Балалар ???би?те

Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
Джон Тенниел. Льюис Кэрролды? ≪Алиса м??жиз?л?р иленд?≫ китабына иллюстрация

Балалар ???би?те  ? 14-16 й?шт?ге балалар ?с?н махсус т???йенл?нг?н ??м н?фис образдар теле яр?амында балалар?а т?рби? ??м белем бире? м?сь?л?лрен х?л ите?се ???би?т. Бынан тыш, ≪балалар у?ыуы≫ тиг?н т?ш?нс? й?ш?п кил?, ул ?лк?г? автор?ар тарафынан баштан у? ?лк?нд?рг? т???йенл?п ижад итк?н ???р??р инерг? м?мкин, ундай?ар и??бен? А. С. Пушкин , Шарль Перро, В. Гауф, Ганс Христиан Андерсен , бер ту?ан Я. ??м В. Гриммдар , шулай у? Даниэль Дефоны? ≪Робинзон Крузо≫, " М. Сервантесты? ≪Дон Кихот≫ , Джонатан Свифты? ≪Гулливера с?й?х?те≫ ке?ек данлы?лы ?ки?тт?ре ??м баш?алар ин?, шуны? ??т??ен?, ?у??ы килтерелг?н ми?алда?ы ке?ек, ?атмарлы ???би?тте л? балалар?а ?улайлаштыралар ??м ябайлаштырып ??йл?п бир?л?р.

Балалар ?с?н ???би ???р??р?е? матди к????л?неше булып балалар китаптары тора.

Р?с?й?? балалар ???би?те тарихы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Балалар китаптары тура?ында почта марка?ы.

Р?с?й?? балалар ???би?тене? килеп сы?ыу ва?ыты билд??е?.

XII быуат а?а?ында ?ки?тт?р?е ?улъя?ма йыйынты?тар?а индер? башлай?ар. Беренсе тап?ыр бары тик балалар ?с?н XVII быуатта я?а башлай?ар. XVII?XVIII быуаттар?а ≪Шемякин х?к?м?≫, ≪Этеш Этеш улы≫ тура?ында?ы ?ки?тт?р ки? тарал?ан була. Шул у? ва?ытта ≪Еруслан Лазер улы тура?ында?ы ?ки?т≫, Бова Король улы тура?ында?ы ?ки?т", ≪Петр ? Алтын Ас?ыс тура?ында?ы повесть≫ ке?ек эшк?ртелг?н рыцарь повестары ла таралыш таба. Балалар тарих, ри??й?т ты?лар?а яраталар, шу?а к?р? XVI быуатта йылъя?малар?а таянып, балалар ?с?н ?? эсен? ?ки?ти ри??й?тт?р?е индерг?н ≪Батша йылъя?масы?ы≫ т???л?. "?лифба-т?рг?к"т? (1667 й.) Александр Македонский тура?ында ри??й?т я?ыл?ан була.

XVI?XVIII быуаттар?а балалар?а т???йен ???би?тт? дини у?ыу?ар ?с?н китаптар ?ур урын ала: ≪Изгел?р?е? й?ш?йеше≫, ≪Изге я?малар≫, ≪Псалтырь≫. Дини-?хла?и ???би?т т?рби? сара?ы тип и??пл?нг?н: улар балалар ?лифбаларына индерел?, улар буйынса у?ыр?а ?йр?т?л?р.

XVIII быуат башы? Петр I идара ите? ва?ыты? балалар ???би?те ??ешене? я?ы этабы. Батша балалар т?рби?л??г? ?ур и?тибар бир?, с?нки т?рби? эшен ???би?тт?н баш?а ат?арыу м?мкин т?гел. Был осор ???би?те белем бире? ??м т?рби??и характерында була. ?лифбалар ??м баш?а у?ыу ?с?н ???би?т барлы??а кил?. Т?рби??и характер?а?ы ???би?тте? са?ыу ми?алы булып ≪Й?шлекте? намы? к??г???≫ тора, Я. А. Коменский?ы? ≪Донъя ??р?тт?р??≫ ???ре рус телен? т?ржем? ител?. XVIII быуаттар?а балалар ара?ында ≪Батша Александр Македонский?ы? ?индостан батша?ы мен?н б?й?к оло яуы≫ исемле ?абы? ??р?тт?ре ки? таралыш таба. Балалар?а е?ел у?ыл?ын ?с?н ??р т?рл? т?р??ге ??м жанр?а?ы, к?пселек осра?та, т?ржем??и ???р??р: м???лд?р, балладалар, легенда , повестар, ?ки?тт?р , роман ке?ект?ре таралып кит?. М???л?н, ≪Инглиз королева?ы Елизаветаны? тарихы≫ тиг?н сентименталь романы, Эзопты? ≪Р?с?й дворянины Александр тура?ында тарих≫ исемле м???ле.

XVII быуатты? икенсе ярты?ында балалар ???би?тене? ки? ??еше башлана. Уны? формалашыуында таныл?ан рус я?ыусылары ?атнаша: М. В. Ломоносов, А. П. Сумароков, Г. Р. Державин, Н. М. Карамзин, И. И. Дмитриев, И. И. Хемницер. ?мм? балалар ???би?те к?пселек осра?та К?нбайыш илд?рен?н ( Франция ) ??л?штерел?. XVIII быуатты? икенсе ярты?ында?ы жанр?ар: м???л, ?ки?т, н?сих?ти хик?й?, повесть, м?рхи?, ши?ыр?ар.

Балалар ???би?тене? т?р??ре (жанр?ары)  [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • ?ки?т ? халы? ижадыны? т?п жанр?арыны? бере?е,  тылсымлы, мажаралы ??м к?нк?реш характеренд?ге уй?ырма?а ?орол?ан эпик, й?ки, башлыса с?см? ???р.
  • Ши?ыр ? ритмик я?тан ойош?ан, рифмалы юлдар мен?н я?ыл?ан ?ур булма?ан н?фис ???р. 
  • Повесть ? ва?и?алар?ы? э?м?-э?лекле барышы тура?ында ??йл??се хик?й?.
  • Поэма (баллада) ?  б?й?н ите?се ши?ри ???р.
  • Хик?й? ? эпик прозаны? б?л?к?й форма?ы, к?л?ме ?ур булма?ан ???р.
  • Роман ?  ?ур к?л?мле хик?й?л?? форма?ында?ы н?фис ???р ?  ????тт?,?атмарлы сюжетлы  проза ???ре.
  • Фэнтези? ф?нни фантастика?а барып тоташыусы ???би жанр, ?мм? ул к?пк? ирекле, й?ки ≪?ки?ти≫ алым мен?н я?ыла, унда ва?ытта ??м арауы?та алы? аралар?а к?сеп й?р??, сит планета тормошо, я?алма организм, борон?о цивилизациялар мифология?ы мотивтары ?улланыла. 

?ки?тт?р [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Балалар ?с?н ?ки?тт?р?е Шарль Перро, а?алы-?устылы Гримм, Ганс Христиан Андерсен , Вильгельм Гауф, Александр Пушкин, В. Ф. Одоевский, Н. П. Вагнер, Астрид Линдгрен, Чирков А. В. ??м баш?а автор?ар я?а.

Балалар ?с?н ши?ыр?ар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Балалар ?с?н ши?ыр?ар?ы Корней Чуковский, Самуил Маршак, Агния Барто, Владимир Степанов, Григорий Остер, Вадим Левин, Борис Заходер ??м баш?а автор?ар ижад ит?.

Хик?й? [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Был жанр?а балалар ?с?н повестар я??ан Николай Носов танылыу таба.  Балалар ?с?н Виктор Драгунский  (≪Денисты? хик?й?л?ре≫) ??м баш?а бик к?пт?р хик?й?л?р ижад итк?н.

Повесть [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Балалар тормошонан ??р?тл??се повестар (Л. Н. Толстой, А. М. Горький, А. Н. Толстой, А. П. Гайдара, Л Кассиль, М. Твен ??м баш?алар), тарихи ва?и?алар (В. Катаев, Н. Тихонов, Н. Ассеев), фантастик сюжеттар (Л. Керролл ≪Алиса М??жиз?л?р иленд?≫ ??м ≪Алиса К??г? аръя?ы иленд?≫, Л. Лагин "Хоттабыч ?арт", А. Некрасов ≪Капитан Врунгель мажаралары≫). Николай Носов балалар ?с?н С?ск?л?р ?ала?ында й?ш??се т?п?ш буйлы кешел?р тура?ында?ы мажаралы повестарын (≪Белм??й?н ??м уны? ду?тары мажаралары≫,≪Белм??й?н ?ояшлы ?алала≫, ≪Белм??й?н Ай?а≫) ижад ит?.

Роман [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Фэнтези [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Фэнтези жанрында К . С. Льюис ижад итк?н. Б?г?н был жанр?а бик к?п я?ышалар, м???л?н: Наталья Щерба ("Часодея", "Чародол", "Лунастры").

Балалар ???би?тене? характерлы ?ы?аттары [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • Т?п ролд?р балалар?а бирел?.
  • Темалалыр буйынса балалар?ы? й?шен? тура килг?н.
  • Са?ыштырмаса ?ур булма?ан к?л?мле, к?п ?анлы ??р?тт?р ?улланыла (бигер?к т? б?л?к?й балалар ?с?н китаптар).
  • Тел ябайлы?ы.
  • Диалогтар?ы? ??м эш-х?р?к?тте? к?плеге
  • К?п ?анлы мажаралар булыуы.
  • Б?хетле тамамланыш (я?шылы?ты? яуызлы?ты е?е?е). [1]
  • Балалар?ы т?рби?л?й

Балалар ???би?тен тикшерене?сел?р   [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • Е. П. Привалова  (1891-1977)
  • В. А. Левин
  • М. С. Петровский 

Шулай у? ?арар?а [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • ??р?тле китап

И?к?рм?л?р [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  1. http://www.hi-edu.ru/e-books/xbook082/01/part-008.htm 2015 йыл 24 сентябрь архивлан?ан . Редакторская подготовка изданий: Учебник / Антонова С. Г., Васильев В. И., Жарков И. А., Коланькова О. В., Ленский Б. В., Рябинина Н. З., Соловьев В. И.; Под общ. ред. Антоновой С. Г., д.ф.н. М.: Издательство МГУП, 2002. 468 с. 1000 экз.

???би?т [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]