Xilaf?t

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec

Xilaf?t ( ?r?b. ????? ‎ ? y?ni ?v?zetm?, varislik) ? mus?lmanlarda islamın d?yi?m?z prinsipl?rin? ?saslanan teokratik dovl?t-huquq sistemi , habel? x?lif? l?rin (muavin, varis) ba?cılıq etdikl?ri mus?lman dovl?tl?rinin tarixi ?d?biyyatda adı. [1]

Xilaf?tl?r siyahısı [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Tarixi xilaf?l?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Adı Paytaxtı ?ll?ri ?razisi ?vv?lki dovl?tl?r Sonraki dovl?tl?r X?lif?l?ri

(sulal?l?r)

?r?b xilaf?ti 630?656: M?din?

656?661: ?l Kuf?

661?754: D?m??q

754?762: ?l Kuf?

762?836: Ba?dad

836?892: Sam?rra

892?1258: Ba?dad

1259?1517: Qahir?

630?1517 Abbasil?r xilaf?ti Sasanil?r Dovl?ti

Bizans ?mperiyası

Q?ssanil?r

Vestqot krallı?ı

Qafqaz Albaniyası

Xar?zm

Soqdiana

?drisil?r

Aqlabidl?r

Tahiril?r

Tuluno?ulları

Osmanlı xilaf?ti ( Osmanlı ?mperiyası ).

Ra?idi x?lif?l?r

?m?vil?r

Abbasil?r

Ra?idi xilaf?t 630?656: M?din?

656?661: ?l Kuf?

630?661 Sasanil?r Dovl?ti

Bizans ?mperiyası

?m?vil?r xilaf?ti Ra?idi x?lif?l?r
?m?vil?r xilaf?ti 661?750: D?m??q 661?750 Ra?idi xilaf?t Abbasil?r xilaf?ti

Kordova ?mirliyi

?m?vil?r
Abbasil?r xilaf?ti 750?762: D?m??q

762?836: Ba?dad

836?892: Sam?rra

892?945: Ba?dad

750?945 ?m?vil?r xilaf?ti Buveyhil?r Abbasil?r
Buveyhil?r t?r?find?n idar? olunan Abbasil?r x?lif?l?ri Paytaxt v? x?lif?l?rin iqam?tgahı 945?1055: Ba?dad 945?1055 Abbasil?r xilaf?ti Boyuk S?lcuq ?mperiyası ?ah?n?ahı ?l-?z?m malik ?l-muluk ? Buveyhil?r .

X?lif?l?r- Abbasil?r

S?lcuqil?r ?sar?ti altında Abbasil?r x?lif?l?ri ( Boyuk S?lcuq ?mperiyası ) Paytaxt ?

1043?1051:Rey

1051?1118:?sfahan

1118?1194: H?m?dan (q?rb)

1118?1153: M?rv (??rq)

x?lif?l?rin iqam?tgahı ?

1055?1124: Ba?dad

1055?1124 Buveyhil?r Abbasil?r xilaf?ti "??rq v? Q?rb hokumdarları" ? S?lcuqlular .

X?lif?l?r- Abbasil?r .

Abbasil?r xilaf?ti 1124?1127: Ba?dad 1124?1127 Boyuk S?lcuq ?mperiyası Z?ngil?r dovl?ti Abbasil?r
Z?ngil?rin himay?si altında Abbasil?r x?lif?l?ri ( Z?ngil?r dovl?ti ). 1127?1174: Ba?dad 1127?1174 Abbasil?r xilaf?ti ?yyubil?r sultanlı?ı Abbasil?r
?yyubil?rin himay?si altında Abbasil?r x?lif?l?ri ( ?yyubil?r sultanlı?ı ). 1174?1194: Ba?dad 1174?1194 Z?ngil?r dovl?ti Abbasil?r xilaf?ti Abbasil?r
Abbasil?r xilaf?ti 1194?1258: Ba?dad 1194?1258 ?yyubil?r sultanlı?ı Elxanil?r dovl?ti Abbasil?r
Surgund? olan Abbasi x?lif?l?ri Misir sultanının sı?ınaca?ında ( M?mluk dovl?ti ) Paytaxt v? x?lif?l?rin iqam?tgahı ? 1259?1517: Qahir? 1259?1517 ?yyubil?r Osmanlı ?mperiyası M?mluk sultanları ? Bahril?r , Burcil?r .

X?lif?l?r- Abbasil?r .

Osmanlı ?mperiyası [2] 1299?1329: So?ut

1329?1365: Bursa

1365?1453: ?dirn?

1453?1922:  ?stanbul

1517?1923 Rum sultanlı?ı

Bizans ?mperiyası

Serbiya despotlu?u

Turkiy?

Misir sultanlı?ı

Hicaz Krallı?ı

?sir ?mirliyi

Y?m?n Mut?v?kkili krallı?ı

Suriya ?r?b Krallı?ı

Mesopotamiya (mandat ?razi)

Q?rbi Erm?nistan ?dar?si

Pont Respublikası

Britaniyanın F?l?stin mandatı

Osmanlılar
Turkiy? Paytaxt ? Ankara

x?lif?l?rin iqam?tgahı ? ?stanbul

1923?1924 Osmanlı ?mperiyası 3 mart 1924-cu ild? Osmanlı xilaf?ti tamamil? da?ıldı.

1924-cu ild? Osmanlı xilaf?tinin l??vi davamlı x?lif?l?r z?ncirin? son qoydu. Qahir? v? M?kk?d? keciril?n konfranslar bu qurumun rolunu mu?yy?nl??dir? bilm?di v? muasir Turkiy?d? yaranan duny?vilik tendensiyası t?dric?n qalan mus?lman dunyasında gucl?nm?y? ba?ladı.

X?lif? ?bdulm?cid .

Turkiy? Respublikasının Prezidenti ? Mustafa Kamal Ataturk .

Tanınmayaraq oz must?qilliyini elan etmi? v? ya sad?c? mu?yy?n bolg?ni idar? etmi? [3] xilaf?tl?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Adı Paytaxtı ?ll?ri ?razisi ?vv?lki dovl?tl?r Sonraki dovl?tl?r X?lif?
Kordova xilaf?ti Kordova 929?1031 Kordova ?mirliyi Tayfa ?m?vil?r
?drisil?r xilaf?ti 786?828: Tlemsen

828?985: F?s

786?985 Abbasil?r xilaf?ti Kordova xilaf?ti ?drisil?r
Fatimil?r xilaf?ti 909?969: Mehdiy?

969?1171: Qahir?

909?1171 Abbasil?r xilaf?ti ?yyubil?r

?lmuv?hhidil?r

Fatimil?r
?lmuv?hhidil?r xilaf?ti 1145?1147: Sevilya

1147?1269: M?rrake?

1121?1269 Fatimil?r xilaf?ti Hafsil?r xilaf?ti ?lmuv?hhidil?r
Hafsil?r xilaf?ti Tunis 1229?1574 ?lmuv?hhidil?r xilaf?ti Osmanlı ?mperiyası Hafsil?r
Sokoto xilaf?ti 1804: Qudu

1804?1850: Sokoto

1850: Birnin Konni

1851?1902: Sokoto

1903: Burmi

1809?1903 ?imali Nigeriya v? Kamerun Nigeriya protektoratı Sokoto x?lif?l?ri
Mehdi xilaf?ti ?l Obeyd 1881?1898 Misir x?divliyi ?ngilt?r?-Misir Sudanı Abdullah ibn M?h?mm?d
Hicaz Krallı?ı [4] M?kk? 1923?1924 Osmanlı ?mperiyası Necd v? Hicaz Huseyn ibn ?li ?l-Ha?imi
?raq ?am ?slam Dovl?ti [5] Raqqa (29.06.2014?16.06.2017) [6] M?yadin (16.06.2017?14.10.2017) [7]

?l-K?ym (14.10.2017?26.10.2017) [8] ?bu Kamal (26.10.2017?4.11.2017) [9] [10]

Rava (?raq) (4.11.2017?17.11.2017) [11] H?cin (4.11.2017 ? hal hazırkı)

2014 ? ? Suriya , ?fqanıstan , Y?m?n Livan (2017-ci il? q?d?r), Liviya (2016-cı il? q?d?r), Suriya (2019-cu il? q?d?r), ?raq (2017-ci il? q?d?r), Y?m?n, Somali (2016-cı il? q?d?r), Nigeriya (2016-cı il? q?d?r) v? ?fqanısta ?razil?rinin bir hiss?si ?bu ?brahim ?l-Ha?imi ?l-Kura?i

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

  1. ↑ Aydın Balayev . Tarix terminl?ri lu??ti
  2. ↑ Osmanlı ?mperiyası 1517-ci il d? Yavuz Sultan S?limi n X?lif? titulunu q?bul etm?sind?n sonra ?slam Dunyası nın ba?cı Xilaf?ti olmu?dur.
  3. ↑ Yanlızca mu?yy?n bolg?ni idar? ed?n xilaf?tl?r r?smi olaraq butun ?slam Dunyasına deyil, sad?c? bolg?d?ki mus?lmanlara ba?cılıq etmi?l?r.
  4. ↑ 1916-cı ild? yaradıldı; 1923-cu ild? hokumdarı x?lif? adını aldı.
  5. ↑ Ozunu elan etmi? dovl?t; hec bir olk? t?r?find?n tanınmır
  6. ↑ Ben Hubbard. "Life in a Jihadist Capital: Order With a Darker Side" . The New York Times . 24 July 2014. 4 July 2017 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 5 September 2014 .

    Instead, he took his remaining cash east and moved to a neighboring city, Raqqa, the de facto capital of the world’s fastest growing jihadist force

  7. ↑ "СМИ: Сирийский город Эль-Маядин стал новой столицей ИГ" . RT (rus) . 16.06.2017. 2017-06-16 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2017-06-16 .
  8. ↑ Sarah Benhaida with Ahmad al-Rubaye. "Iraq forces launch 'last big fight' against IS" . Rudaw. 26 October 2017. 26 October 2017 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 27 October 2017 .
  9. ↑ "Anti-IS forces converge on Syria border town" . Yahoo Singapore News. 4 November 2017. 7 November 2017 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 5 November 2017 .
  10. ↑ "Syrian army & allies capture last major ISIS held town in Syria" . RT. TV-Novosti. 9 November 2017 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 8 November 2017 .
  11. ↑ "Arxivl?nmi? sur?t" . 2021-05-11 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2020-05-06 .

Xarici kecidl?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Vikianbarda Xilaf?t il? ?laq?li mediafayllar var.
M?nb? ? " https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Xilaf?t&oldid=7634719 "