I Boris

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec
Knyaz I Boris-Mixail
bolq. Свяц? Барыс I М?ха?л
Müqəddəs Boris
Muq?dd?s Boris
852 ? 889
?vv?lki I Presian xan
Sonrakı Vladimir-Rasate
??xsi m?lumatlar
Do?um tarixi t?q. 828
Do?um yeri
V?fat tarixi
V?fat yeri
F?aliyy?ti monarx , rahib
Atası I Presian xan
U?aqları Vladimir-Rasate
Qavrail
Simeon
Evpraksiya
Anna
Dini Xristian
Elmi f?aliyy?ti
Elm sah?si Hokum?t [1] , siyas?t [1]
Vikianbarın loqosu  Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

I Boris Mixail ( t?q. 828 , Pliska ? 2 may 907 , Preslav ) ? Birinci Bulqar dovl?tinin ilk xristian hokmdarı, ?sl adı Barıs olmu?dur.. Xristian olduqdan sonra titulu xan yox knyaz olmu?dur. [2]

?lk dovrl?ri

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]
Car Borisin dovrund? Bulqar dovl?ti s?rh?dl?ri

852-ci ild? I Presian xanın yegan? o?lu olaraq taxta cıxmı?, Franklara qar?ı Moraviya knyazı I Rastislavla birg? hucuma kecmi?, lakin d?h??tli ??kild? m??lub olmu?dur. 855-ci ild? imperator III Mixail? qar?ı m??lubiyy?t v? xorvatların usyanı xanı c?tin v?ziyy?td? qoymu?du.

Knyaz Vlastimirin olumund?n sonra o?ulları Mutimir , Stroyimir v? Qoynik arasında muharib? ba?lamı?dı. Serbiya knyazlı?ındakı ara muharib?l?rind?n istifad? ed?n Boris o?lu Vladimir-Rasate ba?cılı?ında ordu gond?rs? d? q?l?b?y? nail ola bilm?di. Vladimir v? 12 boyar ?sir du?du. [3] Boris sulh ba?lama?a m?cbur oldu v? Mutimir? 2 qul, 2 ?ahin, 2 it, v? 80 kurk verdi. [4] [5] [6] Mutimir bundan ?lav? 2 qarda?ını da Borisin sarayına gond?rdi, qarda?ı o?lu Petarı is? saxladı. [3]

Xristian olması

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Xan diplomatik s?b?bl?r v? qon?ularına qar?ı effektiv mubariz? ucun xristian olma?a q?rar verdi. Boris II Ludovik Alman il? sozl??ib katolik olma?a q?rar verdi, lakin 863-cu ild? III Mixailin i??alına qar?ı mubariz? aparmaq ucun pravoslav olma?ı q?bul etdi. 864-cu ild? Boris Pliskada , ail?si v? yaxın ?yanlar il? gizli ??kild? xristian oldu. [7]

Bolqarıstan Pravoslav Kils?sinin qurulması

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Boris daha sonra xalqını da xristianla?dırmaq q?rarına g?ldi v? Bizansdan ke?i?l?r ist?di. [8] Eyni zamanda 866-cı ilin avqustu kovxan Pyotr il? Papa I Nikolaya xristianlıqla ?laq?li 106 sual gond?rdi. Boris katolik kils?sin? yaxın hiss etdiyi v? Bizans t?sirind?n qurtulmaq ucun bu yolu tutmu?du. Borisin Papa I Nikolay v? Papa II Adriana gond?rdiyi arxiyepiskop t?l?bl?ri q?bul olunmadı v? Boris bird?f?lik pravoslavlıq yolunu secdi. Boris bununla xanın s?lahiyy?tini geni?l?ndirmi? olurdu.

M?d?niyy?t? t?siri

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]
Borisin Kiril v? Metodiusun t?l?b?l?ri il? goru?u

866-cı ild? Kiril v? Metodiusun t?l?b?l?ri olan Ohridli Klement v? Preslavlı Naumu paytaxta d?v?t ed?r?k m?kt?bl?r acdırdı. Yunan ?lifbası qlaqolitik ?lifba il? ?v?zl?ndi. Yunan dili sıxı?dırılma?a ba?ladı. Q?dim Kils? Slavyancası r?smi dil elan olundu. Bununla da bulqarların slavyanla?dırılması prosesi bitdi.

Xristianla?ma?a reaksiya

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Bir cox bulqar xristian olma?a etiraz etdi. 865-ci ild? Tenqrici boyarlar usyana ba?lamı?dılar. Boris usyanı amansızcasına yatırdı v? 52 boyarı ail?l?ri il? birlikd? edama m?hkum etdi. [9]

Son dovrl?ri

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

889-cu ild? Boris taxt-tacdan ?l c?k?r?k ke?i? oldu, lakin o?lu Vladimir-Rasate yenid?n Tenqrici ?n?n?l?ri geri g?tirm?y? ba?ladı?ına gor? 893-cu ild? qayıdaraq Vladimiri kor etdi, h?yat yolda?ını is? monastıra gond?rdi. Oz davamcısı olaraq I Simeonu t?yin etdi. 895-ci ild? yen? ortaya cıxaraq Simeona Macarlara qar?ı mubariz?d? kom?k etdi. Boris 907-ci ild? v?fat etdi.

Antarktikanın Livinqston adasında , Muq?dd?s Boris zirv?si onun ??r?fin? adlanmı?dır.

1985-ci ild? haqqında c?kil?n " I Boris " filmd? knyaz rolunu Stefan Danailov ifa etmi?dir. [10]

  1. 1 2 Cex Milli Hakimiyy?t M?lumat bazası .
  2. Златарски, Васил [1927] (1994). "История на Българската държава през Средните векове, т.1, ч.2", Второ фототипно издание, София: Академично издателство "Марин Дринов". ISBN 954-430-299-9 .
  3. 1 2 John V. A. Fine Jr., The Early Medieval Balkans, Ann Arbor, 1983., s?h. 141 Arxivl??dirilib 2022-01-23 at the Wayback Machine
  4. F. Racki, Documenta historiae Chroatie etc., Zagreb, 1877, s?h 359.
  5. П. Шафарик, Славян. древн., II, 1, s?h. 289
  6. Const. Porphyr., ibid., cap. 32, p. 154?155
  7. Anderson, Gerald H. (1999). Biographical Dictionary of Christian Missions. Wm. B. Eerdmans Publishing. p. 80. ISBN 0-8028-4680-7 .
  8. Antonova, Stamenka E. (2011). "Bulgaria, Patriarchal Orthodox Church of". The Encyclopedia of Eastern Orthodox Christianity (Wiley-Blackwell): 78?93.
  9. "Васил Н. Златарски История на Първото българско Царство. II. От славянизацията на държавата до падането на Първото царство (852?1018)" . 2020-04-11 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2014-04-21 .
  10. IMDb Boris I (1985) Arxivl??dirilib 2022-09-23 at the Wayback Machine