Manhetten layih?si

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec
Manhetten layih?si
Olk?
Q?rargah
Vikianbarın loqosu  Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

Manhettan layih?si ( ing. Manhattan Project ) ? Birl??mi? ?tatlar , Boyuk Britaniya v? Kanadanın i?tirakı il? II Dunya muharib?si ill?rind? ilk nuv? silahının (atom bombasının) yaradılması m?qs?dil? h?yata kecirilmi?dir.

Formal adı Manhettan Muh?ndisi Zonası (MMZ) olan bu layih? 1942?46-cı ill?rd? general R. Gruvsun h?rbi r?hb?rliyi il? AB? H?rbi Muh?ndisl?ri Komandanlı?ının n?zar?ti altında h?yata kecirilmi?dir. Layih?nin elmi-t?dqiqat i?l?rin? amerikalı alim Robert Oppenheymer r?hb?rlik etmi?dir.

Layih? 1945-ci ild? uc nuv? silahının ?ld? edilm?si v? sınaqdan kecirilm?si il? n?tic?l?nir. ?lk sınaq partlayı?ı 1945-ci il 16 iyul tarixind? Yeni Meksika ?tatının Triniti ??h?ri yaxınlı?ında plutonium il? z?nginl??dirilmi? bombanın sınaq partlayı?ı (Ucluk sına?ı) il? h?yata kecirilir. Daha sonra avgust ayının 6-sı uranla z?nginl??dirilmi? " Little Boy " adlı bomba Yaponiyanın Hiro?ima ??h?rind?, bundan uc gun sonra is?, avgustun 9-u yenid?n Yaponiyada, bu d?f? Naqasakid? "Kok" adlı ikinci plutoniumla z?nginl??dirilmi? bomba sınaqdan kecirilir.

Layih? XX ?srin 30-cu ill?rind? almanların nuv? texnologiyaları sah?sind? apardıqları t?dqiqatlara cavab olaraq 1939-cu ild? ?vv?lc? kicik bir t?dqiqat proqramı ??klind? yaranır. T?dric?n layih? geni?l?nir v? ozund? 130 minlik i?ci quvv?si toplayır. Layih?nin umumi d?y?ri 2 miyard AB? dolları olaraq qiym?tl?ndirilirdi (2007-ci ilin istehlakcıların qiym?t indeksin? ?sas?n 23 milyard $).