Kenici Fukui
福井 謙
Do?um tarixi	4 oktyabr 1918 ( 1918-10-04 ) [1] [2] […]
V?fat tarixi	9 yanvar 1998 ( 1998-01-09 ) [1] [2] […] (79 ya?ında)
V?fat yeri	Kioto , Kioto prefekturası , Yaponiya [4]
V?fat s?b?bi	x?rc?ng x?st?liyi
V?t?nda?lı?ı	Yaponiya
Elm sah?l?ri	Fiziki kimya Uzvi kimya
Elmi d?r?c?si	texnika elml?ri doktoru
?? yerl?ri	Kioto Universiteti
T?hsili	Kioto Universiteti
Tanınır	Kimy?vi reaksiya n?z?riyy?si , Stereokimya
Uzvluyu	London Kral C?miyy?ti , Yaponiya Elml?r Akademiyası , Papa Elml?r Akademiyası [3] , Amerika ?nc?s?n?t v? Elml?r Akademiyası , AB? Milli Elml?r Akademiyası ( 1981 ?)
Mukafatları	Kimya uzr? Nobel mukafatı (1981)
Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

Kenici Fukui ( 福井 謙一 ; 4 oktyabr 1918 ^{[1] [2] […]} ? 9 yanvar 1998 ^{[1] [2] […]} , Kioto ^[4] ) ? Yapon kimyacısı, Kimya uzr? Nobel mukafatı laureatı ( 1981 ). ^[5]

Yaponiya kimyacısı Kenici Fukui 4 oktyabr , 1918 -ci ild? Yaponiyanın Nara prefekturasında anadan olmu?du. Kioto imperator universitetind? s?naye kimyası kafedrasında oxumu? v? 1941-ci ild? bitirmi?dir. ?vv?lc? Yaponiya imperator ordusu ucun yanacaq istehsal ed?n zavodda i?l?mi?dir. Onun akademik karyerası 1943-cu ild? Kioto imperator universitetind? yanacaq kimyası kafedrasında ba?lamı?dır v? 1952-ci ild? h?min universitetin professoru olmu?dur. ^[6]

Kenici Fukui 1982-ci ild? Kioto universitetinin ?m?kdar professoru olmu?dur. 1982-1988-ci ill?rd? Kioto texnaloji institutunun rektoru olmu?dur.

1988-ci ild?n olumun? q?d?r Fundamental kimya institutunun (institut yarandı?ı gund?n) direktoru olmu?dur.

Onun t?dqiqatları kvant kimyasına h?sr olunub. 1952-ci ild? s?rh?d orbitalları n?z?riyy?sinin ?sasını qoyub. Benzol v? naftalind? karbon atomlarının s?rh?d π-elektronlarının sıxlı?ını hesablayıb v? gost?rib ki, onların qiym?ti v? paylanması molekulun reaksiya qabiliyy?tini mu?yy?n edir. 1954-1957-vi ill?rd? aralıq v?ziyy?tin formala?ması haqqında t?s?vvurl?ri inki?af etdirib. ^[7]

1960-1962-ci ill?rd? s?rh?d orbitalları n?z?riyy?sini alifatik karbohidrogenl?rin σ-elektronlarının sıxlı?ını, onların dissosiasiyası enerjisini, alifatik ionların v? radikalların davamlılı?ının miqdarı xarakteristikasını hesablamaq ucun istifad? etmi?dir. 1970-ci ild? coxm?rk?zli aktivl??dirilmi? kompleksl?rl? reaksiyalara t?tbiqd? s?rh?d molekulyar orbitallar n?z?riyy?sini inki?af etdirmi?dir.

1981-ci ild? “Kimy?vi reaksiyaların getm?si n?z?riyy?sini i?l?yib hazırladı?ına gor?” kimya uzr? Nobel mukafatına layiq gorulmu?dur. ^[8] Fukuini Yaponiyada t?hsilin keyfiyy?ti cox narahat edirdi.

Kimya uzr? Yaponiyada Nobel mukafatı lauretı olan Fukui bel? nov m?s?l?l?rd? cox boyuk m?suliyy?t hiss edirdi. Fukui v?fat ed?rk?n 1973-cu ild? fizika uzr? Nobel mukafatı almı? Leo Esaki (hazırda Sukub universitetinin rektoru) demi?di: “Yaponiya yax?ı keyfiyy?tli alim t?dqiqatcılar yeti?dirm?lidir ki, onlar coxlu Nobel mukafatları alsınlar v? onda Fukuinin ruhu dunyada rahat olacaq” (Ashah Evenning News, January 10, 1998).

Kenici Fukui 1983 -cu ild?n Yaponiya EA-nın uzvu idi.

Kenici Fukui 9 yanvar 1998 -ci ild? v?fat edib.

• K., Fukui. Theor. Chem. Accts. Cornell University Press . 1999.
• R. B., Woodward. The conservation of orbital symmetry. New York: Academic Press. 1969.
• H., Yukawa. Introduction to particle physics. Tokyo: Iwanami. 1948.
• H., Yukawa. Introduction to quantum mechanics. Tokyo: Khobundo. 1946.
• R. S., Mulliken. J. Am. Chem. Soc. , 74. 1952.
• R. G., Parr. J. Am. Chem. Soc. , 106. 1984.
• I., Fleming. Frontier orbitals and organic chemical reactions. Chichester: Wiley. 1976.
• R. H., Fowler. Statistical mechanics. Cambridge University Press . 1936.
• L. P., Hammlet. Physical organic chemistry. New-York: McGraw-Hill. 1940.
• K. N., Houk. J. Am. Chem. Soc., 95. 1973.

• Nobel mukafatı