваньня
шляхецк?х вольнасьця?
, утворнае 28 лютага 1768 году ? мястэчку
Бары
на
Падольл?
.
У 1764 годзе
каралём
?
вял?к?м князем
ста? былы фаварыт
Кацярыны II
Стан?сла? А?густ Панято?ск?
, як? бы? прых?льн?кам рэформа? ? моцнай улады. Суседн?я дзяржавы ? Расея ?
Прус?я
? был? незадаволеныя такой пал?тыкай ? стал? падтрымл?ваць супрац??н?ка? караля, як?я яднал?ся ?
канфэдэрацы?
? з зброяй у руках выступал? супраць цэнтральнай улады. Адначасна супрац??н?к? Расе? аб’яднал?ся ? Барскую канфэдэрацыю, якая выступала за незалежнасьць дзяржавы.
Як адказ на так?я падзе? Расея ?вяла на тэрыторыю
Вял?кага Княства Л?то?скага
войск?. У 1768 годзе яны занял?
Нясьв?ж
?
Слуцак
.
Найбольшага размаху рух канфэдэрата? дасягну? у 1770?1771 гадох. Змаганьне супраць расейск?х войска? ? прых?льн?ка? Панято?скага ахап?ла
Амсьц?сла?скае
,
Берасьцейскае
,
Полацкае
ваяводзтвы,
Ашмянск?
,
Брасла?ск?
,
Ва?кавыск? паветы
, вакол?цы
Гомля
? ?ншыя земл? Вял?кага Княства Л?то?скага. Расейск?я ?лады аф?цыйна прызнал?, што канфэдэрата? падтрымл?вае мясцовае насельн?цтва
[1]
.
На бок канфэдэрата? перайшо?
М?хал Каз?мер Аг?нск?
, як? разграм?? расейца? пад мястэчкам
Безьдзежам
[2]
. Аднак не?забаве яго трохтысячны аддзел пацярпе? паразу пад
Сталов?чам?
ад
Суворава
. Расея ? Прус?я ?жо вял? перамовы аб падзеле
Рэчы Паспал?тай
, пазьней да ?х далучылася
А?стрыя
.
- Асно?ны артыкул:
Першы падзел Рэчы Паспал?тай
5 жн??ня 1772 году гэтыя дзяржавы падп?сал? ? Санкт-Пецярбургу
канвэнцыю
, згодна зь якой пад уладу расейскага стальцу пераходз?л?
?нфлянцкае
?
Амсьц?сла?скае ваяводзтвы
, амаль усё
В?цебскае
, разьмешчаная на правым беразе
Дзьв?ны
частка
Полацкага
, а таксама ?сходн?я земл?
Менскага ваяводзтва
з гарадам?
Рагачовам
,
Прапойскам
,
Чачэрскам
?
Гомелем
. Прус?я атрымала па?ночна-заходнюю частку Польшчы ? частка
Заходняй Укра?ны
зь
Львовам
перайшла пад кантроль А?стры?.
- Арло? У.
,
Герас?мов?ч З.
Кра?на Беларусь. Вял?кае Княства Л?то?скае
/ Рэц.
А. Грыцкев?ч
,
У. Ляхо?ск?
; рэд.
З. Санько
; картограф
В. Цемуша?
. ? KALLIGRAM, spol s r.o., 2012. ? 400 с. : ?л.
ISBN 978-985-6919-82-7
.
- Арло? У.
?мёны свабоды. (Б?бл?ятэка Свабоды. XXI стагодзьдзе) ? Радыё Свабодная Э?ропа / Радыё Свабоды, 2007. ? 576 с.: ?л. (14 с.)
- Емельянчык Ул. Стварэнне Барскай канфедэрацы? // Г?сторыя Беларус? ? 6 тт. Том 3. Беларусь у часы Рэчы Паспал?тай. ?
Менск
, 2007. ? C. 220?221.
- Орлов В., Саганович Г.
Десять веков белорусской истории (862?1918): События. Даты. Иллюстрации. ? Вильня: Наша Будучыня, 2001. ? 223 с.: Илл. (152?153 с.)