Таттар
?? атама?ы
|
тат, тати, парси, даглы, лохиджихон
|
---|
?аны ??м й?ш?г?н урыны
|
---|
Барлы?ы:
127 100
[5]
?зербайжан
:
25 200 (2009), 10 922 (1999)
Р?с?й Федерация?ы
:
575 (2021)
[1]
, 1 585 (2010)
[2]
[3]
|
Тел
|
тат теле
,
?зербайжан теле
[6]
|
---|
Дин
|
ислам
(к?пселеге
ши?ый?ар
, ??селеге
с?нни??р
)
|
---|
Халы?
|
иран халы?тары
|
---|
Ту?андаш халы?тар
|
талыштар
,
фарсылар
,
тажиктар
(тел буйынса)
?зербайжандар
(антропология ??м м???ни?т буйынса)
|
---|
Этник т?рк?м
|
лагичи
|
Таттар
(исемд?р?е? варианттары ? кавказ фарсылары, Кавказ аръя?ы фарсылары) ?
?зербайжанда
??м
Р?с?й??
(башлыса
Да?станды?
к?нья?ында) й?ш?г?н
фарсы
этносы. ??атама варианттары (т?б?кк? ?арап) ?
тати, парси, даглы, лохиджихон
.
Иран телд?рене?
к?нья?-к?нбайыш т?рк?м?н? инг?н тат теленд? ??йл?ш?л?р. Таттар ара?ында
?зербайжан
??м
уры? телд?ре
л? тарал?ан. М???ни?те, к?нк?реше, дине, йолалары буйынса таттар
?зербайжандар?ан
айырылмай?ар тиерлек
[7]
.
Диндар?ар
ислам
инаныслы ?
ши?ый
??м
с?нни
й?н?лешт?ре бар.
С?нни таттар башлыса Губа (2009 йыл?ы халы? и??бен алыу буйынса, ?зербайжанда татар?ар?ы? и? ?ур й?ш?? урыны) ??м ?зербайжанды? Шабран райондарында й?ш?й
[7]
. Шулай у?
Да?станда
(Р?с?й)
Дербент
?ала?ынан к?нбайышта?ы ауылдар?а т?пл?нг?нд?р
[8]
. Шулай у? таттар
Грузияны?
Гомбори ауылында(Кахетияны? Сагареджой муниципалитеты) халы?ты? я?ынса 45%-ын т?шкил ит?. И? м??им байрамдар?ы? бере?е ?
Науруз
, шулай у? баш?а д?й?м мосолман байрамдары билд?л?н?
[9]
.
≪Тат≫ ?
т?рки
???е, ????тт? ултыра? т?рки булма?ан халы?ты билд?л?? ?с?н ?улланыла
[10]
.
Х??ерге таттар?ы? ата-бабалары Кавказ аръя?ына
С?с?ни??р
династия?ы
осоронда к?сенг?н (б.э. III?VII быуаттары)
[11]
[12]
.
Антропологик я?тан тат-мосолмандар
европеоид раса?ы
каспий кесе тибы. Бында шулай у?
?зербайжандар
,
курдтар
, белуджи?ар,
?умы?
, цахур этностары ин?.
Фарсылар?ы?
Кавказ аръя?ында
барлы??а киле?е тура?ында т??ге м??л?м?тт?р
???м?ни??р?е?
(б. э. т. 558?330 й.) ба?ып алыу экспансия?ы мен?н б?йл?й??р. Был
?зербайжан
,
?рм?нстан
??м
Грузия
территорияларында?ы археологик э?л?не???р мен?н ра?лана, ????мт?л?
???м?ни
архитектура?ы
биналары емереклект?ре, шулай у? ювелир изделиелар ??м ?ауыт-?аба табыла
[13]
.
Таттар ??йл?ш? тат теленд?,
иран телд?рене?
к?нья?-к?нбайыш т?рк?мс??ен? ?арай. XX быуат а?а?ынан тат телен ?а?лау, ?йр?не? ??м ??тере? буйынса тырышлы?тар к?р??тел?. 1990 йылды? 14 декабренд? ?зербайжан ССР-ы юстиция Министрлы?ы коллегия?ында тат телен, тарихын ??м этнография?ын ?йр?не? ??м ??тере? буйынса ?зербайжпн м???ни-а?артыу й?м?и?те ра?лана. ?лифба, д?реслек, автор ???р??ре ??м фольклор ?лг?л?ре ба?ылып сы?а
[14]
.
Да?стан Республика?ында тат теле р?сми телд?р?е? бере?е статусына эй?.
?зербайжанда тат теле ю??а сы?а ??м ?ы?ыры?лана
?зербайжан теле
.
Тау й???дт?ре тел ??м баш?а билд?л?ре буйынса фарсы телле й???дт?р берл?шм??ен? ?арай, айырым т?рк?мд?ре
Иран
,
Аф?анстан
??м
Урта Азияла
(
Бохара й???дт?ре
) й?ш?й. ????рен тау й???дт?ре ≪еуди≫ (≪иудей≫) й?ки ж??д (ср.фарс. juhud ? й???д) тип атай.
1888 йылда И. Ш. Анисимов ≪Кавказ таулы й???дт?ре≫ тиг?н хе?м?тенд? таулы й???дт?р?е? ??м кавказ фарсыларыны? (таттар?ы?) телд?рене? я?ынлы?ын к?р??теп, таулы й???дт?р?е? Иранда у? й???дилек ?абул итк?н ??м ?у?ынан Кавказ аръя?ына к?сеп килг?н ≪иран тат ??бил??е≫ в?килд?ре булыуы тура?ында ?ы?ымта я?ай.
Был
тат
??м
тау й???дт?ре
?????рене? синоним?а ?йл?не?ен? килтер?.
- ↑
1,0
1,1
1,2
1,3
1,4
Национальный состав населения Российской Федерации согласно переписи населения 2021 года
(билд??е?)
.
- ↑
2,0
2,1
Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года
(билд??е?)
.
Дата обращения: 10 март 2012.
Архивировано
5 июнь 2016 года.
- ↑
3,0
3,1
3,2
3,3
Всероссийская перепись населения 2010. Национальный состав населения РФ 2010
(билд??е?)
.
Дата обращения: 10 март 2012.
Архивировано
23 декабрь 2021 года.
- ↑
Приложения к итогам ВПН 2010 года в городе Москве. Приложение 5. Национальный состав населения по административным округам города Москвы
(недоступная ссылка)
- ↑
Mussulman Tat :: Joshua Project
(ингл.)
. joshuaproject.net.
Дата обращения: 24 ?инуар 2016.
Архивировано
24 ?инуар 2016 года.
- ↑
Грюнберг-Цветинович А. Л.
Тат теле
// Языки народов СССР. Т. 1: Индоевропейские языки. ?
М
.:
Наука
, 1966. ? С. 281.
- ↑
7,0
7,1
Грюнберг, 1963
- ↑
История образования села Джалган
(недоступная ссылка)
- ↑
Таты Азербайджана
(билд??е?)
.
Дата обращения: 2 сентябрь 2021.
Архивировано
17 май 2018 года.
- ↑
Г. А. Гулиев.
Народы Азербайджанской Советской Социалистической Республики. Таты / Под редакцией Б.А.Гарданова, А.Н.Гулиева, С.Т.Еремяна, Л.И.Лаврова, Г.А.Нерсесова, Г.С.Читая. ?
Народы Кавказа: Этнографические очерки
: Издательство Академии наук СССР, 1962. ? Т. 2. ? С. 181.
Оригинал текст
(рус.)
≪Тат≫ ? слово тюркское, применяемое обычно для обозначения оседлого нетюркского населения.
- ↑
С.А. Токарев.
Этнография народов СССР: исторические основы быта и культуры. ? Изд-во Московского университета, 1958. ? С. 222.
- ↑
Толстов С.П., Левин М.Г., Чебоксаров Н.Н.
Очерки общей этнографии: Азиатская часть СССР. ? Издательство Академии наук СССР, 1960. ? С. 92.
- ↑
Kroll Stephan. ≪Medes and Persians in Transcaucasia: archaeological horizons in north-western Iran and Transcaucasia≫, in : G. B. Lanfranchi, M. Roaf, R. Rollinger, eds., Continuity of Empire (?) Assyria, Media, Persia. Padova, S.a.r.g.o.n. Editrice e Libreria, 2003, pp. 281?287.
History of the Ancient Near East / Monographs ? V
.
- ↑
Cavadov Q.
Az?rbaycanın azsaylı xalqları v? milli azlıqları. ?
Б.
: Elm, 2000. ? С. 94.
- Грюнберг А. Л.
Язык североазербайджанских татов. ?
Л.
: Изд-во АН СССР, 1963.
Был
тамамланма?ан м???л?
. ?е? м???л?не т???теп
??м тулыландырып
Википедия
проектына
яр?ам
ит? ала?ы?ы?
.
???лект?р ??м энциклопедиялар
| |
---|