Скрипка
|
|
Классификация
|
?ыллы ?ы??ыслы музыка ?оралы, Хордофон
|
---|
Диапазон:
|
|
---|
Ту?андаш инструменттар
|
Альт
, Виола,
Виолончель
,
Контрабас
, Пошетта, Гудок
|
Скри?пка
? ю?ары регистрлы ?ыллы ?ы??ыслы музыка ?оралы. Халы? сы?ар?ан, XVI быуатта х??ерге к?ренешен ала, XVII быуатта ки? тарала. Квинталар?а к?йл?нг?н д?рт ?ылы бар:
g, d
1
,a
1
,e
2
(б?л?к?й октавала?ы соль, беренсе октавала?ы ре, ля, икенсе октавала?ы ми), диапазоны
g-
нан (б?л?к?й октавала?ы соль)
a
4
(д?ртенсе октавала?ы ля) тиклем ??м унан да ю?ары. Скрипканы?
тембры
т?б?н регистр?а ? ?алын, уртала ? йомша? ??м ю?арыла ? ялтыр. Биш ?ыллы скрипкалар ?а була, улар?а т?б?нге альт ?ылы ≪c≫ й?ки до (б?л?к?й октавала?ы до) ??т?л?.
Скрипка сы?ышы мен?н ??р?п ребабына, ?а?а? ?умы?ына, испан фи?делен?, британ кротта?ына барып тоташа, улар берг? ?ушылып виола хасил итк?н (скрипка итальянса violino тип атала), шулай у? славяндар?ы? квинта ?оролошло д?рт ?ыллы жигы (скрипканы? немецса атама?ы geige шунан алын?ан) ??т?лг?н.
Халы? музыка ?оралы булара?, скрипка бигер?к т?
Белоруста
,
Польшала
,
Украинала
,
Румынияла
, Истрияла ??м Далмацияла (х??ерге
Югославия
) ки? тарал?ан.
Аристократтар?ы? виола?ы мен?н халы?сан скрипка ара?ында быуаттар буйы бар?ан ярыш ?у??ы?ыны? е?е?е мен?н тамамлана.
ХVI быуат урта?ында Италияны? т?нья?ында ?леге конструкциялы скрипка барлы??а кил?. Гаспаро да Сало (я?ынса 1542?1609) Бреша ?ала?ында о?талар м?кт?бен ас?ан,
Андреа Амати
[en]
(1535?я?ынса 1611) Кремона м?кт?бен? ниге? ?ал?ан
[1]
. Скрипка формалары
XVI быуат?а
ахыр?ы ?ынланышын таба; ошо быуатта ??м
XVII быуат
башында данлы?лы скрипка я?аусылар ? Амати ?аил??е й?ш?й
[2]
. Улар эшл?г?н ?оарлдар г?з?л форма?ы ??м я?шы сифатлы материалы мен?н айырылып тора.
Италия
, ??м?м?н, скрипка я?аусы о?талары мен?н дан тота, м???л?н,
Страдивари
??м
Гварнери
скрипкалары ?леге осор?а бик ю?ары ба?алана.
[3]
Скрипка
XVII быуаттан
соло уйын ?оралы булып тора. Скрипка ?с?н т??ге ???р??р: Бьяджо Марини?ы? ≪Romanesca per violino solo е basso≫ (1620) ??м уны? замандашы Карло Фаринаны? ≪Capriccio stravagante≫ ???р??ре. Скрипкала художестволы уйнау?а Арканджело Корелли башлан?ыс ?ал?ан; уны? артынса Торелли, Тартини, Пьетро Локателли (1693?
1764
) баш?арыу о?талары булып таныла.
XIX быуатты? икенсе ярты?ынан
татар?ар
ара?ында тарала
[4]
. XX быуаттан
баш?орттар?ы?
[5]
музыкаль к?нк?решенд? осрай.
Скрипка ике т?п ?л?шт?н ? корпустан ??м грифтан тора, гриф буйлатып ?ылдар тартыл?ан.
Скрипка корпусы т???р?кл?телг?н формала була. Классик форманан айырмалы, трапеция р??ешенд?ге параллелограмм форма?ы ??м ?абыр?аларын уйып я?ал?ан ≪бил≫ математик й???тт?н и? ?улай т???л?ш булып тора. Тыш?ы контур?ар?ы? ??м ≪бил≫ ?ы?аттарыны? т???р?кл?телг?нлеге уйнау ?с?н бик у?айлы. Корпусты? а??ы ??м ??к? я?ылы?тары ? декалар ? бер-бере?ен? буй а?ас ки??кт?ре мен?н тоташтырыл?ан. Улар, ≪к?мб????р≫ барлы??а килтереп, ?абарын?ы булып тора. К?мб????р геометрия?ы, улар?ы? ?алынлы?ы нинд?й?ер ким?лд? ?нд?? к?с?н? ??м тембрына йо?онто я?ай. Корпус эсен? й?нсек (душка) ?уйыла, ул тирб?лешт?р?е а?лы?тан ? ??к? дека аша ? а??ы дека?а тапшыра. Ун?ы? скрипка тембры й?нлелеген ??м тулылы?ын ю?алта.
Скрипка тауышыны? к?с?н? ??м тембрына уны? нинд?й материалдан эшл?нг?нлеге ??м бик а? ?ына ? лак составы йо?онто я?ай. Страдивари скрипка?ын лактан тулы?ынса та?артыу эксперименты билд?ле, ул тауыш?а бер нинд?й ?? йо?онто я?ама?ан. Лак скрипка а?асыны? сифатын ??г?ртм?й ?а?лай. Скрипканы а??ыл-алтын?ыу?ан ?уйы-?ы?ыл?а й? ?оро?а тиклем т??т?рг? буяй?ар.
А??ы дека (музыкаль термин)
са?анды? (баш?а ?аты то?омло а?астар?ы?) тотош ки??ген?н й? ике бер иш яртынан я?ала.
??к? дека
я??ырашлы шыршынан эшл?н?. Ике я??ырау тишеге ?
эфалары
бар (р??еше мен?н латинса f х?рефен х?терл?т?). ??к? деканы? урта?ына а?лы? таяна, а?лы??а ?ыл тот?ос?а беркетелг?н ?ылдар тер?л?. А?лы?ты? Соль ?ылы я?ында?ы ая?ы а?тында ??к? дека?а бер??н-бер пружина беркетел?; ул буй а?астан я?ала ??м ??к? деканы? ны?лы?ын, уны? я??ырау ??енс?леген т?ьмин ит?.
Тир?с
а??ы ??м ??к? декалар?ы тоташтыра
??м скрипка корпусыны? ?ыр?арын барлы??а килтер?. Уны? бейеклеге скрипка к?л?мен ??м тембрын билд?л?й, тауыш сифатына х?л иткес йо?онто я?ай: тир?с ни тиклем бейек бул?а, ?н ?а??ырауыра? ??м йомша?ыра?, т?п?шер?к бул?ан ?айын ? ??к? ноталар шул тиклем ?сер?к ??м сафыра?. Тир?сте, а??ы дека ке?ек ?к, са?ан ??а?асынан я?ай?ар.
М?й?шт?р,
тир?ск? урынлаштырылып, уйна?анда ?ы??ысты ?уйыу ?с?н хе?м?т ит?. ?ы??ыс м?й?шт?р?е? бере?ен? й?н?лг?нд?, билд?ле бер ?ылдан ?н сы?арыла. ?ы??ыс ике м?й?ш ара?ында бул?анда ?н ике ?ылдан бер юлы сы?арыла. Бер юлы ?с ?ылдан ?н сы?ара ал?ан о?талар осрай.
Й?нк?с
? шыршы ??а?асынан я?ал?ан т???р?к тер??, декалар?ы тоташтыра ??м ?ылдар?ы? тартылыу к?с?рг?нешен ??м ю?ары йышлы?лы тирб?ле???р?е а??ы дека?а тапшыра. О?та уны? камил урынын шылдыра-к?сер? табып ала. ?а?и?? булара?, й?нк?сте? осо а?лы?ты? Ми ?ылы я?ында?ы ая?ы а?тына беркетел?. Уны урынынан ?? ген? л? ?ыбыр?атыр?а ярамай, был ?оралды? я??ырашын бо?а. Уны? урынын тик о?та ?ына к?йл?й. Уры?са душка (душа ???ен?н) тип атала. Немец, итальян телд?ренд? л? был деталь скрипканы? й?не т?ш?нс??ен? тап кил?. Уны? нисек урынлашыуы ?ына т?гел, р??еше, ?алынлы?ы, материалыны? сифаты ла скрипканы? мо?она йо?онто я?ай.
Гриф ?уй?ыс
, й?ки
?ыл тот?ос
, ?ылдар?ы беркете? ?с?н хе?м?т ит?. Элек ?аты то?омло ?ара й? ?ы?ыл а?астан я?ал?ан (эбен а?асынан й?ки палисандр?ан). Х??ер пластмассанан й? е?ел иретм?л?р??н эшл?н?. Гриф ?уй?ысты? бер оста ? элм?ге, икенсе осонда ?ылдар?ы беркет? тор?ан шлицлы д?рт тишеге бар. ?ылды? т?йм?ле осо (ми ??м ля) т???р?к тишекк? индерел?, шунан ?ыл, гриф я?ына тарттырылып, шлиц?а кей?ерел?. Ре ??м Соль ?ылдары ????тт? гриф ?уй?ыс?а унда?ы тишект?н ?тк?релг?н элм?к мен?н тотторола.
Элм?к
йыуан ?ылдан й? ?орос сымдан эшл?н?.
Т?йм?
? корпуста гриф?а ?апма-?аршы я?та?ы тишекк? индереп ?уйыла тор?ан а?ас с?й??? эшл?п??е, гриф ?уй?ысты ны?ытыу ?с?н хе?м?т ит?. Шына б?т? ?лс?мд?ре буйынса тап килеп тор?ан тишекк? ты?ы?лып кей?ереп ?уйыла. Т?йм?г? ?ур к?с?рг?неш т?ш?, 24 кг сама?ы ба?ым я?ала.
А?лы?
?оралды? тембрына йо?онто я?ай. Уны? урынынан ?? ген? шылыуы ла тембр?ы ??г?рт?. А?лы? ?ылдар?ы ??к? деканы? ??т?н?н т?рл? бейеклекк? к?т?ртеп тора.
Скрипка грифы
? ?аты а?астан та?та (?ара эбендан й? палисандр?ан), ?ы??ыс бер ?ылда уйна?анда эрг?л?ге ?ылдар?ы эл?ктерм??лек итеп б?г?лг?н. Гриф т?б?нге я?ынан муйын?а беркетелг?н.
?ик?лт?
? ?ара а?астан пластина, гриф мен?н баш ара?ында урынлаш?ан, ?ылдар?ы ?тк?р? тор?ан йыры?тары бар. ?ик?лт?л?ге йыры?тар ?ылдар?ы? бер-бере?ен?н тиге? алы?лы?та булыуын, ?ылдар мен?н гриф ара?ында аралы? булыуын т?ьмин ит?.
Муйын
? ярым т???р?к деталь, уйна?анда уйынсы уны ?улы мен?н уратып тота, муйын скрипка корпусын, грифты ??м башты тоташтыра.
?ик?лт? мен?н гриф
муйын?а ??т?н беркетел?.
С?й ?умта?ы
? муйынды? ?л?ш?, у?а буйлатып йыры? я?ал?ан, ике я?тан икеш?р пар
с?й
беркетелг?н, улар яр?амында ?ылдар к?йл?н?. С?й??р конус р??ешенд? була. С?й, с?й ?умта?ында?ы конус ?ыма? оя?а индереп, у?а те??лл?п яратып ?уйыла ? шулай эшл?нм???, ?оролманы? таралып т?ш?? ихтималлы?ы бар. С?й??р оя?ында ты?ы?ыра? й? иркенер?к ?йл?неп й?р?й. Тот?арлы??ы? ?йл?ндереп бул?ын ?с?н улар?а махсус паста (й?ки а?бур й? ?абын) ??рт?л?. С?й??р с?й ?умта?ынан ?т? ны? сосайып торор?а тейеш т?гел. С?й??р?е ????тт? ?ара а?астан эшл?й??р ??м йыш ?ына м?р??т й?ки металл (к?м?ш, алтын) инкрустация мен?н би??й??р.
К?керс?к
??р ва?ыт фирманы к?р??теп тор?ан кел?йм? ?ыма?ыра? бул?ан ? ул ??н?р эй??ене? зауы?ын, о?талы?ын ра?лай. Баштара? к?керс?к ?атын-?ы? туфлийыны? табанын х?терл?тк?н, яйлап был о?шашлы? ю??а сы?а бар?ан, х??ер ≪?кс?≫?е ген? таныла, ≪ос≫ я?ы и?? ны? ??г?рг?н. ?ай?ы бер о?талар к?керс?кте скульптура мен?н алмаштыр?ан, виолалар?а?ы ке?ек, ары?лан башы мен?н би??г?н, м???л?н, Джованни Паоло Маджини (1580?1632) шулай эшл?г?н. XIX быуат о?талары, борон?о скрипкалар?ы? грифын о?онайтып, баш мен?н к?керс?кте ≪тыуыу тура?ында таны?лы?≫ сифатында ?а?лар?а тырыш?ан.
?ылдар гриф ?уй?ыстан ? а?лы? аша, грифты? ??т?н?н ??к? ?ик?лт? аша с?й??рг? ?т? ??м баш я?та шулар?а уратып ?уйыла. ?ылдар составы:
- 1-се ? икенсе октавала?ы
Ми
. Ябай составлы ?ыл, са?ыу ялтыр тембр.
- 2-се ? беренсе октавала?ы
Ля
. Ябай составлы ?ыл, йомша? тоно? тембр.
- 3-с? ? беренсе октавала?ы
Ре
. Кендекле ??м урамалы ?ыл, йомша? тоно? тембр.
- 4-се ? б?л?к?й октавала?ы
Соль
. Кендекле ??м урамалы ?ыл, ?аты ?алын тембр.
- К?йл??
Ля
?ылы
Ля
камертоны й?
фортепиано
буйынса к?йл?н?. ?ал?ан ?ылдар ишетк?н буйынса та?а квинталар буйынса к?йл?н?:
Ми
??м
Ре
?ылдары ?
Ля
?ылынан,
Соль
?ылы ?
Ре
?ылынан.
?ы??ыс
?нд?р сы?арыу ?с?н хе?м?т ит?. ?ы??ыс а?ас тая?тан тора, бер я?ында ? башы, икенсе я?ында ?алыбы бар. Башы мен?н ?алып ара?ына ат ?ойро?онан ?ыл тарттырыла. ?ыл кератинлы ?ау мен?н ?аплан?ан, ыш?ыл?анда улар?ан канифоль хасил була, канифоль и?? ?ылды эл?ктереп, унан ?нд?р сы?арттыра.
Эй?к а?тылы?
. Скрипканы эй?к мен?н у?айлы итеп ?ы?ып тотоу ?с?н хе?м?т ит?.
Ба?ма
. Скрипканы умрау ??й?ген? у?алы итеп тер?? ?с?н к?р?к. А??ы дека я?лап ?уйыла.
Тауыш ??г?рте? яйланмалары
. Скрипканы? механик тирб?лешт?рен электрлы?а ?йл?ндере? (я?ып алыу, скрипка тауышын махсус яйланмалар яр?амында к?с?йте? й? ??г?рте?) ?с?н к?р?к.
- ?г?р скрипка тауышы уны? корпусы элементтарыны? акустик сифаттары и??бен? я?ал?а, скрипка
акустик
була.
- ?г?р тауыш электронлы й? электромеханик компоненттар яр?амында я?ал?а, был ? электроскрипка.
- ?г?р тауышты я?ау?а ике?е л? ?атнаш?а, был ? ярымакустик скрипка.
Футляр
(й?ки кофр) скрипканы ??м ?ы??ысты, баш?а к?р?к-яра?ты ?алыу ?с?н хе?м?т ит?.
?ы??ыс
?ур булма?ан а?ас й? резина ≪тара?≫, йыры?ы, ике-?с теше бар. ??к? я?тан а?лы??а кей?ерел? ??м уны? тирб?ле?ен к?мет?, шул с?б?пле тауыш тоно?лана. ?ы??ыс йышыра? оркестр й? ансамблд?р сы?ышында ?улланыла.
≪Тауыш ба??ыс≫
? ауыр резина й? металл ?ы??ыс, ?й??, шулай у? тауышланыр?а ярама?ан урындар?а ш???лл?нг?нд? ?улланыла. Тауыш ба??ыс фай?алан?анда ?оралды? тауышы ны? к?мей, баш?арыусыны? ??ен? ген? ишетелерлек булып ?ала.
Машинка
? металл яйланма, гриф ?уй?ысты? тишеген? ?уйыла тор?ан винттан ??м икенсе я?та ?ылды беркете? ?с?н к?р?кле ыр?а?лы рычагтан тора. Машинканы? ?лс?мд?ре скрипканы? ?лс?мд?рен? ярашлы булыр?а тейеш, универсаль ?лс?млел?ре л? бар. Машинка?ы? ?оралдар ?а була, ул са?ында ?ылдар тура гриф ?уй?ыс тишект?рен? беркетел?.
Скрипка партия?ы скрипка ас?ысы мен?н я?ыла. Скрипканы? стандарт диапазоны ? б?л?к?й октавала?ы соль’д?н ? д?ртенсе октавала?ы до'?а тиклем. Ю?арыра? тауыштар баш?арыу ?с?н ауыр ??м, ?а?и?? булара?, соло виртуоз ???би?тенд? ген? ?улланыла, ? оркестр партияларында т?гел.
?ылдар ?ул ?улды? д?рт барма?ы мен?н гриф?а ?ы?ыла (?ур барма? ?атнашмай). У? ?улда?ы ?ы??ысты ?ылдар буйлап й?р?т?л?р.
Барма? мен?н ?ы??андан ?ылды? тирб?ле?се ?л?ш? ?ы??ара, шуны? и??бен? йышлы? арта, й??ни ю?арыра? ?н сы?арыла. Барма? мен?н ?ы?ылма?ан ?ылдар
асы?
тип атала ??м аппликатурала нуль мен?н билд?л?н?.
?ыл?а ба?май ?ына тейг?нд? билд?ле бер н?кт?л?р?? флажолеттар барлы??а кил?. Флажолеттар?ы? к?пселеге ю?арылы?ы буйынса скрипканы? стандарт диапазоны сикт?рен?н сы?ып кит?.
Грифта ?ул ?ул барма?тарыны? урынлашыуы
аппликатура
тип атала. ?у? барма? ? беренсе, уртансы барма? ? икенсе, исем?е? барма? ? ?с?нс?, с?т?к?й барма? д?ртенсе тип й?р?т?л?. Бер-бере?ен?н бер й?ки ярты тон?а айырылып тор?ан й?н?ш д?рт барма? аппликатура?ы
позиция
тип атала. ??р ?ылда ете й? унан да к?бер?к позиция була. Позиция ю?арыра? бул?ан ?айын уйнау ?атмарлыра?.
?ы??ысты тотоу?ы? к?м тиг?нд? ?с ысулы бар
[6]
:
- Борон?о (≪немецса≫) ысул
, ?у? барма? ?ы??ысты? тая?ына а??ы я?ы мен?н, тырна?лы ??м урта быуын ??й?кт?ре ара?ында?ы быуын мен?н тей?; барма?тар бер-бере?ен? тей?ереп ?ы?ыла; ?ур барма? урта барма? ?аршы?ында; ?ы??ыс ?ылы уртаса тартыл?ан.
- Я?ы (≪франк-бельгийса≫) ысул
, ?у? барма? тая??а урта быуын ??й?ге мен?н м?й?ш я?ап тей?; ?у? ??м урта барма? ара?ында ?ур аралы?; ?ур барма? урта барма? ?аршы?ында; ?ы??ысты? ?ылы ны? тартыл?ан; тая? ауыш урынлаша.
- И? я?ы (≪уры?са≫) ысул
, ?у? барма? тая??а ?ыр?ан урта быуын ??й?ге мен?н ус ??й?ге ара?ында?ы быуын мен?н тей?; тырна? ??й?гене? урта т?ш? мен?н тая?ты тотоп ??м уны? мен?н осло м?й?ш я?ап, ул ?ы??ысты й?р?т?рг? яр?амлаша; ?у? ??м урта барма?тар ара?ында ки? аралы?; ?ур барма? урта барма? ?аршы?ында; ?ы??ыс ?ылы ??лп?н ген? тартыл?ан; тая? тура (ауыш т?гел) урынлаша. ?ы??ысты ошолай тот?анда к?с ?? т?гел?, тауыштар ??йб?т сы?а.
?ы??ысты й?р?т?? тауыш тасуир?ары, к?с?, тембрына, ??м?м?н, фразалау?а ?ур йо?онто я?ай.
- ≪Асы? ?ылдар≫ ? ?ул ?улды? барма?тары ?ылдар?ы ?ы?май, й??ни скрипка квинталар мен?н б?ленг?н д?рт нотаны сы?ара:
g, d
1
,a
1
,e
2
(б?л?к?й октавала?ы соль, беренсе октавала?ы ре, ля, икенсе октавала?ы ми).
- Беренсе позиция ? ?ул ?улды? д?рт барма?ы (?урынан баш?а) ?ылды у?-ара ??м асы? ?ылдан диатоник тон мен?н айырыл?ан урындар?а ?ы?а. Асы? ?ылдар мен?н берг? б?л?к?й октавала?ы Соль’д?н икенсе октавала?ы Си'?а тиклем й?м?е?е 20 тонлы р?т я?ала.
?ур барма? уйнаусы?а й?н?лг?н д? ≪к?шт?≫ барлы??а килтер?, унда скрипканы? грифы ята. ?ул ?улды? ?ал?ан д?рт барма?ы ??т?н ?ылдар?ы ?ы?а, грифты тотмай. ?ул ?улды? ете ≪т?п≫ позиция?ы бар, улар т?б?нд?гел?рг? ниге?л?н?:
- барма?тар фортепианоны? а? ба?ма?тарына тап килг?н позицияла урынлаша;
- барма?тар гриф буйлап й?р?м?й;
- бер ?ылда?ы й?н?ш барма?тар ара?ы ? тон й?ки ярымтон;
- ?урыра? ?ылда?ы д?ртенсе барма? мен?н б?л?к?йер?к ?ылда?ы беренсе барма? ара?ы бер тон.
Аны?ыра? ?йтк?нд? беренсе позиция ошо р??ешт? була:
|
IV ? Д?ртенсе ?ыл
|
III ? ?с?нс? ?ыл
|
II ? Икенсе ?ыл
|
I ? Беренсе ?ыл
|
К?йл?неш
|
g ? б?л?к? октавала?ы Соль
|
d
1
? беренсе октавала?ы Ре
|
a
1
? беренсе октавала?ы Ля
|
e
2
? икенсе октавала?ы Ми
|
0 ? Буш ?ыл
|
g ? б?л?к?й октавала?ы Соль
|
d
1
? беренсе октавала?ы Ре
|
a
1
? беренсе октавала?ы Ля
|
e
2
? икенсе октавала?ы Ми
|
1 ? ?у? барма?
|
a ? б?л?к?й октавала?ы Ля
|
e
1
? беренсе октавала?ы
Ми
|
h
1
? беренсе октавала?ы Си
|
f
2
? икенсе октавала?ы Фа
|
2 ? Урта барма?
|
h ? б?л?к?й октавала?ы Си
|
f
1
? беренсе октавала?ы Фа
|
c
2
? икенсе октавала?ы До
|
g
2
? икенсе октавала?ы Соль
|
3 ? Исем?е? барма?
|
c
1
? беренсе октавала?ы До
|
g
1
? беренсе октавала?ы Соль
|
d
2
? икенсе октавала?ы Ре
|
a
2
? икенсе октавала?ы Ля
|
4 ? С?т?к?й барма?
|
d
1
? беренсе октавала?ы Ре
|
a
1
? беренсе октавала?ы Ля
|
e
2
? икенсе октавала?ы Ми
|
h
2
? икенсе октавала?ы Си
|
|
Я??ырашы ??м скрипкала уйнау техника?ы
|
1. Асы? ?ылдар?а (?ы??ыс ??м щипка мен?н)
2. Гамма Ля мажор (?ы??ыс ??м щипка мен?н)
3. Гамма Ля мажор вибрато мен?н
4. Гамма Ля мажор col legno мен?н
5. Ре ??м Ля ?ылдарында баш?арыл?ан ?ур секста (Ми-До#) интервалы
6. Ля ?ылында Флажолета
7. Обертондар аша Глиссандо.
556КБ
|
Помощь по воспроизведению
|
Т?п алымдар:
- Detache ? ??р нота ?ы??ысты? айырым х?р?к?те, й?н?лешен у?г?рте? мен?н сы?арыла;
- Martele ? ?ы??ысты т?рт?? юлы мен?н баш?арылыусы штрих;
- Staccato ? ?ы??ыс мен?н ??к? ??м а??а ? ?ы??ысты? ту?талышлы х?р?к?те;
- Staccato volant ? стаккато т?р?. ?ы??ыс ?ылдан ?икертеп еб?рел?;
- Spiccato ? ???к-???кл?, ?икергес штрих, яурынды? ??т?м? х?р?к?те мен?н ауырайтыл?ан staccato;
- Sautille ? ?икертеле?се штрих, е?ел?йтелг?н ??м ти?л?телг?н Spiccato;
- Ricochet-saltato ? к?т?релг?н ?ы??ысты? ?ылы мен?н ?у?ып сы?арыл?ан штрих;
- Tremolo ? бер ?к ?нд? ?абат-?абат ете? итеп ?абатлау й? й?н?ш торма?ан ике ?нд? й? ике о?шаш ?нд? (интервалдар?ы, аккордтар?ы), айырым ?нд? алмаш-тилм?ш ете? ?абатлау.
- Legato ? бер ?нд?н икенсе ?нг? тал?ын к?сеш, ?нд?р ара?ында пауза ю?.
- Col legno ? ?ы??ысты? а?асы мен?н ?ыл?а ?у?ыу.
?ы??ыстан тыш, ?ылдар?ы у? ?улды? бер барма?ы мен?н сиртеп уйнау алымы бар (пиццикато). ?ул ?уллы пиццикато ла була.
???би?т
- Viol and Lute Makers of Venice 1490 -1630
, by Stefano Pio (2012), Venezia Ed. Venice research,
ISBN 978-88-907252-0-3
- Violin and Lute Makers of Venice 1640 - 1760
, by Stefano Pio (2004), Venezia Ed. Venice research,
ISBN 978-88-907252-2-7
- Liuteri & Sonadori, Venice 1750 - 1870
, by Stefano Pio (2002), Venezia Ed. Venice research,
ISBN 978-88-907252-1-0
- The Violin Forms of Antonio Stradivari
, by Stewart Pollens (1992), London: Peter Biddulph.
ISBN 0-9520109-0-9
- Principles of Violin Playing and Teaching
, by Ivan Galamian (1999), Shar Products Co.
ISBN 0-9621416-3-1
- The Contemporary Violin: Extended Performance Techniques
, by Patricia and Allen Strange (2001), University of California Press.
ISBN 0-520-22409-4
- The Violin: Its History and Making
, by Karl Roy (2006), ISBN
ISBN 978-1-4243-0838-5
- The Fiddle Book
, by Marion Thede (1970), Oak Publications.
ISBN 0-8256-0145-2
- Latin Violin
, by Sam Bardfeld,
ISBN 0-9628467-7-5
- The Canon of Violin Literature
, by Jo Nardolillo (2012), Scarecrow Press.
ISBN 0-8108-7793-7
- The Violin Explained - Components Mechanism and Sound
by James Beament (1992/1997), Clarendon Press.
ISBN 0-19-816623-0
- Antonio Stradivari, his life and work, 1644-1737', by William Henry Hill; Arthur F Hill; Alfred Ebsworth Hill (1902/1963), Dover Publications. 1963. OCLC 172278.
ISBN 0-486-20425-1
- An Encyclopedia of the Violin
, by Alberto Bachmann (1965/1990), Da Capo Press.
ISBN 0-306-80004-7
- Violin - And Easy Guide
, by Chris Coetzee (2003), New Holland Publishers.
ISBN 1-84330-332-9
- The Violin
, by Yehudi Menuhin (1996), Flammarion.
ISBN 2-08-013623-2
- The Book of the Violin
, edited by Dominic Gill (1984), Phaidon.
ISBN 0-7148-2286-8
- Violin-Making as it was, and is
, by Edward Heron-Allen (1885/1994), Ward Lock Limited.
ISBN 0-7063-1045-4
- Violins & Violinists
, by Franz Farga (1950), Rockliff Publishing Corporation Ltd.
- Viols, Violins and Virginals
, by Jennifer A. Charlton (1985), Ashmolean Museum.
ISBN 0-907849-44-X
- The Violin
, by Theodore Rowland-Entwistle (1967/1974), Dover Publications.
ISBN 0-340-05992-3
- The Early Violin and Viola
, by Robin Stowell (2001), Cambridge University Press.
ISBN 0-521-62555-6
- The Complete Luthier's Library. A Useful International Critical Bibliography for the Maker and the Connoisseur of Stringed and Plucked Instruments
by Roberto Regazzi, Bologna: Florenus, 1990.
ISBN 88-85250-01-7
- The Violin
, by George Dubourg (1854),Robert Cocks & Co.
- Violin Technique and Performance Practice in the Late 18th and Early 19th Centuries
, by Robin Stowell (1985), Cambridge University Press.
ISBN 0-521-23279-1
- History of the Violin
, by William Sandys and Simon Andrew (2006), Dover Publications.
ISBN 0-486-45269-7
- The Violin: A Research and Information Guide
, by Mark Katz (2006), Routledge.
ISBN 0-8153-3637-3
- Per gli occhi e 'l core. Strumenti musicali nell'arte
by Flavio Dassenno, (2004) a complete survey of the brescian school defined by the last researches and documents.
- Gasparo da Salo architetto del suono
by Flavio Dassenno, (2009) a catalogue of an exhibition that give complete informations on the famous master life and work, Comune di Salo, Cremonabooks, 2009.
- Grillet, Laurent (1901). ≪Les ancetres du violon v.1≫ (Paris).
- Скрипка
//
Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона
: в 86 т. (82 т. и 4 доп.). ? СПб., 1890?1907.
- К. Флеш,
Искусство скрипичной игры (том 1)
? Музыка, М., 1964.
- К. Флеш,
Искусство скрипичной игры (том 2)
? Классика-XXI, М., 2007.
- Л. Ауэр,
Violin Playing as I Teach It
(1920); в рус. пер. ?
Моя школа игры на скрипке
, Л., 1933;
- В. Мазель,
Скрипач и его руки (правая)
? Композитор, СПб., 2006.
- В. Мазель,
Скрипач и его руки (левая)
? Композитор, СПб., 2008.
- А. Цицикян ≪Армянское смычковое искусство≫, Ереван, 2004 год.
- Скрипка
? ?ур совет энциклопедия?ында м???л?
Баш?орт музыка ?оралдары
|
---|
Тынлы
| |
---|
?ыллы
| |
---|
?у?ма ?.б.
| |
---|