한국   대만   중국   일본 
Уго Чавес ? Википедия Эст?лекк? к?серг?

Уго Чавес

Был мәҡәлә һайланған мәҡәләләр исемлегенә керә
Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
Уго Рафаэль Чавес Фриас
Hugo Rafael Chavez Frias
Уго Рафаэль Чавес Фриас
Флаг
Флаг
Венесуэла Президенты
2 февраль 1999  ?  5 март 2013
Вице-президент: Хулиан Исаиас Родригес Диас (2000),
Адина Бастидас Кастильо (2000?2002),
Диосдадо Кабельо Рондон (2002),
Хосе Висенте Ранхель (2002?2007),
Хорхе Родригес Гомес (2007?2008),
Рамон Каррисалес (2008?2010),
Элиас Хауа Милано (2010?2012),
Николас Мадуро (2012?2013)
Алдан киле?се: Рафаэль Кальдера
Дауамсы: Николас Мадуро [1]
 
Дине: католицизм
Тыу?ан: 28 июль 1954 ( {{padleft:1954|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:28|2|0}} )
Сабанета, Баринас штаты, Венесуэла
?лг?н: 5 март 2013 ( {{padleft:2013|4|0}}-{{padleft:3|2|0}}-{{padleft:5|2|0}} ) (58 й?ш)
Каракас ?ала?ы, Венесуэла
Ерл?нг?н: Каракас
Исеме: исп. Hugo Rafael Chavez Frias
Ата?ы: Уго де Лос Рейес Чавес
?с??е: Елена Фриас
?атыны: Ненси Кольменарес (беренсе ?атын), Марисабель Родригес де Чавес
Балалары:

улдары : Уго Рафаэль ??м Рауль Альфонсо

?ы??ары :Роса Вирхиния, Мария Габриэла ??м Роса Инес
Партия: Революционное боливарианское движение-200 [d] , Движение за Пятую республику [d] ??м Единая социалистическая партия Венесуэлы [d]
Белеме: Венесуэла х?рби академия?ы
Эшм?к?рлеге: х?рби офицер, с?й?смен (1992 йылдан)
 
Сайт: chavez.org.ve
todochavez.gob.ve
 
Х?рби хе?м?т
??ск?р т?р?: Сухопутные войска Венесуэлы [d]
Звание: подполковник
Б?релешт?р: First Venezuelan coup d'etat attempt of 1992 [d]
 
Автограф:

У?го Рафаэ?ль Ча?вес Фри?ас ( исп. Hugo Rafael Chavez Frias , МФА  (исп.) : [?u?o rafa?el ?t?aβes ?f?i.as] ; 28 июль 1954 йыл , Сабанета ? 5 март 2013 йыл [2] , Каракас) ? Венесуэланы? д??л?т ??м х?рби эшм?к?ре, 1999?2013 йылдар?а Венесуэла президенты, 2007?2013 йылдар?а Венесуэла Бер??м социалистик партия?ы башлы?ы.

Тормош юлыны? башы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Уго Рафаэль Чавес Фриас 1954 йылды? 28 июленд? Венесуэланы? Баринас штатында?ы Сабанета ?ала?ында тыуа. Ата?ы Уго де лос Рейес Чавес афро-?инд сы?ышлы, бер а? ?ына испан ?аны ?ушыл?ан. ?с??е Елена Фриас де Чавес  ? креолка [3] . Чавесты? биш ир ту?аны була, бер ту?аны сабый са?ында у? м?рх?м бул?ан [4] .

Чавес ?ауа-десант частарында хе?м?т ит?, десантсылар?ы? ?ы?ыл береты уны? образыны? ??мерлек ?ы?аты булып ?ала. 1982 йылда (академияла у?ы?ан са?ында тип т? ?йт?л?р) Чавес хе?м?тт?шт?ре мен?н COMACATE (кесе офицер чиндары атамаларында?ы беренсе-икенсе х?рефт?р??н т???лг?н аббревиатура) тиг?н й?шерен ойошма т???й. А?а?ыра? COMACATE Революцион боливарсылар х?р?к?те тип ??г?ртел? исп. (Movimiento Bolivariano Revolucionario ), у?а Латин Америка?ыны? бойондоро??о?ло?о ?с?н алыштар батыры Симон Боливар исеме бирел?.

1992 йыл?ы февраль революция?ы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

≪Америка тауышы≫ видеорепортажы: Социализм т???г?н ??м Американы т?н?итл?г?н Уго Чавесты? тормошо ??м вафаты

У?ыш?ы? и?тисади реформа халы?ты? риза?ы?лы?ын тыу?ыра. Т?рл? с?й?си х?р?к?тт?р барлы??а кил?. Кесе офицер?ар подполковник Уго Чавес ?улы а?тына туплана. 1992 йылды? 4 февраленд? Чавес д??л?т т??к?релеше ойоштора, л?кин у?ыш?ы?лы??а тарый.

Заговор?а 133 офицер ??м ме?г? я?ын ?алдат ?атнаша, граждандар ара?ынан ?ушылыусылар?ы? и??бе-?аны булмай. Ю?ары командование фетн?не ба?тырыр?а бойоро? бир?. Б?релешт?р??, р?сми ?андар к?р??те?енс?, 17 ?алдат ??л?к була, 50-н?н ашыу х?рби ??м граждан яралана. [5]

4 февраль т?шт?н ?у? Уго Чавес властар?а бирел?, эй?рсенд?рен? ?орал ?алыр?а ?уша, был операцияны ??ерл?г?н ??м у??ар?ан ?с?н яуаплылы?ты ?? ??т?н? ала. ?ул?а алын?ан м?лд? Чавес к?р?ште? дауам ит?с?ген белдер?. Чавес ??м уны? к?р?шт?шт?рен?н бер нис? кеше т?рм?г? ябыла.

С?й?си эшм?к?рлегене? башы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Чавес ике йыл т?рм?л? була, уны президент Рафаэль Кальдера азат ит?. Т?рм?н?н сы??ас та ул "V республика х?р?к?те"н ойоштора. Кубала була. Гавана университетында сы?ыш я?а?анда, ??ене? революцион принциптарын и?лан ит? [6] . Ул са?та Уго Чавес аргентин Норберто Сересоле йо?онто?о а?тында була, уны? т??диме буйынса Ливия лидеры ?аддафи идеяларына и?тибарын й?н?лт?. К?п йылдар ?тк?с ? 2004 йылды? ноябренд? ? Уго Чавес?а Триполи ?ала?ында кеше хо?у?тарын я?лау?а индерг?н ?л?ш? ?с?н Муамар Каддафи исеменд?ге премия тапшырыла. Республика президенты вазифа?ында бул?анда, Чавес, Ира??а ?аршы эмбарго индереле?г? ?арама?тан, Саддам Х?с?йен мен?н осрашыу ?с?н был илг? кил?. Шулай итеп, Чавес Ира?ты? К?в?йтк? ??ж?мен?н ?у? Саддам Х?с?йен мен?н осраш?ан беренсе сит ил башлы?ы була.

Президент ?айлау?а е?е? [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

1998 йылда, президент ?айлауында е?г?нд?н ?у?, Чавес Венесуэланы? башлы?ы булып кит?.

2001 йылда Чавес мен?н у?а ?аршылар ара?ында ?аршы тороу к?с?й?. 2002 йылда Уго Чавесты ?олатыу х?р?к?те башлана.

?олатыу?ы Каракас мэры А. Пен ??м ?оро ер ??ск?р??ре командующийы Э. Васкес ойоштора. Путч башла?ан фетн?сел?р президентты ?ул?а ала ??м билд??е? я??а алып кит?.

Генерал Лукас Ринкон Ромеро илг? Уго Чавесты? отставка?а сы?ыуы тура?ында х?б?р ит?. Х??еф?е?лек министры урынба?ары, милли гвардия командующийы генерал Альберто Комачо Кайрус, президент Уго Чавесты? х?к?м?те илг? идара итерг? ??л?т?е?, ул властан т?ш?р?лд?, ? ил ?ораллы к?ст?р контроле а?тында, тип белдер?. Урында?ы телевидение буйынса сы?ыш я?ап, генерал Комачо Кайрус ?олатыл?ан президент?а х?к?м?тк? ?аршы риза?ы?лы? маршын ба?тыр?анда?ы ?ан ?ойош ?с?н яуаплылы?ты ?ала.

Президент вазифа?ын ва?ытлыса баш?арыусы итеп фетн?сел?р С?н???тсел?р ??м эш?ыуар?ар ассоциация?ы президенты Педро Кармонаны т???йенл?й.

Ул парламентты тарата, генераль прокурор?ы? ??м д??л?т контролёрыны? эшм?к?рлеген ва?ытлыса ту?татып тора, Чавес президент бул?анда ?абул ителг?н ??м милли байлы?ты ф??ир??р фай?а?ына б?лг?н ?ануни?тте ю??а сы?ара.

А?Ш т??к?релеште хуплап ?аршы ала.

Л?кин армияны? ?ур ?л?ш? президент?а то?ро ?ала, ≪Боливарсылар комитеттары≫ са?ырыуы буйынса ?алалар?ы? ярлы би?т?л?ренд? й?ш?г?н й????рс? ме? кеше урамдар?а сы?а. Улар ?ул?а алын?ан ??м ике т??лек буйы алы? утрау?а тотол?ан президентты ?айтарыу?ы ??м власты я?ынан у?а тапшырыу?ы талап ит?.

Кармона илг? идара ите???н баш тарта, ? фетн?сел?р, х?к?мд?н ?ур?ып, ????ре ?ул?а ал?ан президентты президент ?арайына ?айтарыу?ы ти?л?т?.

Чавес влас?а ?айта, уны? дошмандары ?ул?а алына.

Бер нис? ай?ан, 6 октябр??, Венесуэла президенты Уго Чавес уны? махсус хе?м?тт?ре та?ы бер т??к?релеште са? булдырмай ?алыуы тура?ында х?б?р ит?. Президент ?йте?енс?, заговор?а оппозицияны? к?ренекле в?килд?ре, шулай у? апрелд? уны ?олатыр?а тырыш?ан х?рби??р ?атнаш?ан.

Венесуэлала с?й?си кризис быны? мен?н ген? б?тм?й. Оппозиция, и?тисади ?ыйынлы?тар ??м инфляция ??е?ен?н фай?аланып, йыл эсенд? Чавес х?к?м?тен? ?аршы д?рт д?й?м забастовка ?тк?р?. Улар?ы Венесуэла хе?м?тс?нд?рене? профсоюз конфедерация?ы лидер?ары ??м ≪Демократик координация≫ с?й?си блогы ойоштора. Улар Чавесты? отставка?а ките?ен ??м уны? президентлы?ы тура?ында референдум ?тк?ре??е талап ит?. 2004 йылды? 15 авгусында у? оппозиция талабы буйынса Чавесты? президентлы?ын ва?ытынан алда ту?татыу тура?ында референдум ?т?. ?айлаусылар?ы? 59,10%-ы президентлы?ты ту?татыу?а ?аршы тауыш бир?.

Чавес т?н?ит утына йыш тотола, айырыуса й?м?и?тте? ю?ары ??м урта ?атламдары уны? эшм?к?рлеген хупламай. Чавесты ?айлау ?ануни?тен ?ан?а ?у?мау?а, кеше хо?у?тарын бо?оу?а ??м с?й?си репрессиялар?а, Куба д??л?те сы?ымдарын ?аплау?а ??м ил а?са?ын ту??ырыу?а ??йепл?й??р. Улар Чавесты ≪я?ы типта?ы диктатор≫ тип атай. Шу?а ?арама?тан, Уго Чавесты бик к?пт?р х?рм?т ит? ??м эшм?к?рлеген хуплай.

Уго Чавес ??м ≪Изгелек к?с?ре≫ [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

У?ыш?ы? т??к?релешт?н ?у? Венесуэла ??м Куба лидер?ары ара?ында хе?м?тт?шлек та?ы ла к?с?й? т?ш?. Улар К?нбайыш ярымшар?а?ы ≪агрессив режимдар?а≫ ?аршы тороу ?с?н империализм?а ?аршы бер??м фронт асыр?а ?арар ит?. Уго Чавес Венесуэла тир?л?й уны? революцион Боливарсы идеяларын урта?лашырлы? д??л?тт?р?е туплар?а уйлай. Ул м?лг? президент итеп Эво Моралес ?айлан?андан ?у? Боливияла ла шундай режим урынлаша. 2006 йыл а?а?ына ???к ??м К?нья? Америкала?ы бер нис? д??л?тт? Уго Чавес?а ар?а?аш булыр?ай ш?хест?р ? Никарагуала Даниэль Ортега, Эквадор?а Рафаэль Коррега д??л?т башына кил?.

Венесуэла ? Куба ? Боливия союзына Уго Чавес 2006 йылда, Американы? "яуызлы? к?с?ре"н? ?аршы тороу м???н??ен ?алып, ≪изгелек к?с?ре≫ тиг?н атама бир?. Был илд?р?е империализм?а ??м Америка?а ?аршы тороу риторика?ы ?ына т?гел, ??-ара фай?алы и?тисади хе?м?тт?шлек т? берл?штер?: А?Ш м??л?м?тт?ре буйынса, Венесуэла Куба?а йыл ?айын льготалы ха??а 90 ме? баррель нефть ?ата ? был Куба?а нефтте реэкспортлап а?са эшл?рг? м?мкинлек бир?. Куба и?? Венесуэла?а ти?т?л?рс? ме? техник белгесен, шул и??пт?н 30 ме?л?п табибын еб?р?. ? Боливияла Венесуэла газ ят?ылы?тарын ??л?штере??е инвестициялай.

2006 йылды? июленд? Чавес, Африка союзыны? Гамбияла ?тк?н саммитында почётлы ?уна? сифатында сы?ыш я?ап, Африка илд?рен ≪Америка неоколониализмына ?аршылы? к?р??терг?≫ ??м Латин Америка?ы мен?н Панафрика ойошма?ыны? 53 а?за иле ара?ында ты?ы?ыра? б?йл?нешт?р урынлаштырыр?а ?нд?й.

2006 йылды? июленд? Уго Чавес империализм?а ?аршы бер??м фронт а?за?ы булыр?ай илд?р буйлап с?ф?р?? й?р?й ? Фидель Кастро мен?н осраш?андан ?у? ул Беларус?а , Р?с?йг? (Волгоград ? Ижевск ? М?ск??) ??м Иран?а бара. Башта был исемлект? КХДР ?а була, л?кин ?у??ара? исемлект?н ул ?ы?ыла, ? Вьетнам , Катар , Мали ??м Бенин индерел?.

Иранда Уго Чавес былай тип белдер?: ≪Венесуэла ??р ва?ыт, б?т? ер??, бар х?лд? л? Иран мен?н берг?. Тарих шуны к?р??т?: бе? бер??м бул?ан са?та, империализм?а ?аршы тора ??м уны е?? алабы?≫. Был белдере? БМО Именлек Советыны? даими а?за?ы бул?ан биш д??л?тте? Иран?а уран байы?тырыу?ы ту?татыу тура?ында ?у??ы и?к?рте?ене? икенсе к?н?н?, 28 июлд?, я?ала. М?хм?д ?хм?динижад былай тип яуап бир?: ≪Мин ??емде ту?анымды ??м окопташымды осрат?ан ке?ек итеп ?и??м… Иран мен?н Венесуэла й?н?ш ??м бер-бере?ен? тер?к булып тора. Президент Чавес К?нья? Америкала прогрессив ??м революцион а?ым сы?ана?ына ?йл?нде ??м империализм?а ?аршы тороу?а ?ур ?л?ш индер?≫. Уго Чавес Ислам Республика?ыны? ю?ары д??л?т ордены мен?н б?л?кл?н?.

?йл?неп ?айт?ас, Уго Чавес ≪Алло, президент!≫ телетапшырыуында сы?ыш я?ай. Ошонда ул милли ?ауа ??ж?мен? ?аршы оборона система?ы т???й?с?ге, был системаны? ≪Карибты тотош ?аплаяса?ы≫ тура?ында белдер?. Я?ы система Венесуэла территория?ынан 200 километр?а?ы ?ауа с?пт?рен к???терг? ??м сикк? етерг? 100 километр ?ал?анда уны ю? итерг? м?мкинлек бир?.

Чавес А?Ш -ты? экспансионистик с?й?с?тен ??м глобалл?ше??е ?аты т?н?итл?й. 2006 йылды? 20 сентябренд? БМО Генераль ассамблея?ы сессия?ында Чавес кесе Бушты ≪иблес≫ тип атай. Чавес ?йте?ес?, Буш БМО-ла ≪донъяны? хужа?ы≫ ?и?ф?тенд? сы?ыш я?ай, ??м донъя Америка ет?кселегене? бындай ?ылы?ына борсолор?а тейеш.

Уго Чавес, Несто Киршнер ??м Лула де Силва.

2007 йылды? ?инуарында Венесуэла?а Иран президенты М?хм?д ?хм?динижад кил?. ?ле 2006 йылда у? Иран мен?н Венесуэла 29 и?тисади килеше? т???й, атап ?йтк?нд?: нефть сы?арыу ??м эшк?рте?, металлургия, машиналар эшл?? ??м фармацевтика тарма?тарында хе?м?тт?шлек ите? планлаштырыла. Урта? проекттар?ы финанслау?а 2 млрд долларлы фонд т???рг? ??? ?уйыла. 2007 йылды? ?инуарында сиратта?ы килеше???рг? ?ул ?уйыла, ??м ?хм?динижад 3 йыл эсенд? Иранды? Венесуэла?а инвестиция к?л?мен 3 млрд доллар?а еткерерг?, ? Уго Чавес Иранды? тыныс ядро технологияларын ??тере? хо?у?ын я?лашыр?а в????? бир?. Ошонда у? А?Ш с?й?с?тен? ?аршы тороу буйынса урта? фонд ойошторола.

Эске с?й?с?т [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Венесуэла президенты Уго Чавес т??диме буйынса 1999 йыл?ы конституцияла илде? 300 ме? кешеле ерле хал?ыны? ? индеецтар?ы?  ? ???лд?н й?ш?г?н ер??ренд? к?н итерг? ??м улар?ы? сикт?рен р?смил?штерерг? хо?у?лы булыуы ны?ытыла, илде? т?п законына бындай пункт индей?ар тарихында беренсе тап?ыр индерел?. И?ке конституцияла и?? ерле халы?ты? д??л?т ?а?лауы а?тында булыуы ??м яйлап ил хал?ы тормошона ?ушылыр?а тейешлеге тура?ында ??? бар?ан була. [7]

Уго Чавес 2006 йылды? 4 декабренд? президент ?айлауында е?г?нд?н ?у?, ≪Бишенсе республика х?р?к?те≫ ( ингл.   Venezuelan presidential election, 2006 ) тиг?н идара ите?се партия ??ен-??ен таратыуы тура?ында и?лан ит?. Был 20-н?н ашыу с?й?си ойошма ?атнашлы?ында президент я?лы партия ойоштороу й?н?лешенд? я?ал?ан т??ге а?ым була. Уго Чавес фекеренс?, бер к?сл? партия бул?анда илд? ≪XXI быуат социализмын≫ т???? е?ел буласа?: ≪Бе?г? бер партия к?р?к… Бе? социализм?а тылсымлы тая? яр?амында ?ына кил? алмайбы?. Социализм ? ул к?нд?н-к?н даими дауам итк?н ижади т???? процессы≫.

Уго Чавес т??диме буйынса, я?ы партия?а ≪Венесуэланы? бер??м социалистик партия?ы≫ тиг?н атама бирел?.

≪Власть партия?ы≫ т???? мен?н бер ы??айы Уго Чавес Венесуэла конституция?ын ?айтанан ?арар?а, атап ?йтк?нд?, президентлы? в?к?л?тт?рен ике м????т мен?н сикл?рг? т??дим ит?.

2007 йыл башында Уго Чавес Венесуэлала?ы и? эре телекоммуникация ??м электр энергетика?ы компаниялары ? Америка фирмаларыны? контроленд? бул?ан Compania Nacional de Telefonos de Venezuela (CANTV) ??м Electricidad de Caracas ? национализацияланаса?ы тура?ында и?лан ит?. Улар ошо йылда у? д??л?т ?арама?ына к?с?. Шулай у? Венесуэланы? фай?алы ?а?ылмалар сы?арыусы ??м нефть эшк?рте?се Exxon Mobil, Chevron, Total, ConocoPhillips, Statoil, BP компаниялары акцияларыны? контроль пакетын алыр?а ни?тл?не?е тура?ында ла ??? бара.

2007 йылды? 18 ?инуарында Венесуэла парламенты (ул оппозицияны? 2005 йыл?ы ?айлау?ы бойкотлауы ????мт??енд? тик Уго Чавес я?лылар?ан тора) Чавес?а йыл ярым?а ????тт?н тыш закон сы?арыу в?к?л?тт?ре бире? тура?ында закон ?абул ит?. Ошо ва?ыт эсенд? президент и?тисадты? т?п тарма?тарын национализациялар, Ориноко йыл?а?ы буйында эш итк?н сит ил нефть компаниялары акцияларыны? контроль пакетын д??л?тк? к?серер, илд? м????т?е? президент идара?ы индерер ??м илде Венесуэла Социалистик Республика?ы тип атар тип к?т?л?. Был революцион ??г?ртеп ?ороу?ар, Чавес уйынса, Венесуэлала ≪XXI быуат социализмы≫ т???рг? м?мкинлек бирер. Оппозиция ?арар?ы диктатура?а табан та?ы бер а?ым тип ба?алай.

2007 йылды? 25 майында Чавес илд?ге вуздар?а ине? имтихандарын б?т?р?.

Чавес университеттар?а у?ыу осоронда БДИ-лар?ы ту?татыу я?ында сы?ыш я?ай. Студенттар?а $100 стипендия т?л?рг? ??м льготалы ашханалар асыр?а, у?ыу б?лм?л?рен заманса йы?азландырыр?а в????? ит?. Чавесты? сы?ышын студент й?шт?р: ≪Бына ил мен?н нисек идара итер к?р?к!≫ тип ?ыуанып ?абул ит? [8]

2008 йылды? 1 майында Венесуэла президенты указы мен?н 372 А?Ш доллары к?л?менд? Латин Америка?ында и? ю?ары минималь эш ха?ы билд?л?н? [9] [10] [11] .

2007 йылда энергетика секторын национализацияла?анда, б?т? нефть ят?ылы?тары д??л?т ?арама?ына алына, ? Американы? Exxon Mobil и ConocoPhillips компаниялары я?ы шарттар?а эшл????н баш тарта ??м Венесуэла ба?арынан кит?.

2008 йылды? 3 апреленд? Венесуэла президенты цемент с?н???тен национализациялай.

Цементты Венесуэлала ниге??? сит ил компаниялары етештер?. Мексиканы? Cemex компания?ы, Венесуэлала йылына 4,6 миллион тонна цемент етештереп, ба?ар?ы? ярты?ын тиерлек бил?й. Lafarge тиг?н француз ??м Holcim Ltd тиг?н швейцар компанияларыны? да ?л?ш? ?ур була. Чавес был компаниялар?а д??л?тте? улар?а лайы?лы компенсация т?л?п еб?р?с?ге тура?ында белдер?. Венесуэла президенты цемент с?н???тене? Венесуэла и?тисады ?с?н ??й?т м??им тарма? булыуын билд?л?й.

Венесуэла вице-президенты Рамон Каррисалес 2008 йылды? 9 апреленд? х?к?м?тте? илд?ге и? эре металлургия комбинаты Sidor'?ы национализацияласа?ын х?б?р ит?. 1997 йыл?ы хосусилаштырыу?ан ?у? был комбинат Techint аргентин-итальян с?н???т т?рк?м? ?улында була. Латин Америка тимер ??м ?орос институты м??л?м?тт?ре буйынса, ≪Сидор≫ Латин Америка?ында ???ми?те буйынса д?ртенсе урында?ы металлургия компания?ы, Анд милл?тт?р берл?шм??е илд?рен? ? Боливия?а, Колумбия?а , Перу ??м Эквадор?а прокат ??м металл ?атыусы т?п предприятие.

Уны национализациялау эшсел?р?е? хужа мен?н ≪о?айлы хе?м?т конфликты≫ ??м шул с?б?пле я?ы коллектив договор т???п булмау мен?н а?латыла.

2008 йылды? 1 майында ≪Сидор≫?ы национализациялау тура?ында указ?а ?ул ?уйыла [12] .

2007 йылдан президент Уго Чавес эш к?нд?ренд? кис ?айын с???т ярым буйына 20:00 с???тт?н 21:30-?а тиклем ил хал?ы мен?н аралаша. Августа Чавес, халы? мен?н 7 с???т 43 минут аралашып, рекорд ?уя. ? сентябр?? 30 градуслы э?ел? тапшырыу?ы 8 с???т 06 минут буйы алып бара [13] .

Чавес ??м троцкизм [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Президентты? я?ы министр?ар кабинетында троцкист Хосе Рамон Риверо хе?м?т министры була. Был ха?та Чавес шулай ти:

Сталинсылар?ан айырмалы р??ешт?, Чавес XXI быуат социализмыны? СССР -?а?ы?а о?шамаяса?ын белдер?. ??ен социалист тип и?лан итер??н алда, Чавес Троцкий?ы? ≪Перманентная Революция≫ тиг?н китабын у?ып сы?а.

Чавес Боливар социализмыны? марксизм?а ?а?ылышы ю?лы?ын ??м Латин Америка?ы ысынбарлы?ына б?йлелеген, Советтар Союзыны? ы??ай ролен билд?л?й [14] . 2006 йылда Белоруссия?а килг?ненд? белорус моделене? Венесуэлала я?ы й?м?и?т т???? моделе булыу ихтималлы?ын ?ы?ы? ??т?н? ала.

Чавес 1920-се йылдар?ан ?у? Троцкий идеяларыны? социалистик й?м?и?т т???? ?с?н ?улай булыуы тура?ында белдерг?н т??ге д??л?т эшм?к?ре була [15] .

Р?с?й мен?н х?рби-техник хе?м?тт?шлек [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

2006 йылды? беренсе ярты?ында А?Ш Венесуэла?а ?орал ?атыу?а эмбарго индер?е. Уго Чавес А?Ш-тан ?орал алыу?ы тулы?ынса ту?татыуын белдер?е.

2005 йылда Венесуэла мен?н Р?с?й 100 ме? Калашников автоматы алыу тура?ында килеше?г? ?ул ?уй?ы. Контракт ?т?лде. 2006 йылды? 3 июленд? Венесуэла та?ы 100 ме? Калашников автоматы ??м улар?а патрондар алыу тура?ында контракт ($52 млн) т???н?, ? 2006 йылды? 12 июленд? Венесуэлала лицензия буйынса АК-103 автоматтарын етештере? заводы ??м 7,62 мм калибрлы патрондар сы?арыусы предприятие т???? буйынса ике контракт?а ?ул ?уйылды.

2006 йылды? 15 июленд? Венесуэланы? х?рби ?ауа к?ст?ре ?с?н $484 миллион?а Р?с?й?? етештерелг?н 38 дана Ми-35 вертолетын ??м 17 июлд? 24 дана Су-30МК2 истребителен ?атып алыу?а контракт т???л?. ?оралланыу?ы? т?п с?б?бе тип Уго Чавес ≪Америка я?ынан х?рби ??ж?м янауын≫ атай. ≪Р?с?й Венесуэла тир?л?й Америка та??ан блокаданы ???рг? яр?ам итте. А?Ш Венесуэланы ?орал?ы? ?алдырыр?а ла унан ?у? илг? б?реп инерг? йыйына. Шунлы?тан мин Р?с?йг? р?хм?тлемен≫, ? тине ул 2006 йылды? 26 июленд? Ижевски?а килг?ненд?.

А?Ш ет?кселеге ра?лауынса, атыу ?оралы уны Латин Америка?ыны? баш?а т?б?кт?рен? ? атап ?йтк?нд?, Колумбияны? х?к?м?тк? ?аршы баш к?т?ре?сел?рен? (ФАРК) о?атыу ?с?н алын?ан.

А?Ш-ты? д??л?т секретары Кондолиза Райс М?ск??г? килг?ненд? был ха?та борсолоу белдер?е, л?кин Р?с?й эске эшт?р министры Сергей Лавров Р?с?й?е? Венесуэла мен?н х?рби хе?м?тт?шлеге халы?-ара ?ануни?тк? ?аршы килм?й, тип яуап бир?е.

2006 йылды? июленд? Америка я?ы Уго Чавесты? ?йтк?нд?рен? ?арата й?н? борсолоу белдер?е. А?Ш д??л?т департаменты матбу?ат секретары Том Кейси, А?Ш Венесуэланы? заманса Р?с?й ?оралдарын алыу пландары ?с?н х??ефл?н? ??м Р?с?й?е к???? тотол?ан контракттар?ы ?айтанан ?арар?а ?г?тл?рг? тырыша, тине.

Р?с?й в?килд?ре ундай м?мкинлекте кире ?а?ты.

2007 йылды? февраленд? Уго Чавес оборона министрлы?ыны? Р?с?й??н $290 млн?а 12 дана я?ын алы?лы?лы ≪Тор-М1≫ зенит ракета?ы комплексын алыу т??димен хупланы.

2009 йылды? икенсе ярты?ында Р?с?й Венесуэла?а Ми-28Н вертолеттарын о?ата башлау?ы планлаштыр?ы.

2008 йылды? 10 сентябренд? Р?с?й?? етештерелг?н ике Ту-160 стратегик бомбардировщигы Венесуэланы? Либертадор х?рби аэродромына т?шт?. Р?с?й Оборона министрлы?ы м??л?м?тт?ре буйынса, самолеттар бер нис? к?н буйы ≪нейтраль ?ыу?ар ??т?нд? у?ыу-к?некм? осоштар ?тк?р?с?к≫. [16] 11 сентябр?? Чавес А?Ш властарын ??ен ?лтерерг? йыйыныу?арында ??йепл?й ??м Америка илсе?ен персона нон грата тип и?лан ит?. Сы?ышында Чавес Р?с?й мен?н партнерлы??а ышаныуын ?ы?ы? ??т?н? ала: ≪Й?? ?ат иблеск? ола?ы?ы?, Америка х?ш?р?тт?ре! Ошонан алып Венесуэла я??ы? т?гел ? Р?с?й бе??е? мен?н! Ул бе??е? стратегик партнер. Бе? х??ер я??ы? т?гел. Бе??е? яр?ар?а рус флоты килеп ет??ме, ? ул юлда инде, американдар а?ылдан я?аса?!≫ [17]

Белоруссия мен?н м?н?с?б?тт?р [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Чавес Белоруссия президенты Александр Лукашенконы ??ене? ду?ы ??м союздашы тип ?ананы. Ул Белоруссияла бер нис? тап?ыр булды, белорус президенты ла Венесуэла?а бар?ылап тор?о. Белоруссия?а Венесуэлала нефть (Гуара-Эсте ят?ылы?ында), газ (?лег? проектта) сы?арыу р?хс?т ителде. Илд? белорус ?лг??? буйынса агро?аласы?тар ??м ауыл хужалы?ы кооперативтары т???лд?. Чавес х?к?м?те Белоруссия?а кредиттар мен?н яр?ам итте.

Венесуэла белорус техника?ы ?атып алды.

2010 йылда Венесуэла президентыны? Белоруссия?а эш с?ф?ре ва?ытында с?н???тт?, т???л?шт?, тау эшенд?, ауыл хужалы?ында хе?м?тт?шлек тура?ында та?ы бер нис? килеше? т???лд?.

Уго Чавес вафат бул?ас, Белоруссияла мат?м билд??е итеп б?т? д??л?т флагтары т?ш?р?лд? [18] .

Чавес капитализм?а ??м А?Ш-ты? тыш?ы с?й?с?тен? ?аршы булды. Чавес был ха?та ошолай тине:

Марста бер?й заман цивилизация бул?анлы?ы с?йер т?гел, л?кин ул, к?р??е?, капитализм осорона етк?ндер ??, империализм барлы??а килеп, планетаны харап итк?ндер [19]

Ш?хси тормошо [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Чавес ике тап?ыр ?йл?н?. Беренсе ?атыны Нэнси Колменарес (Nancy Colmenares) мен?н 1992 йылда айырылыша. Журналистка Марисабель Родригес Оропеса (Marisabel Rodriguez Oropeza) икенсе ?атыны була, уны? мен?н 2002 йылда айырылыша.

Биш бала?ы була: беренсе никахтан д?рт?? ? Роса Вирхиния (Rosa Virginia), Мария Габриэла (Maria Gabriela), Уго Рафаэль (Hugo Rafael), Рауль Альфонсо (Raul Alfonzo), икенсе никахтан ?ы?ы Росинес (Rosines) бар.

2013 йылды? мартында та?ы ике ?ы?ыны? тыуыу тура?ында?ы таны?лы?ыны? скандары н?шер ител? ? Сара Мануэла (2008 йылды? 3 майында тыу?ан ??м Чавес тарафынан шул йылды? декабренд? таныл?ан) ??м Хенесис Мария (2005 йылды? 1 майында тыу?ан (2009 йылды? мартында ата?ы тарафынан таныл?ан) [20]

Уго Чавес ши?ыр?ар ??м хик?й?л?р я??ы, ?ынлы с?н??т мен?н мауы?ты. 2007 йылда Чавес йыр?ар йыйынты?ы ба?тыр?ы. 2008 йылда революцион йыр?ар йыйынты?ы ?с?н композиция я??ыр?ы: ≪Musica Para la Batalla≫ (≪К?р?ш музыка?ы≫). [21]

Twitter'?а микроблогы бар ине. Куба лидеры Фидель Кастро мен?н Боливия президенты Эво Моралес?а ла унда микроблог асыр?а т??дим ит?. [22] 2010 йылды? 10 сентябренд? Чавесты? микроблогы кем тарафынандыр ватыла [23] , л?кин ти???н хужа?ыны? контроле терге?ел?.

Ауырыуы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

2011 йылды? июненд? Уго Чавес Куба?а дауаланыр?а кил?. 2011 йылды? 1 июленд?, Венесуэла?а ?айт?ас, Чавес ике операция ? янбаш эсенд?ге абсцесс [24] ??м яман шеште алдырыу ? операцияларын ?тк?ре?е тура?ында белдер? [25] . 2011 йылды? октябрен?с? д?рт курс химиотерапия ала [26] .

2011 йылды? 17 октябренд? Мексика матбу?атында уны? дауалаусы табибы Сальвадор Наварретены? (илд?н ?аса) интервью?ы ба?ыла, ул Чавесты? ауыр онкологик сирг? тарыуы ??м ?ауы?ыу ихтималлы?ы ю?лы?ы тура?ында белдер?. Медицина эксперты тарафынан Чавесты? ике йыл ?ына ??мере ?ал?анлы?ы тура?ында фараз ?йтел? [27] .

2011 йылды? декабренд? Чавес А?Ш-ты? у?а ??м Латин Америка?ында?ы американ с?й?с?тен? ?аршы сы??ан та?ы бер нис? ил лидерына рак йо?тороуы тура?ында фаразын ?йт? [28] .

2012 йылды? февраленд? Чавес та?ы бер операция?а ятырын х?б?р ит? [29] ??м был операция Кубала?ы ≪Симек≫ клиника?ында баш?арыла [30] .

25 мартта Куба?а радиотерапия курсы алыр?а бара [31] .

24 апрелд? Чавес д??л?т телевидение?ыны? тура эфирында сы?ыш я?ай ??м 26 апрелд? илг? ?йл?неп ?айтыр?а в????? ит? [32] , л?кин 12 май?а ?ына ?айта ала [33] .

2012 йылды? 31 майында уны? сирене? аны? диагнозы х?б? ител?: Чавес ракты? агрессив т?р? ? метастатик рабдомиосаркома мен?н ауырый. Ауырыу ?у??ы стадия?ына ет? [34] .

2012 йылды? 9 декабренд? Чавес Куба?а та?ы бер операция?а бара. Китер алдынан вари?ы итеп Венесуэла вице-президенты Николас Мадуроны атай, уны? социалистик ??г?ртеп ?ороу?ар юлынан бараса?ын белдер? [35] .

11 декабр?? яман шеш к???н?кт?рен алдырыу буйынса 6 с???тлек операция ?тк?р? [36] . Был операция ике йыл эсенд? д?ртенсе?е була [37] . Куба ??м Венесуэла табиптары Чавес?а 2013 йылды? апрелен? тиклем ген? й?ш?рен х?б?р ит? [38] [39] .

2012 йылды? 31 декабренд? Чавес операциянан ?у? я?ы ?атмарлашыу?ар кисер? [40] . Баш?а м??л?м?тт?р буйынса, Чавес операциянан ?у? кома?а т?ш? [41] [42] .

2013 йылды? 15 февраленд? ?у??ы ике ай?а т??ге тап?ыр Чавесты? операциянан ?у??ы фото?ы ба?ыла. Фотола Венесуэла лидеры Гаванала ?ы??ары ара?ында йылмайып ултыра ??м г?зит ?араштыра [43] . Шул у? ва?ытта Чавес ?лег? ?? аллы ?улыш ала ??м ??йл?ш? алмай тип ?йтел? [44] .

2013 йылды? 18 февраленд? Чавес Венесуэла?а ?айта ??м дауаланыуын дауам ит?. [45]

2013 йылды? 2 мартында Венесуэла х?к?м?те Чавесты? Каракаста?ы х?рби госпиталд? химиотерапия курсы ?те?е ха?ында х?б?р ит? [46] [47] .

2013 йылды? 5 мартында Венесуэла властары Чавесты? х?ле та?ы ла насарланыуы тура?ында белдер? [48] . Шул у? к?нд? кис Чавесты? вафат булыуы тура?ында р?сми белдере? я?ала. [49]

Вафаты [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Уго Чавес 2013 йылды? 5 мартында Венесуэла ва?ыты буйынса 16:25 с???тт? вафат була. Был ха?та Венесуэла вице-президенты Николас Мадуро милли телевидение аша х?б?р ит? [50] . ?лемде? с?б?бе ки? к?л?мле инфаркт була [51] .

8 мартта Николас Мадуро Чавес к?????ене? б?лз?мл?н?с?ген белдер?, л?кин 14 мартта Венесуэла властары Р?с?й белгест?ре мен?н к???шл?шк?нд?н ?у? был ни?тт?н кире ?айта [52] . Команданте Каракаста Революция музейында ерл?н?. Чавес к?????е ?алын?ан табут м?рм?р саркофаг?а ?алына ??м ?ыу урта?ында?ы с?ск? р??ешенд? я?ал?ан постамент?а ?уйыла [53] [54] .

Наградалары ??м званиелары [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • Подполковник (запаста) (1990 йылдан)
  • ≪Карабобо йондо?о≫ ордены
  • ?оро ер ??ск?р??ре т?ре?е
  • Франсиско Миранда ордены
  • Рафаэль Урданета ордены
  • V класс Азат ите?се ордены
  • Хосе Марти исеменд?ге халы?-ара премия лауреаты (2005, ЮНЕСКО )
  • Иран Ислам Республика?ыны? I д?р?ж? ордены (2006, Иран )
  • Халы?тар ду?лы?ы ордены (2008, Белоруссия) [55]
  • Сандино ордены (2007, Никарагуа )
  • ≪Уацамонга≫ ордены (2010 йыл, К?нья? Осетия ) [56]
  • Хосе Марти милли ордены ( Куба ) [57]
  • ≪Карлос Мануэль де Сеспедес≫ ордены (Куба, 2004 йыл ) [57]
  • I д?р?ж? Омейядтар ордены ( С?ри? )
  • 2009 йылда Ливияла?ы Б?н??зи ?ала?ында?ы футбол май?анына Уго Чавес исеме бирел? [58] , Муамар ?аддафи ?олатыл?андан ?у? исеме ??г?ртел?.
  • Сербия Республика?ы орденыны? та?ма?ы ( Сербия , 2013 йылды? марты, вафатынан ?у?) [59]
  • Журналистика ?лк??енд?ге Симон Боливар исеменд?ге милли премия, 2013 йылды? 6 июне, вафатынан ?у?. [60]

Х?тер [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Уго Чавес портреты т?ш?р?лг?н почта марка?ы. Р?с?й почта?ы, 2014 йыл (ЦФА (ИТЦ ≪Марка≫) № 1845)
Венесуэла
  • Сан-Антонио ?ала?ында бюст [61] ).
Ф?л?стин Д??л?те
  • ?л-Бира ?ала?ында Уго Чавес урамы [62]
Р?с?й Федерация?ы
  • Санкт-Петербургта Уго Рафаэль Чавес Фриас ис. Латин Америка?ы м???ни?те ???ге [63]
  • М?ск???? Хорошевский районында Уго Чавес урамы [64]
  • Омски?ы? ≪Четвёртая высота≫ т?рк?м? Уго Чавес и?т?леген? йыр ба?ышланы http://www.youtube.com/watch?v=doW6p_M62MM
Белоруссия
  • Мински?ы? Фрунзе районында Уго Чавес исеменд?ге парк [65]

И?к?рм?л?р [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  1. Чавес назвал своего преемника
  2. После продолжительной болезни скончался Уго Чавес , rt.com
  3. Beaumont, Peter The new kid in the barrio . The Observer (2006-05-07). Дата обращения: 12 февраль 2008. Архивировано 27 август 2011 года.
  4. Сапожников К. Н. Уго Чавес. ? М.: Молодая гвардия, 2011. ? С. 43.
  5. Биография Уго Чавеса
  6. Hugo Chavez 1994 La Habana con Fidel Castro   (исп.)
  7. ≪Лесное обозрение≫ ? сайт ≪Всё о российских лесах≫ 2010 йыл 18 февраль архивлан?ан .
  8. Чавес, Уго, Уго Чавес, Hugo Chavez, президент Венесуэлы ePop.ru аналитическое издание 2016 йыл 5 март архивлан?ан .
  9. В Венесуэле установлен самый высокий уровень минимальной зарплаты в ЛА | РИА Новости
  10. Venezuelan Labor Day Rally Attracts Hundreds of Thousands, Wages Raised by 30 % | venezuelanalysis.com
  11. Cable: 08CARACAS609_a 2015 йыл 11 апрель архивлан?ан .
  12. Хорхе Мартин Национализация SIDOR ? историческая победа венесуэльских рабочих
  13. Новости NEWSru.com :: Уго Чавес побил все рекорды: его программа ≪Алло, президент≫ продолжалась 7 часов 43 минуты
  14. NR2. 2014 йыл 18 ?инуар архивлан?ан .
  15. Срок регистрации домена истек
  16. Российские Ту-160 вернутся из Венесуэлы, возможно, позже 15 сентября // РИА Новости, 11 сентября 2008
  17. Габуев А. Уго Чавес пригрозил Америке Россией // Коммерсантъ, № 165 (3982), 13 сентября 2008
  18. В Белоруссии приспущены государственные флаги в связи со смертью Чавеса
  19. Чавес объявил капитализм причиной гибели марсианской цивилизации
  20. [1] // ≪NEWSru.com≫
  21. Биография Уго Чавеса // ≪РИА Новости≫
  22. Уго Чавес позвал Фиделя Кастро в Twitter 2010 йыл 12 июнь архивлан?ан .
  23. Twitter Уго Чавеса взломали накануне выборов 2010 йыл 20 ноябрь архивлан?ан .
  24. Уго Чавес прооперирован на Кубе. Все прошло ≪удовлетворительно≫ . NEWSru.com (11 июнь 2011). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года.
  25. Саша Пятницкая. Уго Чавес заявил, что перенес операцию по удалению раковой опухоли . Комсомольская правда (1 июль 2011). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года.
  26. У.Чавес начал сбор сторонников за год до выборов президента Венесуэлы . РосБизнесКонсалтинг (8 октябрь 2011). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года. 2013 йыл 15 декабрь архивлан?ан .
  27. Лечащий врач У.Чавеса: Президенту осталось жить два года . РБК (17 октябрь 2011). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года. 2013 йыл 17 март архивлан?ан .
  28. Чавес раскрыл козни США: раковые заболевания и митинги в России ? это их рук дело . NEWSru (29 декабрь 2011). Дата обращения: 4 декабрь 2013.
  29. Уго Чавесу предстоит новая операция . NEWSru.com (22 февраль 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года.
  30. У.Чавес прооперирован кубинскими врачами . РосБизнесКонсалтинг (22 февраль 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года. 2015 йыл 28 ?инуар архивлан?ан .
  31. Президент Венесуэлы У.Чавес продолжит лечение от рака на Кубе . РосБизнесКонсалтинг (25 март 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года. 2013 йыл 15 декабрь архивлан?ан .
  32. У.Чавес: Слухи о моей смерти ? происки недоброжелателей . РосБизнесКонсалтинг (24 апрель 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года. 2012 йыл 21 июнь архивлан?ан .
  33. Уго Чавес вернулся в Венесуэлу после лечения на Кубе . Газета.Ru (12 май 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года.
  34. Рассекречен тип рака Уго Чавеса ? болезнь ≪вошла в последнюю стадию≫ . NEWSru.com (31 май 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года.
  35. Уго Чавес назвал имя своего преемника≫ . РосБизнесКонсалтинг (9 декабрь 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года. 2013 йыл 11 ?инуар архивлан?ан .
  36. Вице-президент Венесуэлы Н. Мадуро: У. Чавес находится в лучшем состоянии с момента операции 11 декабря . РосБизнесКонсалтинг (26 ?инуар 2013). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 2 февраль 2013 года. 2015 йыл 28 ?инуар архивлан?ан .
  37. У. Чавес перенес 6-часовую операцию по удалению раковых образований . РосБизнесКонсалтинг (12 декабрь 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года. 2013 йыл 16 ?инуар архивлан?ан .
  38. Врачи: У. Чавес не переживет следующую весну . РосБизнесКонсалтинг (11 декабрь 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года. 2013 йыл 21 март архивлан?ан .
  39. Дмитрий Знаменский. По прогнозу венесуэльского врача, Чавесу осталось жить до апреля . РИА-Новости (11 декабрь 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 27 март 2013 года.
  40. У Чавеса появились новые осложнения после операции по удалению раковой опухоли . Российская газета (31 декабрь 2012). Дата обращения: 26 март 2013.
  41. Уго Чавес впал в кому . Московский комсомолец (2 ?инуар 2012). Дата обращения: 2 ?инуар 2013. Архивировано 5 ?инуар 2013 года.
  42. Уго Чавес находится в коме . Вечерняя Москва (2 ?инуар 2012). Дата обращения: 2 ?инуар 2013. Архивировано 26 март 2013 года. 2013 йыл 31 март архивлан?ан .
  43. Венесуэльцам показали улыбающегося Уго Чавеса . РосБизнесКонсалтинг (15 февраль 2012). Дата обращения: 15 февраль 2013. Архивировано 26 февраль 2013 года. 2013 йыл 18 февраль архивлан?ан .
  44. Власти показали народу если не самого Чавеса, то фотографии. Он в сознании и улыбается, но не может говорить . NEWSru.com (15 февраль 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 26 февраль 2013 года.
  45. У. Чавес вернулся в Венесуэлу после лечения на Кубе . РосБизнесКонсалтинг (18 февраль 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 26 февраль 2013 года. 2013 йыл 22 февраль архивлан?ан .
  46. Власти Венесуэлы: У. Чавес проходит курс химиотерапии . РосБизнесКонсалтинг (2 март 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 9 март 2013 года. 2013 йыл 4 март архивлан?ан .
  47. Здоровье лидера Венесуэлы стало поводом для многотысячных демонстраций . Первый канал (4 март 2012). Дата обращения: 26 март 2013. Архивировано 9 март 2013 года.
  48. Власти Венесуэлы: Состояние У. Чавеса ухудшилось :: Политика :: Top.rbc.ru . Дата обращения: 7 март 2013. Архивировано 9 март 2013 года. 2013 йыл 8 март архивлан?ан .
  49. Уго Чавес умер ? вице-президент Венесуэлы  ? Интерфакс-Украина, 06.03.2013
  50. Скончался президент Венесуэлы Уго Чавес | РИА Новости . Дата обращения: 10 март 2013. Архивировано 11 март 2013 года.
  51. Причиной смерти Уго Чавеса стал обширный инфаркт ? Игорь Дунаевский ? "Чавес умер от инфаркта" ? Российская газета ? Стало известно, что причиной смерт … Дата обращения: 10 март 2013.
  52. Власти Венесуэлы отказались от идеи бальзамирования Чавеса в России . Дата обращения: 16 март 2013. Архивировано 21 март 2013 года.
  53. Чавеса похоронили в Музее революции в Венесуэле .
  54. Уго Чавеса похоронили в Каракасе в Музее революции . Дата обращения: 16 март 2013. (недоступная ссылка)
  55. Лукашенко вручил Чавесу Орден Дружбы народов за вклад в независимость Белоруссии
  56. Указ Президента Республики Южная Осетия от 7 июля 2010 года ≪О награждении орденом ?Уацамонга“ Уго Рафаэля Чавеса Фриаса≫ (недоступная ссылка)
  57. 57,0 57,1 Выступление на акте награждения Президента Боливарианской Республики Венесуэла Уго Рафаэля Чавеса Фриаса орденом Карлоса Мануэля де Сеспедоса в десятую годовщину его первого визита на Кубу
  58. В Ливии построили стадион имени Чавеса Новость на сайте [SportBox.ru] от 6 марта 2009 года
  59. Председник Николи? постхумно одликовао Уга Чавеса, председника Венецуеле. 2013 йыл 20 октябрь архивлан?ан .
  60. Уго Чавесу посмертно присвоена национальная премия в области журналистики имени Симона Боливара
  61. Статуя Чавеса в Венесуэле осталась без головы // Взгляд.ua, 27.02.2014
  62. Палестинский город переименовал улицу в честь Уго Чавеса
  63. Петербургский культурный центр назвали именем Уго Чавеса
  64. В Москве появились улицы Уго Чавеса и Галины Вишневской
  65. В Минске появился парк имени Уго Чавеса 2014 йыл 13 февраль архивлан?ан .

???би?т [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • Дабагян Э. С. Уго Чавес. Политический портрет, ИНИОН РАН, 2005 г. ISBN 5-248-00229-X
  • Сапожников К. Н. Уго Чавес: одинокий революционер. М., Молодая гвардия, 2011 (серия ЖЗЛ: биография продолжается, вып.22)

?ылтанмалар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Видеоя?малар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]