Tamara Qriqoryevna Abakeliya
(
gurc.
????? ???????? ????? ????????
,
19 avqust
(
1 sentyabr
)
1905
,
Xoni
,
?mereti
[1]
?
14 may
1953
[1]
,
Tbilisi
,
SSR?
[1]
) ?
Gurcustan
-
sovet
heyk?lt?ra?ı, teatr r?ssamı, qrafik r?ssamı, qrafik dizayneri.
M??hur h?kim v? ictimai xadim
?oseb Abakelianın
(1882?1938) qarda?ı qızıdır.
Tamara Abakeliya 19 avqust 1905-ci ild? Gurcustanın q?rbind?,
?mereti
bolg?sind?
Xoni
q?s?b?sind? anadan olmu?dur. ?lk t?hsilini do?ma k?ndind? almı?dır. Sonra r?ssamlıq t?hsilini almaq ucun Tbilisiy? yollanmı?dır.
Tamara Abakeliya 1924?1929-cu ill?rd? N.P.Kandelaki, E.E.Lansere v? Y.?.Nikoladzenin d? d?rs verdiyi
Tbilisi Dovl?t R?ssamlıq Akademiyasında
t?hsil alıb. Teatr v? dekorativ r?ngkarlıq sah?sind? K.A.Marcani?vilinin r?hb?rliyi altında i?l?m?y? ba?layır.
1932?1934-cu ill?rd?
Lado Mesxi?vili adına Kutaisi Gurcu Teatrının
r?ssamı idi. 1942-ci ild?n
Sov.?KP
uzvu olub. M??hur r?sml?ri arasında "?meretili o?lan" (1928), "Nar toplamaq" (1930), "Xo?b?xt ail?" (1936), "Vintec" (1946, Gurcustan ?nc?s?n?t Muzeyi, Tbilisi) vardır.
[2]
.
Abakeliya yaradıcılı?ında r?ngarlıqla yana?ı qrafik ?s?rl?r, binaların xarici v? daxili t?rtibatı, tama?a deorasiyaları, kitab illustrasiyaları, film dekorasiyaları yaratmaqla da m???ul olub. O, Gurcustanla yana?ı, SSR?-nin dig?r respublikalarında da calı?ıb.
Tamara Abakeliyanın Tbilisi Marksizm-Leninizm ?nstitutunun Gurcustan ?ob?sinin binasında yaratdı?ı friz Tbilisi ??h?rinin gork?mli memarlıq numun?l?rind?n sayılır. O, binanın xarici hiss?sini b?z?kli c?rciv?y? salaraq, ufuqi zolaqlı lent ??klind? dekorativ elementl?rl? goz?ll??dirmi?dir. Bina Sovet memarlıq m?kt?binin nadir numun?l?ri sırasına daxildir.
Abakeliyanın atası,
Gurcustan SSR
-in ba? prokuroru Qriqol Abakeliya v? ?misi gurcu m??hur v?r?m h?kimi
?oseb Abakeliya
1938-ci ild?
?osif Stalinin
Boyuk t?mizl?m?si
zamanı gull?l?nmi?dil?r. O, Sosialist ?air v? dramaturq Karlo Kaladze il? evli idi (1907?1988). Onun Kaladzeden heyk?ltara? Gulda Kaladze adlı o?lu var idi.
Tamara Abakeliya 14 may 1953-cu ild? Tiflis ??h?rind? q?fl?t?n v?fat edib. O, Tiflisd?ki m??hur
Didube panteonunda
d?fn edilib.
Tiflisd?ki kuc?l?rd?n biri Tamara Abakeliyanın adını da?ıyır.
Tamara Abakeliya Gurcustan SSR ?m?kdar artisti (1942) v?
Qırmızı ?m?k Bayra?ı ordeni
il? t?ltif edilmi?dir.
- 1936?1937-ci ill?r ? Friz, Tbilisi Marksizm-Leninizm ?nstitutunun Gurcustan ?ob?sinin binasında
- 1952-ci il ?
Lesya Ukrainka
abid?si,
Surami
- 1935 ? N. Tixonovun "Kaxeti haqqında ?eirl?r" kitabına
[3]
;
- 1936?37 ? ?.Rustavelinin "Panter d?risind?ki c?ngav?r" ?s?rin?
[4]
;
- 1947 ?
Vaja P?avelanın
?s?rl?rin?;;
- 1949 ? N. Tixonovun "Gurcustan haqqında ?eirl?r" kitabına (V. Avaliani il? birlikd?)
[5]
.
Kote Marcani?vili adına Tbilisi Akademik Teatrı
:
- 1930 ? "Cold? komuna" (rej. Qoqoberidze)
- 1935 ? "?amil" (rej. Anatze v? Cevidze)
- 1947 ? "Lali"(rej. Ku?ita?vili)
- 1953 ? "Lali" (rej. Ku?ita?vili v? Kobaxidce)
Rustaveli Milli Teatrı:
- 1938 ? "Paladuri" (rej. Sereteli)
- 1944 ? "Maral d?r?si" (rej. Vasadze)
- 1945 ? "Xevisberi Qoca" (rej. Celidze)
Tbilisi Dovl?t Opera v? Balet Teatrı
:
- 1937 ? Arsen
- 1942 ? Georgi Sakaadze ? kostyum dizayneri
- 1945 ? David Qurami?vili ? kostyum dizayneri
- 1998 ? Mona v? Blupers
- ↑
1
2
3
4
5
6
Абакелия Тамара Григорьевна //
Большая советская энциклопедия
(rus.)
: [в 30 т.].
/ под ред.
А. М. Прохоров
3-е изд.
Москва
:
Советская энциклопедия
, 1969. Т. 1 : А ? Ангоб. С. 11.
- ↑
Dietrich Kegler, Alexander-Mark Litschev.
Russkaja Filosofija. Enciklopedija (Russische Philosophie. Enzyklopadie) Zweite, bearbeitete und erganzte A uflage unter der Redaktion von M. A . M aslin. (Originaltitel: Русская философия: Энциклопедия. 2-е изд., дораб. и доп. Под общ. Ред. М. А. Маслина. Сост. П. П. Апрышко, А. П. Поляков. 832 с., издательство Книжный Клуб Книговек, Москва 2014)
// Philosophischer Literaturanzeiger
. 68
(3). 2015-09-25. 267?272.
doi
:
10.3196/2194584515683104
.
ISSN
2194-5845 0031-8175, 2194-5845
.
- ↑
Тихонов Н.
Стихи о Кахетии / Илл. Абакелия. ? М.: Сов. писатель, 1935. ? 40 с ? 10200 экз.
- ↑
Руставел? Ш.
Витязь в тигров?й шкур?: Поема / Переклад з грузинсько? та передмова М. Бажана; ?люстрац?? художниц? Т. Абакел?я. ? К.: Дн?про, 1983. ? 247 с.
- ↑
Тихонов Н.
Стихи о Грузии / Илл. Т. Абакелия и В. Авалиани. ? Тбилиси: Заря Востока, 1949. ? 110 с ? 10000 экз.
- Джапаридзе Г. Д.
Т. Г. Абакелия ? М.: Советский художник, 1957.
- Падалка М.
Скульптор Тамара Абакел?я // Укра?на. ? 1950. ? № 2.
- Пиралишвили О. Д.
Абакелия ? М., 1957.