Qit?
?
Yer
qabı?ının
boyuk massivi. Qit? ?razisinin ?ks?riyy?tind? su hovz?si olmur v? k?narları
d?niz s?viyy?sind?n
a?a?ıda yerl??ir.
[1]
"Qit?" anlayı?ına ekvivalent v? ya yaxın olan soz kimi "
materik
" termini d? istifad? olunur.
[2]
[3]
Qit? spesifik mur?kk?b d?rinlik qurulu?u il? s?ciyy?l?n?n, olduqca iri muhum qlobal struktur elementdir. Qit? Yerin xarici ortukl?rini t??kil ed?n madd?nin uzunmudd?tli t?kamul prosesind? v? radiogen istiliyin t?siri il? planetin umumi qızması v? qism?n ?rim?si, fiziki-kimy?vi v? qravitasion diferensasiyası n?tic?sind? ?m?l? g?lmi? heterogen cismdir. ?sas?n regional metamorfizm v? qranitl??m? il? ?laq?dar olan diferensasion proses n?tic?sind? Qit? ba?lıca strukturlara - qırı?ıqlıq vilay?tl?r? v? platformalara parcalanmı?dır. Qit? qabı?ı madd?sinin planetar ?rim? prosesind? mantiyanın umumi diferensasion proses? m?ruzqalma d?rinliyi 1200-1400 km h?ddind? qiym?tl?ndirilir. Bel? hesab edilir ki, kimy?vi t?rkibin? gor? 300 km d?rinliy? kimi qit?l?r altındakı qabıq okeanlar altındakı qabıqdan f?rql?nir. Qit? qabı?ı altında dal?aoturucu qatın (a?a?ı sıxlıqlı qat) qalınlı?ı 50 km yaxın olub, t?xmin?n 100-150 km d?rinlikd? yerl??ir. Qit? qabı?ının dabanında t?zyiq 1,0-1,5 QPa, temperatur is? 600-700
0
C t??kil edir. Qit? s?rh?di, okean t?r?f? qurunun sualtı davamını hududlayan qit? yamacının ?t?yind?n kecir. Geomorfologiyada Qit?. Yerin geotekstrukturlarına aid edil?n ?n iri musb?t relyef formasıdır. Qit? ucun duz?n v? da?larla ?laq?dar olan qit? platformaları v? da??m?l?g?lm? vilay?tl?ri (b?zi t?dqiqatcılara gor?, platforma v? geosinklinal zonalar) kimi geostruktur zonalar s?ciyy?vidir.
[4]
6 qit? var
[5]
:
