한국   대만   중국   일본 
Ту?ыусылы? ? Википедия Эст?лекк? к?серг?

Ту?ыусылы?

Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
Фарер утрау?арында табыл?ан вертикаль ту?ыу станогы реконструкция?ы
Кел?м ту?ыу ?с?н вертикаль станок

Ту?ыу  ? ту?ыу станоктарында ту?ыма етештере? и? борон?о ??н?р??р?е? бере?е. Ул ?у??ы неолит осоронда ?ре? эволюция?ы булара? барлы??а килг?н. Ту?ыусылы? ?улдан ту?ыу ??м машина яр?амында ту?ыу?а б?лен?. ?улдан ту?ыу станоктарыны? ябайлы?ы мен?н айырыла, улар?а ниге? епт?ре беркетелг?н ??м ту?ыусылы? ?с?н бер ни тиклем шарттар бар, л?кин ту?ыусы б?т? етештере? процесын ?улдан баш?ара. Шулай у? ремиз ?оролмалы ??м ба?малы подножка ?атмарлыра? станоктар ?а ?улдан ту?ыу?а яйлан?ан була [1] . Борон?о замандан х??ерге ва?ыт?а тиклем шундай ысул мен?н ту?ыма, кел?м, сюжет ??м би??? шпалеры, гобелендар, утилитар эшл?нм?л?р я?а?андар. Ки?ер?к м???н?л? ту?ымасылы? тиг?нд? ту?ыу эшл?нм?л?рен етештере??е ?ор?ан технологик процестар?ы? б?т? комплексы к?? алдына ба?а.

Ту?ыусылы? мен?н профессиональ р??ешт? ш???лл?нг?н кеше ту?ыусы тип атала. Ту?ыу станогыны? ике: вертикаль ??м горизонталь варианты бар.

Тарихы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Ту?ыусылы? алымы таш быуатта у? барлы??а кил?. Башта ту?ыу станогы вертикаль була (?ай?ы бер индеец ??бил?л?ренд? бе??е? к?нд?рг? тиклем ?а?лан?ан; кел?м ту?ыу ?с?н ?улланыла). Т?рл? ер?? ту?ыусылы? ма?сатында ?ул а?тында?ы т?рл? ?улдан ту?ыу ?улайламалары (та?талар, бёрдышка) ?уллан?ан. ?у?ыра? горизонталь ту?ыу станогы уйлап сы?арыл?ан. Урта быуаттар?а был ??н?р ?ур х?рм?т мен?н фай?аланылма?ан. Европа илд?ренд? й?н ??м етен , шулай у? Азиянан килтерелг?н мамы? ??м еб?к ки? тарал?ан б?йл?? сеймалы булып тор?ан. Ту?ыу станогы барлы??а киле?е ю?ары сифатлы ту?ыма етештере? м?мкинлеген бирг?н. Шу?а ?арама?тан, индустриялаштырыу д??ере был элг?ре ки? тарал?ан ??н?р?е ю??а сы?ар?ан. К?п ту?ыусылар, ??енд? т??гел?р??н булып индустриялаштырыу?ы? кире э?емт?л?ре т?ь?иренд?, х?йерселекк? т?шк?н. Ф???т ту?ыусылар станоктар?ы к?пл?п ?улланыш?а индере?г? ??м мануфактуралар мен?н йорт ту?ыусыларын фабрикалар (луддиттар) мен?н алмаштырыу?а ?аршы бул?ан. Был тема?а Герхарт Гауптманды? ≪Ту?ыусылар≫ ( нем.   Die Weber , 1892) драма?ы арнал?ан ??м Силезия ( нем.   Schlesischer Weberaufstand, 1844 ) ту?ыусыларыны? ихтилалы тура?ында ??йл?й.

Халы? м???ни?тенд? ту?ыусылы? [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Кр??ти?н ?атын-?ы?ы ту?ыу станогы эрг??енд?, 1900-сы йылдар, Кострома губерна?ы, Кинешма д??л?т художество-тарихи музейы архивынан.

XIX?XX быуат?а тиклем ту?ыусылы? Р?с?й халы?тарыны? ??м к?рше территорияларыны? традицион м???ни?тен? ?ара?ан ки? тарал?ан йорт ш???лд?рене? бере?е бул?ан. К?бе?енс?, эске кейем, к?лд?к ?с?н етен ??м кесертк?н (посконный тип атал?ан) киндере, ?? кейеме ?с?н бу?тау , шулай у? билбау ??м би??? тир?с та?малары н етештерг?нд?р. Ту?ыу процесы, бигер?к т? ??ер ?йбер?е башлау ??м ки?е? (м???л?н, ту?ыма ?ы?аттары) ке?ек яуаплы стадиялары мен?н бик к?п т?рл? ышаныстар ??м ырым б?йле.

Шулай у? би??кле ту?ыу , й??ни т??л? епт?р?е? би??кле ?релеше юлы мен?н я?ал?ан геометрик орнамент етештере? ??ешк?н. XVIII?XIX быуаттар?а т?рл? д??м?лд?ге ?ы?аттар ??м та?малар р??ешенд?ге би??кле ту?ымалар кейемде матурлау ?с?н ?улланыл?ан: улар, башлыса, а? киндер й? пестрядинный к?лд?кт?рг? ??м та?тар?ар?а ?уша тегелг?н.

Баш?орт ??м татар м???ни?тенд? башлыса ?айланма (браное) ту?ыусылы? ?й эсе йы?аздарын, сыуаштар?а (т?б?н этнографик т?рк?м) ? тулы?ынса тиерлек кейем би??? ?с?н т???йенл?нг?н. Беренсел?ренд? а?алап ?у?ыу (са?ыу ар?ыры й?ки киртл?сле би??кт?р ??м ??енс?лекле тар ≪ект?р≫ мен?н), сыуаштар ??м удмурттар?а  ? т??л? уточный епт?р?е аша ташлап а?алап ??м ?айлап ?у?ыу ысулы мен?н орнамент (?ы?ыл ? а?алап ?у?ыу?а, т?рл? т??т?р?е ? ?айлап ?у?ыу?а ?улланыл?ан) техника?ы тарал?ан. Ту?ыу билбау ? буйлы, орнаменттар ??м хатта я?ыу мен?н; ?а?и?? булара?, был я?ы й?ки та?ма билбау я?ау?а ?улланыл?ан.

И?ел аръя?ы ??м Урал буйы халы?тарында ( мари?ар?а , му?шы, эрз?л?р?? , удмурттар?а) йорт ту?ыусылы?ы: кейем текк?нд? ? 1970-80-се йылдар?а тиклем, байрам билбау?ары ту?ыу ?с?н ? XXI быуат?а тиклем, ?а?лан?ан.

Халы? би??кле ту?ыусылы? традициялары бе??е? к?нд?р?? к?п ?анлы энтузиастар ??м профессионал р?ссамдар, шул и??пт?н халы? к?септ?ре художество предприятиелары тарафынан хуплана. 2000-се йылдар?а бындай ту?ыусылы? х?рби-тарихи реконструкция й?м?и?тт?ре сикт?ренд? ??еш? башла?ан.

Х??ерге заманда [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Бе??е? заманда ту?ымалар?ы? т?п ?л?ш? т?рл? механик, автоматик ??м махсус ту?ыу станоктары яр?амында с?н???т ысулы мен?н етештерел?. ?ул ту?ыусылы?ы ?лег? са?лы ?улланма с?н??тт? осрай, й?рминк?л?р?? ??м сувенир?ар магазиндарында эшл?нм?л?ре т??дим ител?. ?с?нс? донъя илд?ренд?, шулай ?а, ?ле ?аман ?ул ту?ыу станоктары яр?амында ?? ??н?ре мен?н тормош к?т??се ту?ыусылар эшл?й. ??м был ?лк?л? йыш ?ына балалар ?а эксплуатациялана.

Т?р??ре [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • Жаккард ту?ыусылы?ы
  • Шыма ту?ыусылы?ы
  • ?ул ту?ыусылы?ы

И?к?рм?л?р [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

???би?т [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

?ылтанмалар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  1. ≪??м Дворкин .≫ ?улдан ту?ыу. Практика. Тарихы. Современность: 6 т. ? М.: Т?нья? ?ылып, 2018?. ? ISBN 978-5-94431-369-0 ; ISBN 978-5-94431-370-6 , ISBN 978-5-94431-371-3 , ISBN 978-5-94431-373-7 .