Ramazan bayramı
(Fitr bayramı) ?
??vval
ayının
1
-ci gunu. Ramazan ayının sonunda, orucun sona catması munasib?til? qeyd edilir.
Ramazan ayında oruc tutulması
mus?lmanlara
hicr?tin ikinci (622-ci il) ili t?yin edilmi?dir. Ramazan ayı insanlara
Allahı
sevm?k prinsipl?rini oyr?dir, onlara oz irad? quvv?l?rini, dozumluyunu yoxlamaq imkanı verir, onları gozuacıq, t?miz, vicdanlı olma?a yon?ldir v? oruc tutmaqla ifad? olunur. Oruc ramazan ayında tutuldu?u ucun ona "
Ramazan orucu
" da deyirl?r.
Ramazan ayında
Sultan ?hm?d m?scidi
?slamda ilin ayları arasında Ramazan ayı ?n ??faq?tli v? ?n muq?dd?s ay hesab edilir. Onu m?cazi m?nada "on bir ayın sultanı" da adlandırırlar.
Orucluq hicrinin ikinci ilind?
M?h?mm?d pey??mb?r
t?r?find?n
M?din?d?
bu m?qs?d ucun Ramazan ayı t?yin olandan oz tarixini ba?layır. M?hz Ramazan ayının axırıncı on gec?l?rinin birind?
Quran
h?diyy? edilmi?dir. Deyil?n? gor? bu, h?min ayın ya 22-d?n 23-n?, ya da 26-dan 27-n? kec?n gec? ba? vermi?dir. Bu gec? "leyl?t al-Qadr" ? qudr?tli, ?z?m?tli gec? adlanır. Quranda bu gec? haqda bel? yazılır: "Q?dr gec?si min aydan daha xeyirlidir! O gec? m?l?kl?r v? ruh R?bbinin izni il? h?r bir i?d?n dolayı yer? en?rl?r. O gec? dan yeri sokul?n? kimi salamatlıqdır! (
Q?dr sur?si
, 3?5)
Ramazan ayının gec?l?rind?n birind? mus?lmanların muq?dd?s kitabı Qurani-K?rim nazil olub. H?min gec? "q?dr" v? ya "?hya" gec?si adlanır. Q?dr gec?sinin konkret hansı gun oldu?u bilinmir. Bununla ba?lı muxt?lif r?vay?tl?r var. Amma umumi fikir bel?dir ki, q?dr gec?si Ramazan ayının son on gec?sind?n biridir, h?m d? t?k gunun gec?sidir.
R?vay?tl?rin birind? deyilir:
"Bir ya?lı ki?i Pey??mb?r? (s) soyl?yir: Uzaq yoldan g?lib m?scidd? oturmaq m?n? c?tindir, ?g?r Q?dr gec?sinin hansı gec? oldu?unu bils?m, h?min gec? m?scid? g?l?r?m.
Pey??mb?r onun qula?ına n?s? deyir v? h?min ki?i h?r ramazan ayının 23-cu gec?si m?scid? g?lir".
?slam?unasların fikrinc?, bu gec? Ramazan ayının 19, 21, 23, 25, 27-ci gec?l?rind?n biridir.
Qurani-K?rimd? "Q?dr sur?si" vardır. Bu sur?d? q?dr gec?si haqda bel? yazılır: "Biz bu gec? h?qiq?t?n qudr?t, ?z?m?t h?diyy? etmi?ik, bu gec? min aylardan da qudr?tlidir, m?l?kl?r a?a?ı en?r?k, Allahın ?mrini gozl?yirl?r, bu gec? ??f?qin do?masına q?d?r al?mdir, subhdur".
Orucluq Ramazan ayında t?z? ay cıxandan ba?lanır v? 29?30 gun davam edir.
Orucluq ayında gunun i?ıqlı vaxtı yem?k, icm?k, siqaret c?km?k, ?r-arvad borcunu yerin? yetirm?k v? s. olmaz. Bunlardan yalnız u?aqlar, x?st?l?r, hamil? qadınlar, c?bh?d? vuru?anlar, uzaq yola cıxanlar azad olunurlar. Orucluq Ramazan ayında t?z? ay cıxandan ba?lanır v? 29?30 gun davam edir. Qurani-K?rimd? yazılır: "Subh acılınca, a? sap qara sapdan f?rql?ninc?y? q?d?r yeyib icin; sonra gec?y? q?d?r orucunuzu tamamlayın".(
B?q?r? sur?si
, 187)
M?h?mm?d pey??mb?r
buyurur ki, Ramazan ayı g?l?nd? c?nn?tin qapıları acılar, c?h?nn?min qapıları ba?lanar, ?eytanlar da z?ncird? olar.
Doyu?d? v? ya ?sirlikd? oldu?una gor? oruc tutmayanlar sonra munasib bir vaxtda onun ?v?zini (q?zasını) tutmalı v? ya fidy? verm?lidirl?r.
Orucu q?sd?n pozanlar is? onun ?v?zini tutmaqla yana?ı, tovb? etm?li v? k?ffar?sini od?m?lidirl?r. K?ffar? is? 60 gun oruc tutmaq, yaxud 60 yoxsulu yedirtm?kdir. 60 gunluk k?ffar? orucuna bir gunluk q?za orucu da ?lav? olunur.
Oruclu?un ba?a catdı?ı gun fitr bayramı adlanır. H?min gun butun mus?lmanlar bir-birl?rini t?brik edir, v?fat ed?nl?rin q?birl?rini ziyar?t edir, ruhlarına dualar oxuyurlar.
Bayram gunu h?r k?s oz himay?sind? olanlar ucun t?qrib?n 3 kq
bu?da
, yaxud
xurma
v? ya
ki?mi?
miqdarında kasıblar ucun fitr? z?katı verm?lidir.
Orucluq insanlara oz irad?l?rini, dozumluluyunu yoxlamaq imkanı verir, onları paklı?a, xeyirxahlı?a d?v?t edir.
Orucluq h?l?
?slamdan
da ?vv?l movcud idi. H?l? q?dim ?r?bl?r oz Allahları namin? oruc tuturdular. Bu haqda Quranda deyilir: "Sizl?r? oruc tutmaq gost?ri?i verildiyi kimi, sizd?n ?vv?lkil?r? d? h?min gost?ri? verilmi?dir". Lakin bu Qurani K?rimd? kitab ?hli olanlar ucun n?z?rd? tutulub, y?ni Quran kitabı nazil olmazdan ?vv?l var olan dig?r s?mavi dinl?rd? olan ??xsl?r ucun orucluq ?mr edilmi?di. Ona istinad?n qeyd edilir ki, sizd?n ?vv?lkil?r? ?mr olundu?u kimi siz? d? ?mr olundu.
Orucluq p?hrizi qurtarmaq ? id ?l-fitr ? bayramı il? ba?a catır. H?min gun butun imkanlı mus?lmanlar kasıblara yardım etm?lidirl?r. Fitr? ed?rk?n butun ail? uzvl?ri n?z?r? alınır.
Ramazan bayramının m?qs?dl?rind?n biri mus?lmanların toplanması v? goru?m?sidir. Mus?lmanlar bayramda goru?ur, bir yerd? namaz qılırlar. Oruc ibad?tl?rini bitirdikd?n sonra mus?lmanlar bayram kecirir v? bir yer? yı?ılırlar. Bayramın ba?qa m?qs?dl?rind?n d?, mus?lmanların bir-birini ziyar?t etm?si, qohum-?qrabalarla goru?m?si, ?g?r arada inciklik varsa barı?ması ucundur. Bayramda kasıblar v? yoxsullar da sevinm?lidir, onlar da yeni paltar gey?r?k butun mus?lmanlarla bir yerd? namaza g?lm?lidirl?r. M?hz buna gor? fitr? z?katı buyurulmu?dur ki, yoxsul mus?lmanlar da bayramı kecirsinl?r v? hamı kimi ??nl?nsinl?r.
- Bayram gunu oruc tutmaq
haramdır
.
- Bayram gunu qusl almaq, cimib t?mizl?nm?k, t?miz paltar geyinm?k
must?h?bdir
.
- Bayram namazı oruc halında qılınmaz. Mus?lman bayram namazı qılmamı?dan qabaq hec olmasa bir kicik xurma yem?lidir.
- Bayram gunu butun mus?lmanların bir-birl?rini bayram munasib?til? t?brik etm?l?ri v? bir-birl?ri ucun dua etm?l?ri t?qdir?layiqdir. 1993-cu ild?n
Az?rbaycanda
Ramazan bayramı dovl?t s?viyy?sind? qeyd olunur. Orucluq (Ramazan) bayramı Az?rbaycanda
Milli M?clisin
q?bul etdiyi 1992-ci il 27 oktyabr tarixli "Az?rbaycan Respublikasının bayramları haqqında" Qanununa ?sas?n dovl?t s?viyy?sind? qeyd olunma?a ba?ladı.
Az?rbaycanda bu bayramın xususi on?mi var. ?vv?lc? bayram namazları qılınır, sonra is? fitr? yı?ılır. Bu bayramda fitr?nin on?mi d? cox boyukdur. Fitr?l?r yı?ılır v? ehtiyacı olan adamlar bundan istifad? edirl?r. Bu bayram xalqın milli-m?n?vi d?y?rl?rind?, yadda?larında ya?ayır v? n? q?d?r goz?l qeyd olunsa, o q?d?r yax?ıdır.
[1]
 |
|---|
| R?smi
| |
|---|
| Huzn gunl?ri
| |
|---|
| Qeyri-r?smi
| |
|---|
| T?hsil
| |
|---|
| Regional
| |
|---|
| Kecmi?d?
| |
|---|
| H?mcinin bax
| |
|---|