Оло Ямантау тауында ?ир?к осра?ан фай?алы ?л?нд?р популяция?ы
? (
рус.
Популяции редких полезных растений на горе Большой Ямантау
) ?
Р?с?й Федерация?ы
Баш?ортостан Республика?ы
Белорет районы
бил?м??енд?ге
К?нья? Урал ?урсаулы?ы
бил?м??е сикт?ренд? урынлаш?ан
[1]
.
Баш?орт АССР-ы
Министр?ар Советыны?
1970 йылды?
22 майында?ы 234-се ≪Баш?орт АССР-ында ?имм?тле дарыу ??емлект?рене? ?ыуа?лы?тарын ?а?лау тура?ында≫?ы ?арары мен?н ойошторола.
[2]
.
Оло Ямантау тауында ?ир?к осра?ан фай?алы ?л?нд?р популяция?ы ? д??л?т т?б?к т?би??т ботаник заказнигыны? д?й?м май?аны ? 1 170,0 га
Урынлашыу урыны: К?нья? Урал д??л?т т?би??т ?урсаулы?ыны?
Маша?
урмансылы?ыны? 50-се ??м 75-се кварталдарында?ы Оло Ямантау ялан?ас-тундра б?лк?те.
Махсус ?а?лан?ан т?би??т бил?м?л?рен ?а?лау?ы ??м эшл???е т?ьмин ите? ?с?н яуаплы д??л?т органдары ??м юридик ш?хест?р: Баш?ортостан Республика?ы Т?би??тт?н фай?аланыу ??м экология министрлы?ы.
Баш?ортостанды? махсус ?а?ланыусы т?би??т
бил?м?л?рене? ??енс?лект?ре: ландшафы ялан?ас тау?ар ??м болондар, сфагнум ??м ?л?н-м?к ?а?лы?сы?тары, ?айын ??м шыршы ?ир?к урманлы лишайник-м?к-?л?н тундра?ынан ?иб?р?т
[3]
.
Заказник флора?ына 200-??н ашыу т?р к?пш?ле ??емлект?р ин?, улар ара?ында бореаль урман ??м тау-тундра ??емлект?ре ??т?нл?к ит?. Флора составында реликттар, эндемиктар ??м ??емлект?р?е? ?ир?к т?р??ре к?п. Реликттары: себер артышы, а? с?ск?ле зыяг?л, горец живородящий, ?оба тал (ива сизая), Гмелин чина?ы, альп а?уна ?л?не, альп толсторебернигы, татар ?утырбашы (короставник татарский), тупа? трипутник, эре с?ск?ле мамы?баш (наперстянка крупноцветковая), горькуша спорная, пермь елб?г?йе (внетреница), урал цицербита?ы ?. б. Эндемиктар: тефросерисом Игошиной, вейником уральским, овсяницей Игошиной и др. Баш?ортостан Республиканы? ?ы?ыл китабына индерелг?н ?ир?к осраусы т?р??р?е? популяциялары ?а?лана (2001), ? Леман таутиш?ре (проломник), к??г? ллодия (поздняя), урал ?ам?а?ы (качим), Крылов зыяг?л? (ясколка), ир?м?л тырна?уты (ястребинка), шулай у? ?имм?тле фай?алы ??емлек т?р??ре ? к?к?рт ?л?не (плаун-баранец), ?ара к?ртм?ле, к?к к?ртм?ле, ?ыу ?л?не (водяника), к?гелйем т?лк??ойро?, Леман таутиш?ре, ты?ы? бет?л?н ?. б. популяциялары ?а?лана
[4]
[5]
.
Оло Ямантау тауында?ы ?ир?к осра?ан фай?алы ?л?нд?р заказнигына типик урман фауна?ы: мышы, айыу, ?ел???ен, ?ыу?ар, ва? йырт?ыс, а? ?уян, тейен, ?уйыр, бозор (сел), ?ом ?айы??аны (сойка), тумырт?алар ?.б.). Ялан?ас тау?ар?а?ы ?оштар: сивка глупая, ?ыж?ылда? к?к?к, ?ыр?ыуыт (дупель), конёк луговой, каменка хас
[6]
.
??емлект?р?е? ?имм?тле т?р??ре популяцияларын ? к?к?рт ?л?не (плаун-баранец), ?ы?ыл к?ртм?ле, ?ара к?ртм?ле, к?к к?ртм?ле, ?а? емеше (водяника) ? ?а?лау ма?сатында ойошторол?ан.
Заказник ф?нни ??м эталон ???ми?тк? эй?
[7]
.
Заказник территория?ына К?нья? Урал д??л?т т?би??т ?урсаулы?ыны? К?нья? Урал д??л?т т?би??т ?урсаулы?ы тура?ында?ы ??м?лд?ге ?ануни?тк? ярашлы билд?л?нг?н ?а?лау режимы тарала
[8]
.
- Красная книга Республики Башкортостан: в 2 т. Т. 1: Растения и грибы. ? 2-е изд., доп. и переработ. ? Уфа: МедиаПринт, 2011. ? 384 с. ?
ISBN 978-5-9903354-1-7
- Красная книга Башкирской АССР. Редкие растения и животные. Проблемы их охраны. ? Уфа: Башкирское книжное издательство, 1984. ? 200 с.
- Красная книга Башкирской АССР. Редкие растения и животные. Проблемы их охраны. ? Уфа: Башгоскнигоиздат, 1987. ? 212 с.
- Национальный парк ≪Башкирия≫ (научно-популярное издание) Уфа: Информреклама, 2016
ISBN 978-5-906878-11-3
- Реестр особо охраняемых природных территорий Республики Башкортостан
отв ред АА Мулдашев Уфа, Издательский центр ≪МедиаПринт≫ (издание второе) (2010) : 413
|
---|
|
|
---|
?а?лы?тар
| |
---|
Шарлауы?тар
| |
---|
Тау?ар
| |
---|
Дендропарктар
| |
---|
Сы?ана?тар
| |
---|
Ялан?аслы?тар
| |
---|
Йырындар
| |
---|
К?лд?р
| |
---|
М?мерй?л?р
| |
---|
Ки?елешт?р
| |
---|
Йыл?алар
| |
---|
?аялар
| |
---|
Т?б?кт?р
??м урмандар
| |
---|
|
|
|
заказник Бирский заказник
(уры?)
. ? ≪Р?с?й?е? махсус ?а?ланыусы т?би??т бил?м?л?ре≫ м??л?м?т-аналитика сайты м??л?м?те: (ИАС ≪ООПТ РФ≫)
(рус.)
.