М?ликов Ариф Жангир у?лы
(
?зерб.
Arif Cahangir o?lu M?likov
;
13 сентябрь
1933 йыл
,
Ба?ы
?
9 май
2019 йыл
, шунда у?) ?
СССР
??м
?зербайжан
композиторы,
педагог
.
?зербайжан ССР-ыны?
д??л?т премия?ы (1986). СССР-?ы? халы? артисы (1986).
Ариф Жангир у?лы М?ликов 1933 йылды? 13 сентябренд?
Ба?ы
?ала?ында тыу?ан.
1945
?
1954 йылда
Ба?ы ?ала?ында А. Зейналлы музыка училище?ында тар?а уйнар?а ?йр?н?,
1955
?
1958 йылдар?а
? ?зербайжан д??л?т консерватория?ында
?ара ?араевты?
композиция класында у?ый. Й?ш композитор?ы? диплом эше ? ≪Беренсе симфония≫.
У?ыу мен?н бер р?тт?н музыкаль ??м й?м???т эшм?к?рлеге мен?н ???ем ш???лл?н?.
1958 йылдан
консерваторияла эшл?й (
1971 йылдан
доцент,
1979 йылдан
профессор,
1982 йылдан
композиция кафедра?ы м?дире).
Сальян (?зербайжан ССР-ы) территориаль ?айлау округы буйынса СССР-?ы? халы? депутаты итеп ?айлана.
?зербайжан Милли ф?нд?р академия?ыны?
тулы хо?у?лы а?за?ы
[7]
. Хазар университетыны? почётлы докторы (
2012 йыл
, Ба?ы, ?зербайжан).
Композитор Ариф М?ликов 2019 йылды? 9 майында Ба?ыла вафат була
[8]
. Х?рм?тле ??берлек аллея?ында ерл?н?
[9]
.
?зербайжан халы? музыка с?н??тен, т?? сиратта, му?амды, т?р?н ?йр?н?. Композитор?ы? ≪М?х?бб?т тура?ында легенда≫ исемле балеты
Н?зим Хикм?т
???ре буйынса я?ыла ??м т??ге тап?ыр
1961 йылда
Ленинград
С. М. Киров опера ??м балет театрында ?уйыла. ??м был ???р бе??е? к?нд?р?? ??ене? популярлы?ын ю?алтмай. ≪М?х?бб?т тура?ында легенда≫ балеты донъяла?ы бик к?п театр?ар ?уй?ы, уны? мен?н композитор исеме б?т? донъяла танылды .
≪Метаморфозалар≫ симфоник поэма ??м Икенсе симфония композитор ижадыны? м??им бер осорон т?шкил ит?, композитор стиле ?атмарлаша ??м бер ни тиклем халы? музыка?ынан алы?лаша т?ш?.
Алты ?л?шт?н тор?ан ≪Икенсе симфония≫?ын композитор
Д. Д. Шостакович?а
ба?ышлай,
1973 йылды?
апреленд? Бакыла т??ге тап?ыр баш?арыла. Уны ?у?ыра?
М?ск??
,
Тбилиси
,
Анкара
(
Т?рки?
) с?хн?л?ренд? л? баш?аралар.
1974 йылда
ул Югославия камера оркестры ?с?н ≪?с?нс? камера симфония≫?ын я?а.
1977 йылда
бер ?л?шл? ≪Д?ртенсе симфония≫?ын, ?у?ыра? ≪Бишенсе≫ ??м ≪Алтынсы≫ симфонияларын я?а.
1983 йылда
Куйбышев
(х??ер
?амар
) опера ??м балет театрында ??м ?зб?к ССР-ыны?
Алишер Навои
исеменд?ге ?ур театрында ≪Ике й?р?к поэма?ы≫ны? премьера?ы ?т?.
1984 йылда
композитор?ы? ≪Алтынсы симфония≫?ы донъя к?р?, уны автор ≪Контрастар≫ тип атай.
- ?зербайжан ССР-ыны? ат?а?ан?ан с?н??т эшм?к?ре (1965)
- ?зербайжан ССР-ыны? халы? артисы (1978)
- СССР-?ы? халы? артисы (1986) ?
совет музыка с?н??тен ??тере???ге ?а?аныштары ?с?н
[10]
- ?зербайжан ССР-ыны? д??л?т премия?ы (1986)
- Алиев Гейдар Премия?ы (2009) ?
?зербайжан музыка м???ни?тен ??тере?г? индерг?н ?ур хе?м?те ?с?н
[11]
- ≪Гейдар Алиев ордены≫ (2013) ?
?зербайжан м???ни?тен ??тере???ге ?а?аныштары ?с?н
[12]
- ≪Бойондоро??о?ло?≫ ордены (1998) ?
?зербайжан музыка м???ни?тен ??тере?г? индерг?н ?ур ?а?аныштары ?с?н
[13]
- ≪Дан≫ ордены (2018) ?
?зербайжан музыка м???ни?тен ??тере???ге ?а?аныштары ?с?н
[14]
- ≪Почёт Билд??е≫ ордены
(1971)
- Низами Гянджеви исеменд?ге алтын ми?ал (2015)
[15]
?а?а?стан почта марка?ында, балет арнал?ан ≪м?х?бб?т тура?ында легенда≫
- ≪М?х?бб?т тура?ында легенда≫ (
1961
)
- ≪?лемд?н к?сл?р?к≫ (
1966
)
- ≪Ике ер??≫ (
1969
)
- ≪Али-баба, 40 юлба?ар≫ (1973)
- ≪Ике й?р?к поэма?ы≫ (1982)
- ≪Йософ ??м З?л?йха≫ (1999).
- ≪Тул?ын≫ (1967).
- Оркестр ?с?н ???р??р
- флейта мен?н оркестр ?с?н концертино (
1955
)
- ?иге? симфония (1958 буйынса 2000 йй.)
- ?иге? симфоник поэма (шул и??пт?н ≪?ки?т≫ (1957), ≪Физули≫ (1959), ≪Родина≫ (1963), ≪Метаморфоза≫ (1964), ≪?у??ы артылыш≫ (1972), ≪Герой≫)
- оркестр ?с?н сюита (1967, шул и??пт?н ?с халы? уйын ?оралдары оркестр ?с?н сюита (1968))
- ≪Симфоник ?ки?тт?р≫ (1968)
- халы? инструменттары оркестры ?с?н 7 симфония(1995).
- Вокаль ??м камера ???р??рен
- кантата ≪Ер тауышы≫ (солистар, хор ??м оркестр ?с?н) (1972)
- тауыш мен?н оркестр ?с?н алты йыр
- Н. Хикм?т ?????рен? романстар циклы (1962, 1971)
- ≪?зербайжан≫- тауыш ??м симфоник оркестр ?с?нбаллада (1995).
- Кино, театр ?с?н Музыка ??м драма.
- Алекберов Н.
Ариф Меликов. ? Баку, 1993