M?sudi

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec
M?sudi
?r?b. ????????
Do?um tarixi t?qr. 896
Do?um yeri
V?fat tarixi
V?fat yeri
F?aliyy?ti co?rafiya?unas , tarixci , yazıcı
Vikianbarın loqosu  Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

M?sudi (?-956; ?r?b. ??? ????? ? ??? ?? ?????? ???????? ‎) ? "?r?b Herodot" kimi tanınan tarixci, s?yyah. ?bn X?ldun M?sudini "butun tarixcil?rin imamı " (ba?cısı) adlandırmı?dır.

?bulh?s?n ?li ibn Huseyn ibn ?li ?l-M?sudini b?zi ??rq?unaslar "?r?bl?rin Herodotu " adlandırmı?lar. ?sl?n B?ni-Huzeyl q?bil?sin? m?nsub olan M?sudi Babil ??h?rind? do?ulmu?, Ba?dadda ya?amı?dır. O, m??hur s?hab? Abdullah ibn M?sudun n?slind?n oldu?u ucun bu l?q?bl? tanınır. M?sudi elm ardınca Fars, Kirman , Gurgan, Az?rbaycan , Taliqan, Herat, ?am, F?l?stin, Antakiya, Cin v? Hindistana s?f?rl?r etmi?, bu olk?l?rin tarixini, ad?t-?n?n?l?rini v? co?rafi qurulu?unu muk?mm?l oyr?nmi?dir. N?hay?t, Misird? dunyasını d?yi?mi?dir. M?sudi h?m tarix, h?m d? sırf dini-etiqadi movzularda yazıb-yaratmı?dır. ?s?rl?rinin bir nec?sinin, h?tta adından da gorunduyu kimi, o, ?i? ?qid?sin? inanırmı?. M?sudinin "?sbat-ul-v?siyy?" kitabı ?i? ideologiyasının ?sasları movzusunda ?v?zsiz m?nb?l?rd?n sayılır. ?ki hiss?li ?s?rin I bolumund? q?dim pey??mb?rl?rin v? onların v?sil?rinin (cani?inl?rinin) tarixi i?ıqlandırılıb. II bolumd? is? H?zr?t Muh?mm?d Pey??mb?rin (s) v? 12 imamın h?yat salnam?sin? muxt?s?r n?z?r salınıb. M?sudinin "?t-T?nbih v?l-i?raf" v? "?xbar-uz-z?man" kitabları daha m??hurdur. Sonuncu kitabı mu?llif ?hat?li bir tarix m?cmu?si olaraq q?l?m? almı?dı. (Kitabın h?cminin 30 cild oldu?unu yazırlar; t??ssuf ki, ?s?r bu gunumuz? g?lib-catmamı?dır). Sonralar o, ?s?ri bir az ixtisar etdi, daha sonra bu variantı da yı?camla?dırdı. Bel?likl?, M?sudiy? dunya ?ohr?ti g?tirmi? "Muruc-uz-z?h?b" kitabı yarandı. "Muruc-uz-z?h?b" xilq?tin ?vv?lind?n ba?layaraq, 23-cu Abbasi x?lif?si Mutinin hakimiyy?t? g?li?in? kimi (946-cı il) kec?n dovrun hadis?l?rini ?ks etdirir. Y?qubi tarixind? oldu?u kimi, "Muruc-uz-z?h?b"d? d? kecmi? umm?tl?rin v? xalqların ad?t-?n?n?l?ri v? dini baxı?ları bar?d? ?traflı m?lumat verilir.

  1. Mes‘udi, Ali b. Huseyin (yazar Casim Avcı), sayfa 353 ?355. // Turkiye Diyanet Vakfı ?slam Ansiklopedisi . Cilt XXIX. Ankara: Turkiye Diyanet Vakfı Yayınevi, 2004, 554 sayfa .

Xarici kecidl?r

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]