Bu m?qal?d?ki m?lumatların yoxlanılabil?r olması ucun ?lav? m?nb?l?r? ehtiyac var . Daha ?traflı m?lumat v? ya m?qal?d?ki probleml?rl? ba?lı muzakir? aparmaq ucun m?qal?nin muzakir? s?hif?sin? diqq?t yetir? bil?rsiniz. Lutf?n m?qal?y? etibarlı m?nb?l?r ?lav? ed?r?k bu m?qal?ni t?kmill??dirm?y? kom?k edin. M?nb?siz m?zmun probleml?r yarada v? silin? bil?r. Probleml?r h?ll edilm?mi? ?ablonu m?qal?d?n cıxarmayın.

Bu m?qal?ni vikil??dirm?k lazımdır. Lutf?n, m?qal?ni umumvikipediya v? redakt? qaydalarına uy?un ??kild? t?rtib edin.

??h?r
Veymar
Weimar
Gerb
50°58′52″ ?m. e. 11°19′46″ ?. u.
Olk?	Almaniya Federativ Respublikası [1]
Tarixi v? co?rafiyası
Sah?si	84,48 ± 0,01 km² ( 31 dekabr 2017 ) [2]
M?rk?zin hundurluyu	208 ± 1 m
Saat qur?a?ı	UTC+01:00 UTC+02:00
?halisi
?halisi	65.620 n?f. ( 31 dekabr 2022 ) [3]
R?q?msal identifikatorlar
Telefon kodu	03643, 036453
Poct indeksi	99423 , 99425 , 99427
N?qliyyat kodu	WE
Dig?r
weimar.de
X?rit?ni gost?r/gizl? Veymar
Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

Veymar - Almaniyanın m?d?niyy?t m?rk?zl?rind?n biri.

Dunya m?d?niyy?tin? z?ngin d?y?rl?r b?x? ed?n Bax , Hote , ?iller v? Herder kimi parlaq ??xsiyy?tl?r Veymarda ya?ayıb-yaradıblar. Maraqlıdır ki, XVIII ?srin sonlarında Hote Veymara koc?n? q?d?r bu ??h?r Almaniyanın ziyalı t?b?q?si ucun s?yah?t m?kanı olub. Hote v? ?illerin m?zarlarını, el?c? d? onların arxivl?rini Veymarda gorm?k olar.

Bu gun saysız-hesabsız turistl?ri ozun? c?lb ed?n v? ?halisinin g?lir m?nb?yi ?sas?n turizm olan klassik paytaxtın tarixind? muharib?nin izl?ri aydın gorunur. ?kinci dunya muharib?si zamanı Veymarın yaxınlı?ında, ??h?r m?rk?zind?n 8 kilometr aralıda Buhenvald ?sir du??rg?si olub.

Veymar 1949-cu ild?n 1990-cı il? q?d?r Almaniya Demokratik Respublikasının t?rkibind? qalıb.

Veymar Bauhaus (muasir inc?s?n?t) h?r?katının da m?rk?zidir. Hazırda ??h?rd? inc?s?n?t qalereyaları, muzeyl?r v? alman milli teatrı yerl??ir. Bauhaus Universiteti v? Veymar musiqisinin Liszit m?kt?bi media, dizayn, arxitektura, yuks?k muh?ndislik i?i v? musiqi sah?sind? ixtisasla?an t?l?b?l?ri ozun? c?lb edir.

T?sadufi deyil ki, Avropa ?urasına daxil olan olk?l?rin m?d?niyy?t nazirl?ri ??h?ri 1999-cu ild? Avropa M?d?niyy?tinin Paytaxtı secibl?r.

C?mi 64 min ?halisi olan Veymarın ?razisi o q?d?r d? boyuk deyil. Qeyd olundu?u kimi, ?halinin g?lir m?nb?yi turizmdir. AB? v? Cind?n olan turistl?r ustunluk t??kil edir. Turizm movsumu aprel ayından sentyabra q?d?r davam edir. H?r il ??h?r? g?l?n turistl?rin sayı 3 milyona yaxın olur. ??h?r ?halisini uc t?b?q?y? bolm?k olar: t?l?b?l?r, t?qaudcul?r v? turistl?r.

Veymarın ?razisi kicik oldu?undan turistl?r muzeyl?ri v? qalereyaları n?qliyyatdan istifad? etm?d?n asanlıqla g?z? bil?rl?r.

Bu ??h?rd? orta ?srl?r, intibah dovru v? n?hay?t, yeni dovru xatırladan tikilil?r, saraylar, ?n q?dim saray apteki, orta ?srl?r operasının binası, bazar meydanı almanların tarixini ozund? ?ks etdirir. ??h?r? g?l?n turistl?ri is? ?n cox c?lb ed?n muzeyl?rdir. Veymarda avanqard inc?s?n?ti ?ks etdir?n Yeni muzey, y?ni Muasir ?nc?s?n?t Muzeyidir. Artıq iki ildir ki, muzeyin yanında tarixi tikilid? ticar?t m?rk?zi f?aliyy?t gost?rir. Lakin t?l?b?l?rin ?ks?riyy?ti h?min binadan ticar?t m?qs?dil? istifad? edilm?sin? qar?ı cıxır. Yeni muzey 1931-ci ild?, Veymar Respublikası dovrund? f?aliyy?t? ba?layıb. Lakin Hitler 1933-cu ild? muzeyi l??v edir v? onun sonuncu direktoru Amerikaya miqrasiya edir. Cunki nasistl?r avanqard inc?s?n?ti sevmirdi?r v? onlar daha cox milli usluba ustunluk verirdil?r. Mu?ayi?tcinin bildirdiyin? gor?, h?min ill?rd? Almaniyada ya?ayan y?hudil?r ana v?t?nl?ri, ?srail? kocub. Ona gor? d? indi T?l-?vivd? bu muzey? b?nz?r coxlu tikilil?ri gorm?k olar.

Umumiyy?tl?, Veymar Bauhaus h?r?katının, y?ni muasir inc?s?n?tin m?rk?zi olub. Bauhaus m?kt?bi ozund? s?n?tkarlı?ı v? muasir inc?s?n?ti birl??dirir. ?sası Valter Qroupus t?r?find?n qoyulan bu m?kt?b 1919-cu ild?n 1933-cu il? q?d?r f?aliyy?t gost?rib. Maraqlıdır ki, m?kt?bin ?sasının memar t?r?find?n qoyulmasna baxmayaraq, yaranı?ının ilk ill?rind? Bauhausun memarlıq departamenti movcud olmayıb. Bauhaus m?kt?bi inc?s?n?t, memarlıq, qrafik dizayn, daxili dizayn, s?naye dizaynı v? topoqrafiyanın inki?afına h?rt?r?fli t?sir edib. M?kt?b Almaniyanın uc ??h?rind?, Veymar, Desau v? Berlind? f?aliyy?t gost?rib. 1933-cu ild? m?kt?bl?r nasist rejimi t?r?find?n ba?lanılıb v? yalnız muharib?d?n sonra b?rpa olunub.

Veymar h?m d? klassik sarayların inc?s?n?t x?zin?sidir. Bu m?kanda olan h?r k?s orta ?srl?rd?n ba?layaraq XX ?srin modernizmi il? rastla?a bil?rl?r. ??h?rd? turistl?ri ozun? c?lb ed?n muzeyl?rd?n biri d? d?bd?b?li kral sarayıdır.

Bu gun muzey kimi f?aliyy?t gost?r?n saray kolleksiyalarının tarixi nuv?si Veymar Kral evinin sahibl?rinin inc?s?n?t i?l?rind?n formala?ıb. 500 il Veymar sarayı Ernestinianın Kral evi kimi f?aliyy?t gost?rib. Ernestiniaların ?sas mulkl?rinin Vittenberqd?n Veymara kocurulm?sind?n sonra ?sl qala intibah dovrunun sarayı kimi saxlanılıb. 1618-ci ild? bu tikili yan?ının qurbanı olub v? 30 illik muharib?d?n sonra IV Vilhelmin krallı?ı dovrund? ucqanadlı d?bd?b?li tikili il? ?v?z olunub. 1774-cu ild? Vilhelmsburq adlandırılan bu tikili d? yan?ın n?tic?sind? da?ıdılıb. Karl Avqustun dovrund? 1789-cu ild? is? Hotenin r?hb?rliyi altında sarayın tikilm?si uzr? komissiya yan?ından qalmı? da?ların uz?rind? yenid?n b?rpa v? tikinti i?l?ri aparır. 1803-cu ild? hersoq ail?si saraya koc?nd? daxili otaqlar yuks?k klassik memarlıq uslubunda b?rpa olunur.

Muzey XIX ?sr boyu fasil?siz olaraq geni?l?ndirilib. Lukas Kranacın r?sml?ri, heyk?ll?ri, Hote dovrunun ?l i?l?ri muzeyin d?y?rli ekspozisiyalarıdır. Bundan ba?qa, kolleksiyalarda Veymar r?ssamlıq m?kt?binin avanqard r?sml?ri d? toplanıb. Tikilid? yunan-Roma uslubundan istifad? olunub.

Birinci m?rt?b?d? yerl???n orta ?srl?r inc?s?n?t numun?l?ri v? Rusiya ikonalarının kolleksiyası ziyar?tcil?ri ozun? daha cox c?lb edir. Sarayda qiym?tli a?aclardan hazırlanan coxlu musiqi al?tl?ri d? qorunub saxlanılır. Sarayın arxa t?r?find? olan yol faytonların h?y?t? rahat daxil olması ucun n?z?rd? tutulub. Muzeyd? ?n cox diqq?ti c?lb ed?n d?bd?b?li zaldır.

Veymarda dig?r c?lbedici tikili orta ?srl?r alman operasının, muasir dovrd? is? milli teatrın f?aliyy?t gost?rdiyi binadır. Orta ?srl?r bazar meydanında yerl???n v? qar?ısında ?iller v? Hotenin heyk?ll?ri ucalan bina bu fonda olduqca moht???m gorunur.

• Muzey v? qalereyaların m?kanı ^{[ olu kecid ]}

Almaniya il? ?laq?dar bu m?qal? qaralama halındadır. M?qal?ni redakt? ed?r?k Vikipediyanı z?nginl??dirin.

1. ↑ ^{1 2} archINFORM   (alm.) . 1994.
2. ↑ Alle politisch selbstandigen Gemeinden mit ausgewahlten Merkmalen am 31.12.2018 (4. Quartal) . Federal Statistical Office .
3. ↑ Alle politisch selbstandigen Gemeinden mit ausgewahlten Merkmalen am 31.12.2022   (alm.) . DESTATIS , 2023.