Tennessin

Vikipediya saytından
( Tenessinium s?hif?sind?n istiqam?tl?ndirilmi?dir)
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec
117 livermorium Tennessin oqaneson
At

Ts

Umumi
Ad , ??ar? , Nomr? Tennessin, Ts, 117
Qrup , Dovr , Blok 17, 7, p
Xarici gorunu?u
Atom kutl?si [294] q/mol
Elektron formulu
Fiziki xass?l?r
Halı
Sıxlı?ı (0 °C, 101.325 kPa)
q/L
?rim? temperaturu ° C
( K , ° F )
Qaynama temperaturu ° C
( K , ° F )
Elektrom?nfiliyi
Oksidl??m? d?r?c?si
Spektr =
?onla?ma enerjisi kCmol -1

Tennessin (lat. Tenissinium, Ts) ? D. ?. Mendeleyevin elementl?rin dovri sistemind?117-ci element. Dovri sistemin yeddinci perioduna v? 17-ci qrupuna daxildir.

Elementin iki m?lum izotopundan ?n davamlısı olan 294 Uus-un yarımparcalanma dovru 78 millisaniy?dir [1] . Formal olaraq halogenl?r? aid edils? d?, kimy?vi xususiyy?tl?ri h?l? t?dqiq edilm?mi?dir.

Adının m?n??yi

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Ununseptium sozu latın m?n??li sozl?rd?n ibar?tdir v? h?rf?n "bir-bir-yeddinci" dem?kdir (latınca 117-ci ba?qa cur yazılır: centesimus septimus decimus). Bu ad muv?qq?ti idi v? elementin k??fi ba?qa t?dqiqatcılar t?r?find?n t?sdiq edildikd?n sonra bu ad, cox guman ki, d?yi?diril?c?kdi. Kimy?vi element? r?smi ad ?UPAC (N?z?ri v? t?tbiqi kimya uzr? Beyn?lxalq ?ttifaqın komissiyası) t?r?find?n onun k??fi t?sdiql?ndikd?n v? bu v? ya dig?r elmi qrupun prioriteti mu?yy?n edildikd?n sonra onun adı t?sdiql?ndi:Tenessinium.

?ld? edilm?si

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Tenessin (ekaastat) 2009-cu ild? Dubnada ( Rusiya ) yerl???n Birl??mi? nuv? t?dqiqatları institutunda ?ld? edilmi?dir. 117-ci elementin sintezi ucun institutun nuv? reaksiyaları sur?tl?ndiricisind? (U 400) 97-ci elementd?n (berklium 249) ibar?t h?d?fi kalsium-48-in ionları il? bombalayırdılar. Eksperiment Rusiya v? AB? aliml?rinin ?m?kda?lı?ı say?sind? mumkun olmu?dur: 22 milliqram berklium-249 h?d?fini rusiyalı aliml?r? Tennessi ?tatında yerl???n Okric milli laboratoriyasının aliml?ri t?r?find?n t?qdim edilmi?di [2] . Elementin sintezi ucun a?a?ıdakı reaksiyadan istifad? edilmi?di:

N?tic?d? yeni elementin altı nuv?si ?ld? edilmi?di: be? 293 Uus v? bir 294 Uus. Yeni kimy?vi elementin a?kar edilm?sini t?svir ed?n elmi m?qal? 5 aprel 2010-cu ild? n??r edilm?si ucun Physical Review Letters jurnalı t?r?find?n q?bul edilmi?dir. [3] .

2012-ci ilin iyununda eksperiment t?krar edilmi? v? 293 Ts-un be? nuv?si ?ld? edilmi?dir [4] [5] .

2014-cu ild? 117-ci elementin movcudlu?u Helmholts adına a?ır ionların t?dqiqi m?rk?zind? ( Darm?tadt , Almaniya ) calı?an nuv? fizikl?rinin beyn?lxalq qrupu t?r?find?n t?sdiq edilmi?di: eyni eksperiment h?yata keciril?r?k yeddi nuv? a?kar edilmi? v? 117-ci elementin da?ılmasının 105-ci ( dubnium ) elementin yaranması il? n?tic?l?n?n yeni yolu k??f edilmi?dir [6] [7] .

Ununseptium m?d?niyy?td?

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

"Futurama" cizgi serialının 7-ci movsumunun 10-cu seriyasında ("Near-Death Wish") Ununseptium "Farnsium" (Fa) adlandırılır.

Kimy?vi xass?l?ri

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]
  1. [ http://www.infox.ru/science/lab/2010/04/07/Fiziki_iz_Dubnyy_sin.phtml Arxivl??dirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine / Физики из Дубны синтезировали 117-й элемент]
  2. "Российские и американские физики впервые синтезировали 117-й элемент" . 2011-02-11 tarixind? orijinalından arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2014-05-09 .
  3. Yu. Ts. Oganessian et al., Synthesis of a New Element with Atomic Number Z=117 Arxivl??dirilib 2012-04-19 at the Wayback Machine , Physical Review Letters, Vol. 104 (2010) P. 142502. DOI: 10.1103/PhysRevLett.104.142502.
  4. "В России вновь синтезировали 117-й элемент" . Российская газета. 2011. 2012-06-30 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: September 2012 .
  5. "Физики из Дубны воспроизвели синтез сверхтяжелого 117-го элемента" . Dubna.org. 2011. 2012-10-17 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: September 2012 .
  6. "Наука и жизнь, Подтвержден синтез 117-го элемента таблицы Менделеева" . 2014-05-02 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2014-05-09 .
  7. "Phys.Rev.Lett. 112,172501 (2014)" . 2015-11-07 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2014-05-09 .