| Bu m?qal?d?ki m?lumatların
yoxlanılabil?r
olması ucun ?lav? m?nb?l?r? ehtiyac var
.
Daha ?traflı m?lumat v? ya m?qal?d?ki probleml?rl? ba?lı muzakir? aparmaq ucun
m?qal?nin muzakir? s?hif?sin?
diqq?t yetir? bil?rsiniz. Lutf?n m?qal?y?
etibarlı m?nb?l?r
?lav? ed?r?k
bu m?qal?ni t?kmill??dirm?y? kom?k edin. M?nb?siz m?zmun probleml?r yarada v? silin? bil?r. Probleml?r h?ll edilm?mi? ?ablonu m?qal?d?n cıxarmayın.
|
Siyas?t
(
q?dim yunanca
:
Πολιτικ?, politika
? "??h?rl?rin i?l?ri") ?
sosial qruplarda
q?rarların q?bulu v? ya f?rdl?r arasında guc munasib?tl?rinin dig?r formaları, m?s?l?n, resursların v? ya statusun bolu?durulm?si il? ?laq?li f?aliyy?tl?r m?cmusu. Siyas?ti v? hokum?ti oyr?n?n
sosial elm
sah?sin?
siyasi elm
? politologiya deyilir
Siyasi f?aliyy?t muxt?lif sosial qruplar, sinifl?r v? dovl?tl?r arası munasib?tl?r uz?rind? qurulur. Hakimiyy?t problemi il? ba?lı olan h?r hansı bir f?aliyy?t siyasi xarakter da?ıyır. Siyas?t c?miyy?tin inki?afının mu?yy?n m?rh?l?sind? yaranır v? o xususi mulkiyy?t? ?saslanan
istehsal
formalarının, sosial strukturun, m?d?ni m?d?niyy?tin formala?dı?ı dovrd? t???kkul tapmı?dı. Muxt?lif
sosial qruplar
oz m?nafel?rini qoruyub saxlamaq ucun xususi idar?etm? aparatını yaradırlar. Siyasi hakimiyy?t muxt?lif t?sisat formaları vasit?sil? h?yata kecirilir.
[1]
"Siyas?t" termini
Az?rbaycan dilin?
?r?b dilind?n
kecib. Sozun ?r?b dilind?ki h?rfi m?nası "at t?limi" dem?kdir. Bir cox q?rb olk?l?rind?, m?s?l?n, ingilisdilli olk?l?rd?, "Politics", almandilli olk?l?rd? is? "Politik" terminini istifad? edirl?r. "Politics/Politik" sozu yunan sozu olan "Polis" sozund?n goturulub. "Polis" sozunun m?nası
??h?r
dem?kdir. Siyas?t sozunu muasir zamanda c?miyy?t daxilind? aparılan m?qs?dyonlu bir i? kimi ba?a du?m?k olar.
Politologiya
elmind? "siyas?t" termini siyasi v? dovl?t hakimiyy?ti u?runda mubariz? kimi q?bul edilir.
Siyas?t movcud c?miyy?td?ki
siyasi munasib?tl?r
,
siyasi institutlar
v?
siyasi ideologiya
vasit?l?ri il? h?yata kecirilir.
- Birinci t?r?f boyuk insan qrupları arasında siyasi hakimiyy?t? n?z?r?n munasib?tl?ri ifad? edir.
- ?kinci t?r?f v?t?nda?ların siyasi f?aliyy?tinin t??kili formalarını, siyasi t??kilatları ?hat? edir.
- Ucuncu t?r?f insanların siyasi f?aliyy?tini ?uurda sistemli ??kild? ?ks etdir?n baxı?ların, ideyaların v? n?z?riyy?l?rin m?cmusudur.
Siyas?tin m?qs?di mu?yy?n sosial t?b?q?l?r v? sinifl?r ucun, habel? butovlukd? c?miyy?t ucun m?qbul hesab edil?n hakimiyy?ti h?yata kecirm?yin, ?araiti v? usullarıni yaratmaqdır.
Siyas?ti bir sıra elml?r (
politologiya
,
siyasi sosiologiya
, siyasi psixologiya v? s) oyr?nir. O f?ls?f?nin d? obyektini t??kil edir. Bel? ki,
siyasi f?ls?f?
siyasi hadis?l?rin v? prosesl?rin mahiyy?tini, onlarin qar?ılıqlı t?sirini ara?dırır.
Siyas?tin ?sasını
insanların
siyasi f?aliyy?ti
v? bu prosesd? q?rarla?an ?laq?l?r t??kil edir. O c?miyy?td?ki muxt?lif sosial quvv?l?rin siyasi hakimiyy?t? munasib?ti uzr? olan f?aliyy?tini idar? edir. S?ciyy?vi c?h?t budur ki, siyasi f?aliyy?td? h?r bir sosial qrup ozunun sosial m?nafel?rini realla?dırma?a calı?ır.
Siyasi f?aliyy?t
prosesind? siyasi munasib?tl?r v? ?laq?l?r formala?ır. Bu f?aliyy?t prosesind? siyasi t??kilatlar,
partiyalar
meydana cıxır, siyasi ideyalar v? n?z?riyy?l?r yaranır. Umumilikd? siyas?t dedikd? ictimai h?yatın muxt?lif sferalarının dovl?t t?r?find?n h?yata keciril?n hokmranlıq v? tabelik munasib?tl?rini b?rq?rar etm?k vasit?sil? idar? olunması ba?a du?ulur. Spesifik f?aliyy?t sah?si olan siyas?tin m?zmununa dovl?t i?l?rind?, onun istiqam?tl?rinin mu?yy?n olunmasında, habel? dovl?tin f?aliyy?tinin mahiyy?tinin, formaları v? v?zif?l?rinin a?kar edilm?sind? i?tirak daxildir.