Анты?ква
? вельм? шырокае паняцьце, якое азначае
форму п?сьма
, абапертую на
лац?нск? альфабэт
, якая на сёньняшн? дзень дам?нуе сярод
друкарск?х шрыфта?
. Практычна ?се сучасныя кн?г?, часоп?сы ? ?ншыя тыповыя месцы прымяненьня друкарскага шрыфту на нацыянальных мовах, як?я выкарысто?ваюць альфабэты, што паходзяць з
лац?ны
(
заходнеславянск?я
,
раманск?я
,
англасаксонск?я
,
нардычныя
,
ф?на-вугорск?я
? да т. п.), друкуюцца нейк?м в?дам антыквы. Неантыкваваныя шрыфты ? лац?нск?х шрыфтах сёньня ?жываюцца тольк? ? асабл?вых сытуацыях, як прыгожае п?сьмо (напрыклад, у
тытулярыях
,
л?тарным аздабленьн?
, рэклямнай граф?цы ? г. д., але таксама здараюцца, напрыклад, пры друкаваньн?
паэз??
).
Антыква зарадз?лася ? 2-й палове XV стагодзьдзя, кал? на мысьлярнай хвал? эпох?
Рэнэсансу
?
?тал??
бы? распрацаваны новы спосаб ручнога п?саньня, як? значна адрозьн?ва?ся ад дам?нуючага ? той час, але ня вельм? чытэльнага
гатычнага п?сьма
.
Маюскулы
(вял?к?я л?тары) антыквы абап?рал?ся на
рымскую кап?талу
? манумэнтальнае п?сьмо
старажытнага Рыму
, а
м?нускулы
(малыя л?тары) ? на раньнесярэднявечную
карал?нгскую м?нускулу
?
кодэксавае п?сьмо
эпох?
Карла Вял?кага
. Спачатку ? дачыненьн? да антыква?, альбо форма?, што грунтавал?ся на п?сьме ранейшых эпоха?, ужывалася акрэсьленьне
littera antiqua
, у пара?наньн? з распа?сюджаным у той час гатычным п?сьмом, якое называлася
littera moderna
. Сёньня ж менав?та гатычнае п?сьмо падаецца арха?чным, у той час як формы першых антыква? да сёньня пратрымал?ся ? практычна нязьменным выглядзе ? па-ранейшаму ахвотна ?жываюцца. Аднак з часам збор форма?, як?я акрэсьл?вал?ся як антыквы, бы? значна пашыраны ? в?зуальным сэнсе за кошт тых пазыцыя?, як?я зус?м не падобныя на першыя антыквы. Сёньня да антыква? зал?чаюць як
шрыфты
з засечкам? (
сэрыфам?
), так ? без сэрыфа?, ? разам з тым у абодвух выпадках яны могуць быць формам? адна- або двухэлемэнтным?.
Антыкву прыдумал? практычна ? тыя самыя часы, кал? адбылося распа?сюджаньне друку ?
Э?ропе
, ? хоць
ксыляграф?чныя
друк? (з друкарскай формы, выразанай у дрэве) ? першыя друк?, выкладзеныя рухомым
шрыфтам
(разам з
Б?бл?яй Гутэнбэрга
) друкавал?ся гатычным шрыфтам, аднак першыя антыквавыя друкарск?я шрыфты таксама зьяв?л?ся ? той час, а з часам, ? давол? хутка, яны выцесьн?л? гатычныя на большай частцы Э?ропы ? ? большасьц? выпадка? ужываньня. У раманск?х кра?нах антыква панавала ?жо ? XVI стагодзьдз?, у
Рэчы Паспал?тай
пасьпяхова выцесьн?ла гатычнае п?сьмо тольк? ? XVII стагодзьдз? (хоць першая антыква на яе тэрыторы? была ?жытая ?жо ? 1517 годзе крака?ск?м друкаром
Флярыянам Унглерам
). Найда?жэй, ажно да
?? сусьветнай вайны
, паралельнае ?жываньне антыквы ? гатычных шрыфта? захо?валася на нямецкамо?ным культурным абшары.
- рэнэсансавая антыква
(
сярэднявечная
) ? двухэлемэнтная, сэрыфная, зь невял?к?м кантрастам пам?ж верхн?м? ? н?жн?м? л?н?ям?
- баракальная антыква
? двухэлемэнтная, сэрыфная, з павял?чаным кантрастам у пара?наньн? з рэнэсансавай антыквай, затое зь менш скошаным? засечкам?
- клясыцысцкая антыква
? двухэлемэнтная, сэрыфная, з большым кантрастам у пара?наньн? з баракальнай антыквай, прамым? засечкам?, у якой падкрэсьл?ваюцца н?жн?я ? верхн?я л?н??
- эг?пецкая
(1-я палова XIX стагодзьдзя) ? аднаэлемэнтная сэрыфная антыква
- гратэск
(1-я палова XIX ст.) ? аднаэлемэнтная безсэрыфная антыква
- мадэрновая антыква
У адной з найбольш папулярных у Э?ропе клясыф?кацыя? шрыфта? ? нямецкай клясыф?кацы?
DIN
, сярод адз?наццац? асно?ных кляса? сем был? прысьвечаныя ?ласна антыквам (з апорай на храналяг?чны прынцып).
У прастамо??, у ?ншым значэньн?, антыквам? называюцца таксама наагул усе шрыфты ? простых
формах п?сьма
, у адрозьненьне ад пах?леных шрыфто?, або
курс?ва?
.