Qaz n?h?ngl?rinin
(m?s?l?n,
Yupiter
) boyuk metal hidrogen (boz qat) ehtiyatları vardır
Metallik hidrogen
? h?ddind?n artıq yuks?k t?zyiqd? v?
faza kecidind?
olan
hidrogenin
fazalı v?ziyy?tl?rinin m?cmusudur. Metallik hidrogen
madd?nin
pozulmu? bir v?ziyy?tidir v? b?zi f?rziyy?l?r? gor? mu?yy?n spesifik xususiyy?tl?r? malik ola bil?r ? yuks?k temperaturda yuks?k keciricilik v? faza kecidinin yuks?k spesifik istiliyi. 1935-ci ild? n?z?ri olaraq proqnozla?dırıldı.
1930-cu ill?rd? ?ngilis alimi
C. Bernal
, bir
proton
v? bir
elektrondan
ibar?t olan v?
q?l?vi metalların
tam bir analoqunu t?msil ed?n atom hidrogeninin yuks?k t?zyiql?rd? sabit ola bil?c?yini ir?li surdu. 1935-ci ild?
Y. Viqner
v?
H. B. Hantinqton
muvafiq hesablamalar apardılar. Bernalın f?rziyy?si t?sdiql?ndi ? hesablamalara gor?,
molekulyar hidrogen
, sıxlı?ının ?h?miyy?tli d?r?c?d? artması il? t?xmin?n 250 min
atmosfer t?zyiqind?
(25
GPa
) atom metal fazasına kecir. Sonradan, faza kecidi ucun t?l?b olunan t?zyiqin qiym?tl?ndirilm?si artırıldı, lakin kecid ??rtl?ri h?l? d? mumkun olan hesab olunur. Metal hidrogenin xususiyy?tl?rinin proqnozu n?z?ri olaraq h?yata kecirilir. 1970-ci ill?rd? ba?layan c?hdl?r, 1996, 2008 v? 2011-ci ill?rd? mumkun olan hidrogen epizodlarına s?b?b oldu, n?hay?t, 2017-ci ild? professor ?saak Silvera v? h?mkarı Ranqa Diaz 5 milyon atmosfer t?zyiqind? sabit bir numun? ?ld? etdil?r, lakin numun?nin saxlanıldı?ı otaq t?zyiq altında cokdu v? numun? itirildi.
N?h?ng planetl?rin
?
Yupiter
,
Saturn
? v? boyuk
ekzoplanetl?rin
nuv?l?rind? cox miqdarda metal hidrogenin oldu?una inanılır. Qravitasiya sıxılma s?b?bind?n, metal bir hidrogenin bir nuv?si qaz qatının altında olmalıdır.
Xarici t?zyiqin onlarla
GPa
artması il? hidrogen atomlarının kollektivi metal xususiyy?tl?ri numayi? etdirm?y? ba?layır. Hidrogen nuv?l?ri (
protonlar
) bir-birin?
Bor radiusu
,
elektronlar
is?
De Broyl dal?a uzunlu?u
il? muqayis? olunan m?saf?y? daha yaxın g?lir. Bel?likl?, bir nuv?si olan bir elektronun ba?layıcı quvv?si lokalla?dırılmamı? hala g?lir, elektronlar protonlara z?if ba?lanır v? metallarda oldu?u kimi s?rb?st
elektron qaz
meydana g?tirirl?r.
Metallik hidrogenin maye fazası uzun m?saf?li sifari? olmadıqda b?rk fazadan f?rql?nir. Maye metal hidrogenin movcudlu?unun icaz? veril?n diapazonu bar?d? mubahis? var.
Helium-4
4,2
K
-d?n a?a?ı temperaturda olan maye v? sıfır titr?m?l?rin sıfır enerjisi s?b?bind?n normal t?zyiqd?n f?rqli olaraq, sıx bir ??kild? yı?ılmı? protonlar bir sıra ?h?miyy?tli sıfır vibrasiya enerjisin? malikdir. Buna gor?, daha yuks?k t?zyiql?rd? kristal fazadan pozulmu? dovr? kecid gozl?nilir.
N. A?kroft
t?r?find?n edil?n bir ara?dırma, t?xmin?n 400 GPa v? a?a?ı temperaturda bir maye metal hidrogen olan bir bolg?ni q?bul etdi. Dig?r ?s?rl?rd?,
?. Babayev
, metal hidrogenin metal bir
super axıcı
maye ola bil?c?yini t?klif edir.
1968-ci ild?
N. A?kroft
metal hidrogenin nisb?t?n yuks?k temperaturda super keciriciliy? sahib olaca?ını t?klif etdi. Daha d?qiq hesablamalar
[1]
I41/AMD fazasında Ranqa Diaz v? ?saak Silvera t?r?find?n 5 milyon atmosfer t?zyiqi il? oyr?nil?n metal hidrogenin kritik temperaturunun oldu?unu gost?rdi, hansı ki, 215
K
, y?ni ?58 d?r?c?
Selsi kecid istiliyi
verir.