Айгиз Байм?х?м?тов?? баш?орт ???би?тен? XXI быуатты? т??ге ун йыллы?ында килг?н й?ш быуын я?ыусылары в?киле. Республиканы? баш?орт теленд? сы??ан т?п ижтима?и-с?й?си ба?ма?ы??
≪Баш?ортостан≫
г?зитенд? хе?м?тк?р булып эшл??е ??м, к?нд?лек тормоштан ?алышмай, к?п я?лы темалар?а арнал?ан м???л?л?р я?ыу мен?н бер р?тт?н ул ???би ижад мен?н д? ???ем ш???лл?н?. Бы?а уны?
Санкт-Петербург д??л?т политехник университетында
???би ижад буйынса махсус курс ?те?е л? ы??ай я?тан булышлы? ит?. Айгизде? хик?й?л?ре ?у??ы ти?т? йыл арауы?ында республика г?зит ??м журналдарында даими ба?ылып кил?, шулар?ы? бер нис??е ?с?н ул
≪Аманат≫ журналы
премия?ына лайы? булды. 2013 йылда й?ш я?ыусыны? ≪?алдырма, ?с?й!≫ исемле повесы
≪Китап≫ н?шри?тенд?
донъя к?р?е. Шул у? йылда автор ≪
Баш?ортостан Республика?ыны?
и? я?шы баш?орт китабы≫ VIII республика конкурсыны? ≪Йыл асышы≫ номинация?ында е?е?се тип табылды. 2014 йылда был ???р Г?лфир? ??ск?рова т?ржем??енд?
?ф?н??
≪Инеш≫ н?шри?тенд? рус теленд? ба?ылды.
2014 йылды? май а?а?ында ун ша?ир ??м д?рт прозаиктан тор?ан й?ш автор?ар?ы? ?ур бер т?рк?м? составында Айгиз Байм?х?м?тов т?
Баш?ортостан Республика?ы Я?ыусылар союзына
а?за итеп ?абул ителде
[10]
[11]
. Й?м???т ойошма?ы идара а?заларыны? бындай х?лде? ??мер?? л? бул?аны ю? тип билд?л??е ген? л? к?п н?м? ??йл?й.
Айгизде? ??ен? ген? килг?нд?, ул?? к?л?ме я?ынан ?лл? ни оло булма?ан ≪?алдырма, ?с?й!≫ тиг?н т??ге повесы мен?н ?к ???би?тк? ысын м???н??енд? ≪атылып≫ килеп инде тип ?йтерг? була. Й?ш я?ыусыны? был ???ре т?? сиратта унда к?т?релг?н ва?и?алар, улар?ы т?р?н хист?р аша ??р?тл?? й???тен?н т?рл? быуын у?ыусылар?ы ла, ???би?т белгест?рен д? ти? арала й?леп итте. Повесты?
≪Баш?ортостан≫
г?зите битт?ренд? ба?ыл?ан т??ге ???кт?ре ?к к?пт?р?? ?ы?ы??ыныу уятты, шу?а ла ≪?алдырма, ?с?й!≫ китап булып н?шер ителе? мен?н ?к таралып та б?тт?. Уны? русса?а т?ржем? ителг?н ба?ма?ы мен?н д? шул у? х?л ?абатланды ??м, ти? арала ?атылыуы с?б?пле, китап ??т?лм? тираж мен?н икенсег? н?шер ителде
[12]
.
Салауат Юлаев премия?ы лауреаты
, билд?ле я?ыусы
Та?сулпан ?арипова
, м???л?н, ???рг? ы??ай ба?а биреп,
≪Баш?ортостан≫
г?зитенд? (2014 йыл, 18 апрель) т?б?нд?гел?р?е я??ы: ≪Мин, проза ?лк??енд? ???имге т?жриб? тупла?ан кеше, Айгизде? повесын т?н?ит к??леген?н д? ентекл?п у?ыным, б?йл?нер урын тапманым. Ша?ир ??м драматург, ?ы??а?ы, талантлы й?ш ду?ым
Салауат ?б?з?р
?йтмешл?й, ???р, т??ге ?ойма? бул?а ла, т?й?р??? килеп сы??ан. Характер логика?ын, психологик д?р??л?к ы?анын ???р а?а?ынаса ??тере? ??м ?а?лау хатта, ?кенеск? ?аршы, ошо эшт? теше т?шк?н я?ыусыларыбы??ы? да б?т??ене? д? х?лен?н килеп б?тм?й. Икенсен?н, ???р ??ене? д?р??л?г?, хатта ?се д?р??л?кт? са?ылдырыуы мен?н отошло≫.
Я?ыусыны? был повесы 2013?2014 йылдар ?с?н бирелг?н
Ш?йехзада Бабич исеменд?ге д??л?т республика й?шт?р премия?ына
лайы? булды
[13]
.
≪?алдырма, ?с?й!≫ повесын ≪Cамр?ксен хаcач?≫ г?зитене? (≪Молодежная газета≫) баш м?х?ррире,
Сыуашстанды?
д??л?т й?шт?р премия?ы лауреаты, прозаик Дмитрий Моисеев
сыуаш телен?
т?ржем?л?г?н. ???р
Сыуаш Республика?ыны?
й?шт?р г?зитенд? ба?ылды
[14]
.
Айгиз Байм?х?м?товты? ≪?алдырма, ?с?й!≫ автобиографик повесы, шулай у?
?зербайжан телен?
т?ржем? ителеп, ≪Ulduz≫ журналында ба?ылды
[15]
.
2016 йылда
М?жит ?афури исеменд?ге Баш?орт академия драма театрында
Айгиз Байм?х?м?товты? ≪?алдырма, ?с?й!≫ повесы буйынса ≪Хыял?а ?аршы≫ спектакле ?уйылды (режиссеры Илсур ?а?а?баев)
[16]
[17]
. Был ???р?е шулай у?
Р?ми ?арипов исеменд?ге 1-се баш?орт гимназия?ында
уты? йыллап у?ышлы эшл?п килг?н
≪Та?сулпан≫ драма т???р?ге
л? с?хн?л?штер?е
[18]
.
Баш?ортостан студенттары ассоциация?ы
башлан?ысы мен?н
М?ск????
??м
Санкт-Петербургта
≪?алдырма, ?с?й!≫ китабыны? исем туйы ?тте
[19]
.
2016 йылды?
ноябренд?
?ф?н?? ≪Инеш≫ китап н?шри?тенд?
й?ш я?ыусыны?
≪?ки?т?е? бала са?≫
исемле икенсе китабы донъя к?р?е. Хик?й?л?р туплан?ан был йыйынты?ты м???н??и я?тан ≪?алдырма, ?с?й!≫ повесыны? дауамы итеп ?абул итерг? була: я?ы ба?мала шул у? герой?ар?ы??? балалар йорто т?рби?л?не?сел?рене? артабан?ы я?мышы ??р?тл?н?
[20]
.
2017 йыл
ми?геленд?
Б?р?т академия драма театры
Айгиз Байм?х?м?товты? ≪?алдырма, ?с?й!≫ повесы буйынса ≪Аба эжын ургынууд≫ спектаклен с?хн?г? ?уй?ы.
[21]
.
2017 йылды? май айында ?ф?н?? ≪Инеш≫ н?шри?тенд? я?ыусыны? ≪?ки?т?е? бала са?≫ (≪Детство без сказок≫?
(рус.)
) тиг?н китабы донъя к?р?е. ???р?е рус телен? Айг?л ??йнуллина т?ржем? итк?н, ул?? етем балалар?ы? тормошо ха?ында?ы ≪?алдырма, ?с?й!≫ повесыны? дауамы. Китапта ?с республиканы? халы? ша?ир?ары:
???им Аралбай
(Баш?ортостан),
Роберт Ми?нуллин
(Татарстан), Юрий Семендер?ы? (Сыуашстан) рецензиялары бирелг?н. Ба?маны? тиражы?? ике ме? дана. Автор ?йте?енс?, ≪?ки?т?е? бала са?≫ татар, ?а?а? ??м сыуаш телд?рен? т?ржем? ител?
[22]
[23]
.
2017 йылды? ноябренд?
М?жит ?афури исеменд?ге Баш?орт академия драма театрыны?
≪Хыял?а ?аршы≫ спектаклен Р?с?й?е? ≪Театр≫ телеканалында к?р??ттел?р. Спектакль
рус телен?
синхрон т?ржем? ител?. Уны Айгиз Байм?х?м?товты? ≪?алдырма, ?с?й!≫ повесы буйынса Илсур ?а?а?баев ?уй?ан. Инсценировка авторы?? ?нгиз? Ишбулдина. Етем ?ал?ан ??м балалар йортонда т?рби?л?нерг? тура килг?н ??мер??р тура?ында спектакль баш?орт актер?ары
М?ск????
сы?ыш я?а?ан са?та т?ш?р?лг?н
[24]
.
2017 йылда
Айгиз Байм?х?м?товты? ≪?алдырма, ?с?й!≫ повесы
?а?а? теленд?
айырым китап булып ба?ылып сы?ты. Ул ≪Тастамашы, ана!≫ исеме мен?н
Алматы
?ала?ыны? ≪Кокжиек≫ н?шри?тенд? ?с ме? дана мен?н донъя к?р?е. ???р?е ?а?а?са?а
?а?а?станды?
й?шт?р премия?ы лауреаты, ≪М?лд?р б?ла?≫ журналыны? м?х?ррир урынба?ары ша?ир Саят Камшыгер т?ржем? итк?н
[25]
[26]
. ???р ?а?а?станда бестселлер тип танылды
[27]
.
??ипте? 2013?2017 йылдар?а ижад итк?н я?ы китабы ≪Урам балалары≫ тип атала, ??м ул 2018 йылда
Баш?ортостанды? З?йн?б Биишева исеменд?ге ≪Китап≫ н?шри?те
?с ме? тираж мен?н ба?ылып сы?аса?
[28]
.
2018 йылды?
мартында
?ф?л?ге ≪Инеш≫ н?шри?тенд? ??ипте? повесы ≪Калдырма, ?нк?й!≫ исеме мен?н
татар теленд?
донъя к?р?е. Уны Руслан С?л?йм?нов т?ржем? итк?н. Ба?маны? тиражы?? 3000 дана. Бы?а тиклем ?а?а?станда бестселлер булып таныл?ан ???р бында ла шундай у? билд? мен?н сы?арыл?ан. Автор ?????ренс?, уны? автобиографик ???ре Татарстан у?ытыусылары ?тенесе мен?н ту?андаш республика телен? ау?арыл?ан
[27]
.
2018 йылды?
июленд?
≪Инеш≫ н?шри?тенд? Айгиз Байм?х?м?товты? ≪?ы?ы? был тормош…≫ исемле я?ы китабы сы?ты. У?а билд?ле замандаштар тура?ында ла?аптар, к?лк?л? хик?й?л?р, шулай у? я?ыусыны? ш?хси архивынан фотолар инг?н. Ба?маны? тиражы?? ике ме? дана
[29]
.
2018 йылда Алматыла ≪?алдырма, ?с?й!≫ повесы 5000 дана мен?н ?а?а? теленд? ≪Тастамашы, ана!≫ исеме мен?н ба?ылды. ?а?а?станда ???р шунда у? популярлы? яуланы ??м бестселлер тип аталды. ≪Эл-Жастар≫ К?кшетау й?шт?р театрында повесть буйынса спектакль ?уйылды. Я?ыра? китап рус теленд? л? донъя к?р?е
[30]
.
2019 йыл башында ≪?алдырма, ?с?й!≫ китабы бер юлы ике республикала ба?ылып сы?ты. ?ыр?ы?станда ул ?а?а?санан Жолдубек ?ас?ынбаев т?ржем??енд? ?ыр?ы? теленд? ≪Таштабачы, апаке!≫ исеме а?тында донъя к?р?е. Ба?маны? тиражы?? 2000 дана. Шулай у? Бишк?кт? был китап Г?лфир? ??ск?рова т?ржем??енд? рус теленд? н?шер ителде
[30]
.
2019 йылды? май айында ?а?а?станда ≪?ки?т?е? бала са?≫ китабы ≪Ертег?с?з ?ткен балалы?≫ исеме мен?н ≪Самга≫ н?шри?тенд? 2000 данала ба?ылып сы?ты
[31]
.
2019 йылды? майында ≪?алдырма, ?с?й!≫ китабы
сыуаш теленд?
донъя к?р?е. Ул Сыуаш д??л?т китап н?шри?тенд? ≪Хыпар≫ н?шри?т йорто директоры урынба?ары Дмитрий Миосеев т?ржем??енд? ба?ылды
[32]
.
≪Башинформ≫ м??л?м?т агентлы?ы х?б?р ите?енс?, Айгиз Байм?х?м?товты? ижадын ?ыр?ы?стан ??м ?зб?кстан м?кт?пт?ренд? ??м ю?ары у?ыу йорттарында ?йр?н?л?р
[33]
.
- Ан парах, анне!: Повесть.?? Сыуаш д??л?т китап н?шри?те, 2019?
(сыуаш.)
- Ертег?с?з ?ткен балалы?.?: Повесть.?? Самга, 2019?
(?а?.)
- Дети улицы: повесть.?? Уфа: Китап, 2018. ?
- ?ы?ы? был тормош…?? ?ф?: Инеш, 2018.?? 128 бит.
ISBN 978-5-903622-98-6
- Калдырма, ?нк?й!: Повесть.?? ?ф?: Инеш, 2018.?
(тат.)
.
- Урам балалары.
- Тастамашы, ана!: Повесть.?? Алматы: Кокжиек, 2018.?
(?а?.)
- ?киятсез балачак.?
(тат.)
, ≪Казан утлары≫ сайтында
[1]
2019 йыл 21 апрель
архивлан?ан
.
,
[2]
2019 йыл 21 апрель
архивлан?ан
.
,
[3]
2019 йыл 20 апрель
архивлан?ан
.
- Детство без сказок.: Рассказы.?? Уфа: Инеш, 2017.?
(рус.)
- ?ки?т?е? бала са?.: Хик?й?л?р.?? ?ф?: Инеш, 2016.
- Не оставляй, мама!: Повесть.?? Уфа: Инеш, 2014, 2016.?? 176 бит.?
(рус.)
- ?алдырма, ?с?й!: Повесть.?? ?ф?: Китап, 2013, 2016.?? 160 бит.
- Алия Быяздыкова.
Когнитивная модель ≪женщина?мать≫ в творчестве Айгиза Баймухаметова (начало)
(уры?)
. // ≪
Ватандаш≫
журналы (
2018
, 7-се ?ан).
Дата обращения: 19 февраль 2019.
- ?отдос Латипов
,
Суфиян Поварисов
,
Но?ман Мусин
,
???им Аралбай
,
Х?с?н Назар
,
Та?сулпан ?арипова
,
Гаврил Андросов
.
Талант бар ик?н?? баштан у? к?рен?.
(билд??е?)
//
≪Баш?ортостан≫
г?зите (
2015
йыл,
28 август
).
Дата обращения: 19 февраль 2019.
2016 йыл 9 март
архивлан?ан
.
- Та?сулпан ?арипова
.
Шаршау к?т?релде.
(билд??е?)
//
≪Баш?ортостан≫
г?зите. (
2014
йыл,
18 апрель
).
Дата обращения: 19 февраль 2019.
(недоступная ссылка)
- Но?ман Мусин
.
Асыштар я?арына ышанам
(билд??е?)
. //
≪Баш?ортостан≫
г?зите. (
2013
йыл,
28 август
).
Дата обращения: 19 февраль 2019.
2019 йыл 3 март
архивлан?ан
.
- Р?лис Ура??олов
.
Тетр?ндер?е, уй?а ?алды…
(недоступная ссылка)
// Белорет районы муниципаль районыны? р?сми сайты. 2013, 23 август.
- Гузаль Ситдыкова
.
Когда плачет сирота, плачут с ним земля и вода.
(уры?)
≪Республика Башкортостан≫ г?зите
(
2013
йыл,
10 август
).
Дата обращения: 19 февраль 2019.
(недоступная ссылка)
- Елена Шарова.
Когда плачет сирота, плачут с ним земля и вода.
(уры?)
≪Республика Башкортостан≫ г?зите
(
2015
йыл,
3 сентябрь
).
Дата обращения: 19 февраль 2019.
(недоступная ссылка)