Yevgeni Yevgeniyevic Lansere
(
rus.
Евге?ний Евге?ньевич Лансере?
,
23 avqust
(
4 sentyabr
)
1875
[1]
,
Pavlovsk
[d]
,
Sankt-Peterburq quberniyası
[d]
[2]
?
13 sentyabr
1946
[2]
[3]
,
Moskva
[2]
) ? rus r?ssamı.
?sl b?dii klan ? rus r?ssamlı?ı, memarlı?ı, dekorativ-t?tbiqi s?n?ti v? kitab qrafikasının f?xridir. Lansere n?sli oz ba?lan?ıcını Napoleon ordusu il?
Rusiyaya
du?mu? v?
Borodino doyu?und?
yaralanmı? fransız Pol Lansered?n goturur. O, Rusiyada qalır, qrafinya fon Taube il? evl?nir v? u?aqları olur. Yeri g?lmi?k?n, onun Rusiyada qalması ail?nin ozu ucun d? cox ?lveri?li olur. Cunki Lansere XIV Ludovikin qohumu idi, bu is? amansız fransız inqilabları zamanı n?slin kokunun k?silm?sin? g?tirib cıxartdı.
Rusiyada is? h?r ?ey ba?qa cur oldu.
Pol Lanserenin n?v?si Yevgeni Aleksandrovic heyk?ltara?-memar-r?ssamlar sulal?sinin banisi oldu. O, Albert Kavosun n?v?si (Bol?oy v? Marinski teatrlarının memarı) v? ondan hec d? az m??hur olmayan memar
Nikolay Benuanın
qızı Yekaterina Nikolayevna Benua il? evl?nir.
Lansere-Benuanın evind? yaradıcı muhit hokm sururdu: burada hamı ??kil c?kir, yapma il? m???ul olur, teatr v? musiqi il? maraqlanır, qohumlarla ?yl?nc? m?clisl?ri duz?ldirdil?r. Yekaterinanın uc qarda?ı ? Albert, Leonti v? Aleksandr ? tanınmı? r?ssamlıq t?nqidcisi, inc?s?n?t tarixcisi, ictimai xadim idi.
Yevgeni v? Yekaterina Lanserel?rin altı u?a?ı var idi, onlardan ucu cox m??hur idi: Yevgeni Yevgenyevic, Nikolay Yevgenyevic v? Zinaida Yevgenyevna (?rlik familiyası Serebryakova).
Biz bu ail?nin yalnız bir buda?ı ? oz ?s?rl?ri il? kitab i?in? qiym?tsiz incil?r b?x? etmi? Yevgeni Yevgenyevic haqqında danı?aca?ıq. M?hz Yevgeni Yevgenyevic kitabın b?dii obrazının bir bolm?si kimi onun t?rtibatının banil?rind?n hesab olunur. O, t?kid edirdi ki, kitabın butov, tam obrazının yaradılmasında yalnız illustrasiyalar deyil, t?rtibatın butun elementl?rinin m?cmusu muhum rol oynayır: ba?lıq ??kli, kitab f?sill?rinin axırında qrafik b?z?k, ornament, kiabın s?hif? nomr?si. Ona q?d?r r?ssamın ?sas v?zif?si ayrı-ayrı sujetl?r? illustrasiyalar c?km?kd?n ibar?t idi.
Rus r?ssamları ic?risind? ilk d?f? olaraq Y. Lansere qrafik elementl?rin duzgun harmoniyasını yaradaraq kitabın s?hif?-s?hif? maketini hazırlayıb. Bu yenilik n?hay?td? kitab qraqfiki ustalarının hamısının t?crub?sin? daxil oldu.
Y. Lansere hesab edirdi ki, kitabın b?dii obrazını illustrasiyalar deyil, m?hz dekorativ t?rtibat mu?yy?nl??dirir. O, kitabın ba?lan?ıc v? sonundakı ??kill?r? daha m?suliyy?tl? yana?ırdı, n?inki m?tnd?ki h?r hansı bir epizoda c?kilmi? illustrasiyalara.
Kitabla daimi i? Lansereni n??riyyat-poliqrafiya m?s?l?l?rinin d?rinlikl?rin? nufuz etm?y?, cap texnologiyaları il? m???ul olma?a v? onun imkanlarını duzgun qiym?tl?ndirm?y? m?cbur etdi. Yeri g?lmi?k?n, kitab t?rtibatı n?z?riyy?si baxımından yalnız gork?mli r?ssam V.A.Favorskovu Y.Y.Lansere il? yana?ı qoymaq olar.
Kitab qrafikası sah?sind? Lanserenin ?n yax?ı i?i A.Benuanın “?mperatric? Yelizaveta Petrovnanın hakimiyyy?ti dovrund? Car K?ndi” v? L.N.Tolstoyun “Hacı-Murad” v? “Kazaklar” kitablarıdır.
Bu gun Yevgeni Yevgenyevic Lanserenin varisl?ri ? n?v?l?ri Yevgeni v? Yekaterina ? ail?nin yaradıcılıq ?n?n?sini davam etdirirl?r. Yevgeni heyk?ltara?, Yekaterina is? r?ssamdır. Lansere-Benua-Serebryakov ail?sinin ??c?r? a?acını ara?dırark?n cox asanca gorm?k olur ki, ail?nin ucd? bir hiss?si dahi, ucd? biri istedadlı, ucd? biri is? cox qabiliyy?tli adlandırılıb. Varisl?r ail? ?n?n?sini cox d?qiqlikl? davam etdirirl?r. Onlar babalarının ev-muzeyini yaradıblar, boyuk maarifcilik i?l?ri aparır, onun ?d?bi v? b?dii irsini sisteml??dirm?kl?, s?rgil?rin t??kili, kitabların n??ri il? m???ul olurlar.