Артур Комптан
па-ангельску : Arthur Holly Compton
Дата нараджэньня	10 верасьня 1892 ( 1892-09-10 ) [1] [2] [3] […]
Месца нараджэньня	Вустар , Агаё , ЗША
Дата сьмерц?	15 сакав?ка 1962 ( 1962-03-15 ) [4] [1] [3] […] (69 гадо?)
Месца сьмерц?	Бэркл? , Кал?форн?я , ЗША
Прычына сьмерц?	кровазьл?цьцё ? мозаг [d]
Месца пахаваньня	Wooster Cemetery [d] [5]
Месца вучобы	Прынстанск? ?н?вэрсытэт
Занятак	ф?зык , прафэсар ун?вэрсытэту , ф?зык-тэарэтык , ядзерны ф?зык
Навуковая сфэра	ф?зыка
Месца працы	Ун?вэрсытэт Чыкага
Вядомы як	адкрывальн?к эфэкту Комптана
Навуковы к?ра?н?к	H. L. Cooke
Вучн?	Winston H. Bostick, Robert S. Shankland
Узнагароды	Нобэле?ская прэм?я (1927)
Подп?с
Артур Комптан у В?к?схов?шчы

Артур Гол? Комптан ( па-ангельску : Arthur Holly Compton ; 10 верасьня 1892 , Вустар , Агаё ЗША  ? 15 сакав?ка 1962 , Бэркл? , Кал?форн?я , ЗША) ? амэрыканск? ф?зык, ля?рэат Нобэле?скай прэм?? ? гал?не ф?зык? ? 1927  г. за адкрыцьцё эфэкту расьсейваньня гама-выпраменьваньня на электронах.

Жыцьцё ? кар’ера [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Артур Комптан нарадз??ся ? 1892 годзе ? сям’? Эл?яса Комптана ? дэкана факультэта Ун?вэрсытэта Вустара ? Атэл?? Кэтрын Augspurger. Брат Артура Карл таксама ста? ф?зыкам ? потым бы? рэктарам Масачусэцкага тэхналяг?чнага ?нстытуту . У 1916 годзе працава? ва ?н?вэрсытэце М?несоты. Сам Артур Комптан ? Прынстанск?м ?н?вэрсытэце абаран?? дысэртацы? маг?стра, а ? 1918 годзе доктара ф?лязоф??. Атрыма? стыпенцыю ад United States National Research Council ? ? 1919?1920 гадох праходз?? практыку ? Кембрыдзк?м ?н?вэрсытэце (Кавендышская лябараторыя). У 1923 годзе пача? выкладаць ф?зыку ва ?н?вэрсытэце Чыкага. У 1934 годзе бы? прэзыдэнтам Амэрыканскага Ф?зычнага Таварыства. У 1940 годзе атрыма? мэдаль Франкл?на па ф?зыцы. Пасьля вайны ста? ганаровым старшынём Ун?вэрсытэта Джорджа Вашынгтона ? Сэнт-Лю?се . Сувяз? ? навуковых колах дазвол?л? Комптану запрас?ць на працу ва ?н?вэрсытэт шмат выб?тных выкладчыка?. 10 красав?ка 1953 пада? у адста?ку. У 1955 годзе падп?са? сумесную Майнаускую заяву ля?рэата? Нобэле?скай прэм?? супраць прымяненьня вайсковай с?лы ? пал?тыцы ^[6] . Да 1961 году працягва? выкладаць ва Ун?вэрсытэце Джорджа Вашынгтона. У 1976 годзе ва ?н?вэрсытэце Чыкага распачал?ся лекцы? ?мя Комптана, як?я праводзяцца двойчы на год ? чытаюцца маладым? ф?зыкам? пра самыя сучасныя напрамк? разьв?цьця ф?зык? ^[7] .

Унёсак у навуку [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Прапанава? новы мэтад, як выяв?ць абарачэньне Зямл?. Пры дасьледаваньн? расьсейваньня гама-выпраменьваньня на вольных (слаба зьвязаных з атамам) электронах адкры? эфэкт, як? атрыма? назву эфэкт Комптана. Само расьсейваньне гама-кванта? на электронах з далейшым зьмяненьнем энэрг?? паказвае ная?насьць у ?х уласьц?васьця? часьц?ц ? даказвае квантавую прыроду сьвятла. За гэтае адкрыцьцё ? 1927 годзе Комптану прысуджаная Нобэле?ская прэм?я ? гал?не ф?зык? (разам з Чарлзам ??лсанам ). У 1931 годзе выказа? г?потэзу пра свабоду чалавека грунтуючыся на высновах квантавай ф?зык?. Зьвязва? элемэнтарныя квантавыя зьявы з умяшальн?цтвам Бога ^[8] . Прапанава? мэтад рэг?страцы? гама-кванта? праз электроны аддачы (падобны мэтад незалежна ад яго распрацавал? нямецк?я ф?зык? Вальтэр Ботэ ды Ганс Гайгер). У 1941 годзе далучы?ся да стварэньня ядзернай збро? . Ён узначал?? групу, якая дасьледавала ?ласьц?васьц? ды мэтады вырабу ?рану . У 1942 годзе Комптан прызначы? Робэрта Апэнгаймэра гало?ным тэарэтыкам групы. У 1942 годзе Комптан удзельн?ча? у пабудове першага ядзернага рэактара ? Чыкага. Была паста?леная задача стварыць ядзерны зарад да студзеня 1945 году. Навуко?цы спазьн?л?ся ?сяго на па?году.

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Артур Комптан ? схов?шча мультымэдыйных матэрыяла?

• Б?яграф?я Артура Комптана на сайце Ун?вэрсытэта Джорджа Вашынгтона ? Сэнт-Лю?се
• Б?яграф?я Артура Комптана на сайце кам?тэту Нобэле?скай прэм??