≪Я?тыкул≫ шифахана?ы
?
Баш?ортостан Республика?ыны?
?бй?лил районында?ы
к?п й?н?лешле бальнеология курорты
[1]
. 1937 йылда ял йорто булара? ниге? ?алына башлай.
Баш?орт АССР-ы Министр?ар Советыны?
1971 йылды?
12 мартында?ы
106-сы ?арары ниге?енд? ≪Я?тык?л≫ шифахана?ы урында?ы ???ми?тк? эй? бальнеоклиматик курорт?а ??ерел?.
?ф?
?ала?ынан 317 км алы?лы?та,
Я?тык?л
ярында,
ди?ге? ким?лен?н
450 метр?а урынлаш?ан.
≪Я?тык?л≫ шифахана?ы ? шифалы
л?м
мен?н дауалау?а й?н?лтелг?н климат шифахана?ы. ?бй?лил районында,
Сил?бе ?лк??е
Магнитогорск
?ала?ынан т?нья?-к?нбайыш?а 42 километр?а япра?лы урман то?омдары паркында урынлаш?ан. Климаты континенталь, ?ышы уртаса ?ал?ын (?инуар?ы? уртаса температура?ы ?20°С), й?йе йылы (июлде? уртаса температура?ы +18-24°С). Яуым-т?ш?м ? йылына уртаса 350 мм.
1932 йылда й?йге пионер лагеры булара? асыла, 1937 йылдан алып Магнитогорск металлургия комбинатыны? ял йорто, 1950 йылдан ? ≪Банное≫ ял йорто, 1958 йылдан ? ≪Я?тык?л≫, 2003 йылдан ? ≪Я?тык?л≫ шифахана?ы" д??л?т унитар предприятие?ы исемен й?р?т?. Тер?к-х?р?к?т, периферик нервы, б??ел-енес системалары, аш ?е?дере?, тын алыу а?залары сирле пациенттар ?с?н т???йенл?нг?н. Шифахана йыл ?йл?н??ен? эшл?й, 209 урын?а и??пл?нг?н (2011).
Т?п дауалау фактор?ары:
климат
,
?ымы?
, Безымянное-1 к?лене? минераль л?мд?ре. Бальнеотерапия, л?м мен?н дауалау, диетотерапия, дауалау физкультура?ы, массаж, физиотерапия, фитомотерапия, спелеотерапия ?. б. ?улланыла
[2]
.
≪Я?тык?л≫ к?ле янында урынлаш?ан
к?лд?р
л?мд?рене? шифа?ы элек-элект?н билд?ле бул?ан. Т???? урында?ы халы? улар?ы быуындар ?ы?лауын ба?ыу ма?сатында фай?алан?ан, ? ?у?ынан шифалы л?м ят?ылы?тарын я?ынан разведкалау шифахана булдырыу м?мкинлеген бир?.
1932 йылда бында йылды? йылы ва?ытында ?ына эшл?г?н пионер лагеры асыл?ан. Капиталь т???л?ш XX быуатты? 40-сы йылдарында башлан?ан. 1941 йылда Магнитогорск ?ала?ыны? металлургия комбинаты эшсел?ре ??м хе?м?тк?р??ре ?с?н ял йорто т???л?ш?н тамамлай. Л?кин
Б?й?к Ватан ?у?ышы
≪Банное≫ тип исемл?нг?н ял йортон асыу?ы кисектер?. Ял йорто 1950 йылда ?ына асыла. 1956 йылдан алып ял йорто БАССР-?ы? Профсоюздар курорттарына идара ите? советына буй?она. ? инде 1958 йылда бында
Мулда?к?лд?н
килтерелг?н бат?а?ты фай?аланып, шифахана-курорт дауалау-?ауы?тырыу курстары т???йенл?н? башлай. Дауалау ??енс?лект?рен? эй? бул?ан пелоидтар?ы ??т?м? разведкалау шифахана бил?м??ен?н ни бары 4 са?рым алы?лы?та урынлаш?ан Безымянное-1 бат?а? к?лене? асылыуына килтер?. Уны? шифалы л?ме ?лег? тиклем шифаханала ?улланыла.
Баш?орт АССР-ы Министр?ар Советыны?
1971 йылды? 12 мартында?ы 106-сы ?арары ≪Я?тык?л≫ шифахана?ын урында?ы ???ми?тк? эй? бальнеоклиматик курорт тип и?лан ит?.
Б?г?н был бер ?к ва?ытта 200 кешене ?абул итерг? ??ер заманса комплекс, уны? составында ике торла? корпусы, дауалау корпусы мен?н берл?штерелг?н бальнео-бат?а? мен?н дауалау б?леге, Ял ите? ???ге, ашхана бар.
Бында дауалау методика?ында т?би?и л?м ??м я?алма ??ерл?нг?н радон у?ышлы фай?аланыла. Заманса шифахана-курорт процедуралары мен?н берг?, т?би?и дауалау фактор?ары шифаханала дауалау?ы м?мкин тиклем ????мт?ле ??м х??еф?е? ит?, ? у?айлы шарттар шифахананы идеаль ял ??м дауалау бил?м??ен? ?йл?ндер?. Шу?а к?р? бында йыл ?айын ме??рл?г?н республика хал?ы ??м ?уна?тары кил?. Ял ите?сел?р?е? 60%-ы ?абаттан кил?, с?нки хроник сир??р мен?н ауыры?анда табиптар йыл ?айын шифаханала дауаланыр?а к???ш ит?
[3]
.
Шифахана ?ышын ? 150, й?йен 250 карауат?а и??пл?нг?н. Бальнеологик процедуралар (радон, ынйы, ?й?рм?, ылы?лы, ?ыу а?ты душ-массажы ванналары), электр мен?н дауалау, массаж, дауалау физик к?неге???ре, диета ?улланыла. Клиника, биохимия, бактериология лабораториялары, функциональ диагностика кабинеттары, рентген, теш табиптары, дауалау физкультура?ы залы ?. б. эшл?й
[4]
.
≪Я?тыкул≫ шифахана?ы
йыл ?айын
М?ск??
,
?амар
,
Сочи
?алаларында ?тк?релг?н ≪Здравница≫ Б?т? Р?с?й форумдарында ≪И? я?шы бальнеошифахана≫ (2006, 2012, 2022) номинация?ында, ≪Л?м мен?н дауалау?ы? и? я?шы технологиялары≫ (2009, 2010, 2012, 2013), ≪Т?би??тте? дауалау фактор?арын фай?аланыу буйынса и? я?шы шифахана≫ (2008, 2011), ≪И? я?шы климат-терапия ??м климат-профилактика технологиялары≫ (2011, 2013) номинацияларында к?м?ш ??м алтын ми?алдарына ?. б. ма?таулы исемд?рг? лайы? булды
[5]
.
- Иванов В. Н. Якты-Куль ? здравница Зауралья. Уфа, 1982.
|
---|
|
|
---|
?а?лы?тар
| |
---|
Шарлауы?тар
| |
---|
Тау?ар
| |
---|
Дендропарктар
| |
---|
Сы?ана?тар
| |
---|
Ялан?аслы?тар
| |
---|
Йырындар
| |
---|
К?лд?р
| |
---|
М?мерй?л?р
| |
---|
Ки?елешт?р
| |
---|
Йыл?алар
| |
---|
?аялар
| |
---|
Т?б?кт?р
??м урмандар
| |
---|
|
|
|