A Koatn von n Sidsudan.
A Koatn mid de stritting Gebejtt Abyei und Ilemi.
D Lo? in n Sidsudan in n Miarz 2020, roud unta Kontroll vo da Re?iring, grej unta Kontroll vo de Opposizionstruppn u gstroift von n Sudan bsetzt resp. von n Sidsudan gwollt oda gfuardad.
Sidsudan
, amtle
Republic of South Sudan
,
[1]
is a
vo Land umschlossna Stoot
in n noadwestlinga Ostafrika.
[2]
[3]
Es Land stousst af n Oustn mid
Etiopia
, af n Noadn min
Sudan
, af n Westn mid da Zentrolafrikanischa Repablik, af n Sidwestn mid da Demokratischn Repablik von n Kongo, af n Si?n mid Uganda un af n Sidoustn mid Kenya zamma.
Da Sidsudan houd 2011 d Unohangekait vo da
Repablik von n Sudan
daglengt un is doudamid da am nejchan u letztingan suweren gwoanane Stoot, en wou ma intanazionol aa dakennt.
[4]
D Hapstod u gressta Metropoln is Juba. Es umfasst es trum Moos- oda Sumpfgengt von n Sudd, d wou ma aa
Bahr al-Dschabal
hoisst u duach n Weissn Nil gfuamt wiad.
Da Sudan is vo Egiptn unta da Dynasti von n Muhammad Ali bsetzt gweng un is von n Anglo-Egiptischn Gmoaheaschaft (Kondominat) bis za Unohangekait 1956 re?iad waon. Nou en Ejaschtn Sudanesischn Bir?akrej? is 1972 d Autonoma Re?ion Sidsudan grindt woan u houd bis 1983 dauat. A zwoata sudanesischa Bir?akrej? is asbrochn u houd 2005 min Naivasha-Okumma gendigt. Spaada in n gleichn Joua is d sidlinga Autonomi widaheagstellt u d Autonoma Re?iring von n Sidsudan gfuamt woan. Nou an Referendum in Jenna 2011 hod da Sidsudan en 9. Jule 2011 d Unohangekait daglengt.
[5]
[6]
Es Land houd vill intaethnischa resp. zwischnvelklata Brutalitejt dalittn un an Bir?akrej? duachgmacht, da wou vo d ganzn Seitn von an exzessivn Nikswissn vo d Menschnrechtt kennzoachnad gweng is, mid mejranan velklatn Bloutopan, Gruppnleichtn u Schurnalistnjo?atn von Joua 2013 bis zen 22. Fewa 2020, wou d sidsudanesischn Riwalna da Salva Kiir Mayardit u da Riek Machar an Oahaitsdeal gfunna un a Re?iringskoalezion gfurmt hom,
[7]
wos en We? fia d Widakeja vo Flichtling nou giamt houd.
[8]
Da Sidsudan houd a Bvelkaring vo umma 12 Millionna Leit, am mejran Nilotischa Velkl, un is demografisch oina vo de jingastn Stootn mid umma 50% unta 18 Jouana.
[9]
D Iwazol vo d Eiwoana fulgt en
Kristntum
un indigena Rele?iona. Es Land is a Middabei oda Midglid vo da
UN
,
[10]
[11]
da Afrikanischn Union,
[12]
da Oustafrikanischn Gmoischaft,
[13]
da Intergovernmental Authority on Development (IGAD)
[14]
u ba de Genfa Konwenzionna.
[15]
In Joua 2019 is da Sidsudan af n fuafualetztn Plotz in n World Happiness Report,
[16]
af n fualetztn Plotz in n Global Peace Index un af n fuafualetztn Plotz in n Fragile States Index
[17]
ghaucht.
-
D Glidarung seit 2015 mid 28 Bundesstootn.
-
D Glidarung seit 2017 mid 32 Bundesstootn.
-
Schutzgebejtt in n Sidsudan.
-
D Haptstod Juba.
-
D Kiach vo Yirol.
-
Ial- u Gas-Konzessiona in n Sudan u Sidsudan.
-
A Lufdbild vo Juba.
-
A Strouss i Juba.
-
A Zoufluß von n Weissn Nil, da Sobat.
-
A Transpoatschif.
-
Fischfang in n Sudd.
-
A Zu?.
-
A Stroussn z Malakal.
-
