K?m?r v? Yol T???bbusu

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec
K?m?r v? Yol T???bbusu
KYT v? ya BRI
Yaranma tarixi 2013 (11 il ?vv?l )  ( 2013 )
2017  ( 2017 ) (Forum)
F?aliyy?t gost?rdiyi yer Umumdunya
Qurucusu   CXR
yidaiyilu.gov.cn
Vikianbarın loqosu  Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

K?m?r v? Yol T???bbusu [1] [2] ( abr. KYT [1] ; ing. Belt and Road Initiative ; abr. BRI v? ya B&R ), [3] ?vv?lki adı il? Bir k?m?r, bir yol [4] ( cin. 一?一路 ; ing. One Belt One Road ; abr. OBOR ) ? Cin hokum?tinin 2013-cu ild? 70-? yaxın olk?y? v? beyn?lxalq t??kilata s?rmay? yatırmaq m?qs?dil? q?bul etdiyi qlobal infrastruktur inki?af strategiyası. [5] [6] Bu, Cin Kommunist Partiyasının (CKP) ba? katibi v? Cinin r?hb?ri Si Tszinpinin xarici siyas?tinin m?rk?zi hiss?sidir. [7] O, t???bbusu ilk olaraq 2013-cu ilin sentyabrında Qazaxıstana r?smi s?f?ri zamanı strategiyanı "?p?k Yolu ?qtisadi K?m?ri" adı il? elan etmi?dir. [8] [9] [10]

"K?m?r" sozu " ?p?k Yolu ?qtisadi K?m?ri "nin qısaltmasıdır. Bu ad Q?rb vilay?tl?rinin M?rk?zi Asiyadan kec?n m??hur tarixi ticar?t yolları boyunca davam ed?c?k olan avtomobil v? d?mir yolu n?qliyyatı ucun t?klif olunan quru yollarına istinaddır. ?lav? olaraq, buradakı "yol" sozu " XXI ?srin D?niz ?p?k Yolu "nun qısaltmasıdır. Bu ad Hind v? Sakit okeanları uz?rind?n C?nub-??rqi Asiyadan C?nubi Asiyaya , Yaxın ??rq? v? Afrikaya ged?n d?niz yollarına istinaddır. [11] K?m?r v? Yol T???bbusunun infrastruktur investisiyalarına numun?l?r limanlar, goyd?l?nl?r, d?mir yolları, avtomobil yolları, hava limanları, su b?ndl?ri, komurl? i?l?y?n elektrik stansiyaları v? d?miryolu tunell?ridir.

T???bbus 2017-ci ild? Cin Konstitusiyasına daxil edilmi?dir. Cin hokum?ti bu t???bbusu "regional ?laq?l?ri gucl?ndirm?k v? daha parlaq bir g?l?c?yi ?hat? etm?k ucun bir c?hd" adlandırır. Layih?nin n?tic?l?nm? h?d?fi 2049-cu ildir. Bu tarix Cin Xalq Respublikasının (CXR) ?sasının qoyulmasının yuz illiyin? t?saduf edir. T???bbus ?sas?n AB? da daxil olmaqla i?tirakcı olmayan olk?l?rd?n olan b?zi mu?ahid?cil?r bunu sinosentrik beyn?lxalq ticar?t ??b?k?si ucun bir plan olaraq ??rh edirl?r. Buna cavab olaraq Amerika Birl??mi? ?tatları, Yaponiya v? Avstraliya 2019-cu ild? Mavi Noqt? ??b?k?si t???bbusun?, ardınca is? 2021-ci ild? G7-nin Daha Yax?ı Dunya Qurmaq t???bbusun? start vermi?dir. 2019-cu ild? Birl??mi? Krallı?ın ?qtisadiyyat v? Biznes Ara?dırmaları M?rk?zi t?r?find?n aparılan bir ara?dırmada "BRI"-nin 2040-cı il? q?d?r dunya UDM-ni illik 7,1 trilyon dollar artıraca?ı proqnozla?dırılmı?dır.

Az?rbaycanda [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Az?rbaycan ?p?k Yolu ?qtisadi K?m?rinin Orta d?hlizind? yerl??m?kd?dir. 4.256 km d?mir yolu v? 508 km d?niz yolunu ?hat? ed?n bu d?hliz Cin ? Qazaxıstan s?rh?ddind?n Az?rbaycana ( X?z?r d?nizi il?) v? buradan da Gurcustan v? Turkiy?y? q?d?r uzanır. [12]

Maraqlı t?r?fl?r Fars korf?zi - Qara d?niz beyn?lxalq n?qliyyat v? tranzit d?hlizinin K?m?r v? Yol t???bbusunun bir hiss?si ola bil?c?yini d? istisna etmirl?r. Buna baxmayaraq, Erm?nistanın c?nubdakı Sunik m?rzi il? ?ran arasında birba?a d?mir yolu ?laq?si yoxdur, funksional M2 avtomobil yolu is? yuks?k ?razil?rd? yerl??ir v? qı? movsumund? istifad?si c?tinl??ir. Bu magistralın Gorus v? Qafan ??h?rl?ri arasındakı bir hiss?si Az?rbaycanın beyn?lxalq c?h?td?n tanı?mı? hududları daxilin? du?duyund?n 2020-ci ilin dekabrından Az?rbaycan Silahlı Quvv?l?rinin n?zar?ti altındadır . [2]

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

  1. ↑ 1 2 ??rifli, Yunis. "Az?rbaycan v? "K?m?r v? Yol" T???bbusu: regional n?qliyyat m?rk?zi olma yolunda" . Politicon.co (az.) . Topcuba?ov M?rk?zi. 13 iyun 2020. 2022-01-02 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 20 sentyabr 2021 .
  2. ↑ 1 2 Huseynov, Rusif. "Erm?nistan ucun yeni n?f?s? ?imal-C?nub d?hlizi" . Topcuba?ov M?rk?zi (az.) . 14 sentyabr 2021. 2022-03-26 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 24 sentyabr 2021 .
  3. ↑ "W? w?i d?ng y?ugu?n bumen gu?fan "Y?dai Y?lu" changyi Y?ngwen yi f?" 我委等有?部??范"一?一路"倡?英文?法 [Regulations on the English translaton of "Belt and Road" Initiative by our Commission and related departments]. ndrc.gov.cn (cin) . Milli ?nki?af v? ?slahat Komissiyası. 11 may 2019. 11 may 2019 tarixind? orijinalından arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 20 sentyabr 2021 .
  4. ↑ "?lham ?liyev Pekind? 2-ci "Bir k?m?r, bir yol" Forumunda i?tirak edir" . President.az (az.) . Az?rbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyası . 26 aprel 2019. 2021-09-20 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 20 sentyabr 2021 .
  5. ↑ "Belt and Road Initiative" . World Bank. 19 February 2019 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 10 March 2019 .
  6. ↑ "Overview ? Belt and Road Initiative Forum 2019" . 17 September 2019 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 30 January 2020 .
  7. ↑ "The pandemic is hurting China's Belt and Road Initiative" . The Economist . 4 June 2020. ISSN   0013-0613 . 19 December 2020 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 14 June 2020 .
  8. ↑ "President Xi proposes Silk Road economic belt" . China Daily. Astana. Xinhua News Agency. 7 September 2013. 9 March 2020 tarixind? arxivl??dirilib .
  9. ↑ "President Xi Jinping Delivers Important Speech and Proposes to Build a Silk Road Economic Belt with Central Asian Countries" . Ministry of Foreign Affairs of the People's Republic of China. 7 September 2013. 17 October 2020 tarixind? arxivl??dirilib .
  10. ↑ "Chronology of China's Belt and Road Initiative" . People's Daily. Xinhua News Agency. 24 June 2016. 25 June 2016 tarixind? arxivl??dirilib .
  11. ↑ Kuo, Lily; Kommenda, Niko. "What is China's Belt and Road Initiative?" . The Guardian. 5 September 2018 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 5 September 2018 .
  12. ↑ Calabrese, John. "Setting the Middle Corridor on track" . Middle East Institute (az.) . 18 noyabr 2019. 2022-09-10 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 20 sentyabr 2021 .

Xarici kecidl?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

M?nb? ? " https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=K?m?r_v?_Yol_T???bbusu&oldid=6957257 "