Kim Kielsen (2010)
Grenland
oda
Gronland
(af
Grenlandisch
:
Kalaallit Nunaat
? ?Land vo de Menschn“,
denisch
:
Grønland
[
?g?œnlan?
] ? ?Greanland“) is de greißte Insl vo da Wod und mea wia sechsmoi sou grouß wia
Deitschland
. Geografisch gseng wiads zu
Nordamerika
zohd, politisch is s a autonoma Bstondtei vom Kenigreich
Denemark
. Seid
1979
hod Grenland an Autonomie Status(
hjemmestyreloven
) ois a Nation innahoib vom Kenigreich Danemark, seid
1985
is Grenland koa Mitglied nimma vo da
EU
. Grenland is innenpolitisch voi unobhangig, wiad owa bei außnpolitische Sochan, scho vo Denemark vatretn. Grenland is a Mitgliad vo da
NATO
.
Satellitnfoto
Grenland gahd vo 59°46' neadlicha Broadn (Kap Farvel) bis 83°40' neadlicha Broadn (Kaffeklubben-Insl), es is 2650 km loung und bis 1000 km broad. De Noadkistn vo Grenland is mid 710 km Obstond de am
Noadpoi
am naxtn glegne graßane Londmassn.
Es san neta 341.700 km² vo da Grenlandischn Flachn eisfrei, des san neta 15,7 % (zum Vagleich: d Flachn vo Deitschland betrogt 357.340 km²).
De Eisdeckn vo Gronland schmuzd deazeit vui schnola ois in de Vorjoa. Seid
2004
um jahrlich 240 km³. Des is a Vuifochs gengiwa de Joa davoa.
[1]
In Grenland gibds a polars und a subpolars Klima, des an da Westkustn duachn Grenlandstrom gmudat wiad. De Temparatua aufm Inlondeis hod a absoluts Temparatuaminimum vo -70
°C
; im Summa kimmts bis an de 0 °C heran. De Kistnstroafn, an da Westkistn, bis 150 km broad, und olle vorglogatn Insln san eisfrei und hom a Tundrenvegetation, de wos noch Noadn hi owa stoak onimmd.
Grenland hod a recht a oatenreiche Fauna;
Amphibien
und
Reptilien
lem doat owa olladings ned.
Da bekontaste Vatreta vo de grenlandischn
Viecha
is da Eisbar (Polarbar). Es zwoatgraßte Viech auf Gronland is da Moschusochs vo dem gibds doat um de 4000 Viecha. Aussadem gibds a nu Renviecha, Polawoif, Polafux, Hermelin, Polahosn und Lemming.
Im Wossa rund um Grenland gibts aa an Haufn Mearesviecha, wia an Haufn
Fiischoatn
und vaschiedne Woifisch.
20 % vo da Bevejkarung san außahoib vom Land aufd Wod kema. 88 % san Grenlanda. De Bevejkarungszoi bleibd konstant. 98 % vo da Bevejkarung san protestantisch.
De 18 Gmoana vo Grenland bis End 2008: 1. Nanortalik 2. Qaqortoq 3. Narsaq 4. Ivittuut 5. Paamiut 6. Nuuk 7. Maniitsoq 8. Sisimiut 9. Kangaatsiaq 10. Aasiaat 11. Qasigiannguit 12. Ilulissat 13. Qeqertarsuaq 14. Uummannaq 15. Upernavik 16. Ammassalik 17. Ittoqqortoormiit 18. Qaanaaq
Netta no via Gmoana seitn 1. Jenna 2009. Rechts obn da Nazionalpark
Grenland is demokratisch vafosst. Es Parlament (Landsting) wiad olle via Joa gwod. Grenland is duach zwoa direkt gwohde Obgeordnete im danischn Parlament vatretn.
- Premierminista:
Kim Kielsen;
- Vizepremierminista, Minista fia Finanzen, auswartige Angelegnheitn und noadische Kooparation:
Josef Motzfeldt (IA);
- Minista fia Industrie, Landwirtschafd und Orbat:
Siverth K. Heilmann (A);
- Minister fia Fischarei und Jogd:
Finn Karlsen (A);
- Minister fia Wohnen, Infraschtruktua, Minaralien und Oi:
Jorgen Waever Johansen (S);
- Ministarin fia Kuitua, Buidung, Foaschung und Kiacha:
Doris Jakobsen (S);
- Ministarin fia Gsundheit und Umwod:
Asii Chemnitz Narup (IA);
- Ministarin fia Famulien und Justiz:
Aleqa Hammond (S)
- Kalaallit Nunaata Radioa
betreibt an Fernseh- und zwoa Radiosenda auf Grenlaund
- Moritz Schramm:
Suche nach Identitat. Zur gronlandischen Gegenwartsliteratur
. Zusatzlich als Herausgeber:
Sonderteil Literatur aus Gronland
. In:
Muschelhaufen.
Jahresschrift fur Literatur und Grafik. Viersen 2005,45,
ISSN 0085-3593
, S. 110?147.
- Tinna Møbjerg, Jens Rosing:
Folk art in Greenland throughout a thousand years
. Konig, Koln 2001,
ISBN 3-88375-526-5
. (englisch)
- Eugen von Philippovich:
Eskimo-Kunst aus Gronland, die Gronlandsammlungen Schorghuber und Phillipovich
. Belser, Stuttgart 1999,
ISBN 3-7630-2375-5
.
- Cunera C. M. Buijs:
Furs and fabrics, transformations, clothing and identity on East Greenland
. Univ. Research School CNWS, Leiden 2004,
ISBN 90-5789-094-1
. (englisch)
- Vagn Fabritius Buchwald:
Ancient iron and slags in Greenland
. Danish Polar Center, Copenhagen 2001,
ISBN 87-90369-49-1
. (englisch)
- Merete Demant Jakobsen:
Shamanism, traditional and contemporary approaches to the mastery of spirits and healing
. Berghahn Books, New York 1999,
ISBN 1-57181-994-0
. (englisch)
- Hinrich Johannes Rink:
Tales and traditions of the Eskimo, with a sketch of their habits, religion, language and other peculiarities.
Transl. from the Danish by the author. Ed. by Robert Brown. With numerous illustrations, drawn and engraved by Eskimo. Blackwood, Edinburgh/London 1875, Dover Publ., Mineola NY 1997 (Repr.),
ISBN 0-486-29966-X
.
- Manfred Werner:
?A bright spot in the day/Ein kleines Lacheln im Alltag.“ 16 stories from people in Nuuk/16 Erzahlungen von Leuten aus Nuuk.
Atelier Werner Books, Langeland DK 2002,
ISBN 87-988959-0-7
. (Westgronlandisch, danisch, englisch, deutsch, franzosisch, spanisch)
- ↑
Spiegel-Online:
Eisdecke Gronlands schmilzt schneller (12. August 2006)
Koordinaten fehlen!
Hilf mit.
...