Bu m?qal?ni vikil??dirm?k lazımdır. Lutf?n, m?qal?ni umumvikipediya v? redakt? qaydalarına uy?un ??kild? t?rtib edin.

Vunderkind - alman sozu olub vunder - mocuz?, kind - u?aq dem?kdir. Bu soz 1960-70-ci ill?rd?n leksikonumuza daxil olub. Bel? u?aqlar yuks?k hafiz?, intellekt v? istedada malik olanlardır. Bu cur u?aqlar kicik ya?larından oz z?kaları il? h?r k?si heyr?tl?ndirir, h?mya?ıdlarından secilir, t?hsild? yuks?k nailiyy?t ?ld? edirl?r. Lakin b?zi valideynl?r u?a?ının qeyri-adi istedadına arxalanıb onu s?rb?st buraxır: "O, a?ıllı u?aqdır, nec? oxuyub, nec? davranaca?ını ozu yax?ı bilir" deyib u?aqlarla boyuk kimi r?ftar edirl?r. ^[1]

-O,artıq 3 ya?ında kitab oxuma?ı,r?sm c?km?yi,yazma?ı v? sayma?ı bacarır.

-M?kt?blil?r ucun icad olunmu? psixoloji oyunlar oynayır.

-M?i??t texnikası il? maraqlanır.

-Mobil telefonda oyun oynayıb, komputerd? fayllar acır.

-Valideynl?rind?n onu r?qs?, r?ssamlı?a v? dig?r d?rn?kl?r? yazdırma?ı t?l?b edir.

U?aq n? q?d?r kicikdirs?, onun istedadını mu?yy?nl??dirm?k bir o q?d?r c?tindir. Ona gor? d? u?aq boyudukc? onunla i?l?m?k lazımdır. Psixoloqların ara?dırmalarına gor?,istedadı olmayan u?a?a vaxt v? pul s?rf etm?kl?,onu yuks?k istedad sahibi etm?k olmaz. ?stedadı olmayan u?a?ı gucl? s?n?t? g?tir?n valideyn faci?vi finalla qar?ıla?acaq. Valideynin t?kidi il? s?n?t sahibi olan u?aq hobbisind?n v? ?yl?nc?sind?n m?hrum olur. S?n?t yolunu valideynin ist?yin? gor? mu?yy?nl??dir?n u?aq 20 ya?ında yorulur v? ?s?b g?rginliyi kecirir. Bu yor?unlu?un f?sadları m?d? xorası, hipertoniya v? stenokardiyadır. Vunderkindl?r h?r hansı bir sah?y? yiy?l?nm?k ucun boyuk ?m?k s?rf edirl?r. Onlar u?aqlıq ya?amır, oyun oynamır, dostları il? munasib?t qurmurlar.Hec kim z?man?t ver? bilm?z ki, 5 ya?lı u?a?ın istedadı onun 20 ya?ında da ozunu gost?r?c?k. Cunki u?aq dil acıb,danı?dı?ı ?r?f?d? onun qeyri-adi istedadı olmur. Bu zaman onun nitq f?aliyy?ti gucl?nir, u?aq butun gucunu danı?ma?a v? yeni sozl?r oyr?nm?y? s?rf edir. Qeyri-adi istedada malik u?aqlar ?sas?n,riyaziyyat,fizika v? kimya elml?rin? meyilli olurlar. Bu h?v?s u?a?ın inki?af m?rh?l?sind? getdikc? it? bil?r. Lakin valideyn bu istedadı u?a?ında inki?af etdirs?,ovladı g?l?c?kd? ?ahmat uzr? cempion da ola bil?r.U?a?ı h?r k?sin yanında t?rifl?m?k d? olmaz. Bununla u?a?ın psixikasını korlayarsız.Cunki bu halda u?aq istedadına guv?nib, daha oz uz?rind? i?l?m?y?c?k. U?aqların istedadına bigan? yana?an valideynl?r ovladlarında olan vunderkindliyi yox edirl?r. Ona gor? d? u?a?ın gizli istedadını a?kara cıxartmaq v? imkan daxilind? ondan daha cox nailiyy?t t?l?b etm?k lazımdır. Vunderkind valideyni olmaq ist?yirsinizs?, u?a?ınızın g?l?c?kd? hansı pe?? sahibi olaca?ını proqnozla?dırmayıb,bu v?zif?ni onun ohd?sin? buraxın.Psixoloqlar uzun ill?r vunderkind u?aqları ba?qa h?mya?ıdlarından f?rql?ndir?n c?h?tl?rı ara?dırıblar. U?aqların psixologiyasına yaxından b?l?d olan italyan pedaqoqu-defektoloq Mariya Montessori bu v?zif?ni oz boynuna goturdu v? problemin h?llini ?qli c?h?td?n z?if inki?af etmı? u?aqlarda gordu. Onların probleml?ri m???ul olan mu?llim? cox maraqlı faktlar a?karladı. Montessori u?aqlara h?l? cox kicik ya?larında kartondan evl?r, ??kil ucun c?rciv? v? oyuncaqlar duz?ltm?yi oyr?dirdi. Mu?llim? kecirdiyi mut?madi m??ql?r say?sind? onlara n?inki danı?ma?ı, h?m d? oxuyub-yazma?ı oyr?tdi. Montessori bir faktı da a?karladı ki, bu u?aqlar d?rsl?rini normal h?mya?ıdlarından daha tez qavrayırdılar. Mu?llim? bel? n?tic?y? g?ldi ki,oyun d?rsl?ri normal u?aqların da inki?afına kom?k edir. Bel?likl?, Montessori Avropa olk?l?rind? oz t?dris sistemini t?tbiq edir. Bel?c?, ba?calarda u?aqlara r?ngar?ng muncuqlardan boyunba?ı duz?ltm?k v? ??kill?r vasit?siyl? kitab oxumaq oyr?dilir.Bu d?rsl?r u?aq fantaziyasını v? t?x?yyulunu inki?af etdirir. N?tic?d? m?lum olur ki, u?aqla uzun zaman unsiyy?td? olmadıqda, o, emosional, psixi v? psixosomatik g?rginlik kecirir. Bu v?ziyy?t vunderkind u?aqlara da aiddir.

-U?a?ın u?urlarını camaat arasında numayi? etdirm?yin. O zaman u?aq ozu ucun yox,ozunu qohumlara, dost-tanı?a v? anasının r?fiq?l?rin? gost?rm?k ucun calı?acaq.

-U?a?ı d?rsl?rl? cox m???ul etm?yin.

-U?aq hansı f?nn? daha cox meyl gost?r?rs?, o, h?min sah?d? d? inki?af ed?c?k.

M?nb?

1. ↑ Vunderkind kimdir?