Etnik milliy?tcilik

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec

Etnik mill?tcilik v? ya mikro mill?tcilik , milli kimliyi yaradan, m?d?niyy?t , tarix v? m?qs?d birliyi kimi hakim m?d?ni unsurl?rin yaratdı?ı milli biz ?uru yerin?, etnik birlik kimi biz ?urunu m?nims?y?n etnosentrik mill?tcilik novudur. [1] [2] [3] Hakim m?d?niyy?tin d? bir etnik qrup kimi du?unulm?si lazım oldu?u fikrini mudafi? edir. Azlıq m?d?niyy?tl?rinin inkarı v? asimiliyasiyası etnik mill?tcilik hissl?rinin inki?afında muhum bir t?sir kimi q?bul edilir.. [4] Ozunu sosial ba?larla v? ortaq m?d?niyy?tl? t?rif ed?n, butunl??dirici t?bi?t? sahib olan kultur?l mill?tcilikd?n ayrılır.

Etnik mill?tci du?unc?l?r

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Mill?t dovl?t strukturunun h?yati ?h?miyy?tli unsurl?rind?n biri olk? s?rh?dl?ri icind? t?k milli m?d?niyy?tin var olmasıdır. Ulus dovl?tl?rd? hakim milli m?d?niyy?tin xaricind? qalanlar d?st?kl?nm?z v? eyni zamanda da m?cburi ??kild? ortadan qaldırılmazlar. Milli m?d?niyy?t il? qayna?mazlıq halında ot?kil???n m?d?niyy?tl?r ana mill?td?n qopma?a q?d?r ged? bil?rl?r. Ernest Gellner? gor? m?rk?zi rejimd?n ba?qala?an m?d?niyy?tl?rin iki secimi vardir: assimiliyasiya v? ya oz mill?tciliyini yaratmaq. Coz etnik azlıqlarda daha cox qar?ımıza cıxan assimiliyasiyadır ancaq getdikc? b?zil?ri milli dovl?t daxilind? huquqi bir haqq qazanma mubariz?sin? qo?ulmaqdadır. T?k m?d?niyy?tli milli dovl?tl?rd? bir azınlıq m?d?niyy?ti hakim milli m?d?niyy?ti r?dd ed?rs? ayrı bir mill?t olma ist?yini ortaya qoyar. ?otlandiya v? Kataloniya numun?sin? qar?ı Bask numun?sind? oldu?u kimi, ?g?r tarixd? ayrı bir dovl?t var olmayıbsa bolucu t?l?bl?rin huquqiliyi etnik, m?d?ni v? ya dil f?rqlilikl?rin? dayadılı [4] r. Bolucu t?l?bl?r kec?rli s?b?bl?r? dayadılarsa bel? ana olk?nin yeni bir milli dovl?t? bolunm?siyl? dunyadakı real etnik v? m?d?ni boluml?m?ni ?ks etdir?n bir h?ll? nail olunmaz. Milli dovl?tl?rin siyasi s?rh?dl?rinin t?rsin? sosial qruplarınki nizamsızdır. M?d?niyy?t v? dil sabit deyil. M?d?niyy?tl?r , dill?r , dinl?r , m?zh?bl?r d?yi?k?n bir struktursa oldu?u halda milli dovl?tl?rin q?ti v? d?yi?m?z s?rh?dl?ri el? deyil. [4] Bu m?d?ni s?rh?dl?r sabit olsa bel? bu boluml?m?l?ri huquqi bir qavram icind? ifad? ed? bilm?si munkunsuzdur. ?nsanlar etnik baxımından, danı?ılan dil v? l?hc?l?r? , m?d?niyy?t v? dinl?r? gor? munt?z?m boluml?nmi? bolg?l?r? ayrılmı? hiss?l?r halında ya?amırlar. Yer kur?sind?ki hec bir s?rh?d m?d?niyy?t , inanc v? var olan kimlikl?ri ?ks etdirmir. H?r hansı bir boluml?m? c?hdi daim h?r hansı bir kutl?ni d? bolun?nl?r icind? buraxır. ?g?r Bask bolg?l?rin? must?qillik verilmi? olsaydı bel?, bu bolg?l?rd? yaq?ayan xeyli sayda fransızca v? ispanca danı?anlar narahat olacaqdı. [4] "Q?ti s?rh?dl?r" f?ls?f?sinin faci?vi n?tic?l?ri kohn? Yuqoslaviyada meydana g?l?n hadis?l?rd? gorulmu?dur. Radıkal-fanatik mikro mill?tcil?rin h?r biri oz milli dovl?tl?rini v? ya oz olk?l?rini t?l?b etdil?r. ?slind? ist?kl?rin? uy?un boluml?m?l?r torpaq uz?rind? hec olmamı?dı. Mikro mill?tci radikalların ozl?rin? cizdikl?ri s?rh?dl?rin n?tic?si h?min torpaqlarda ya?ayan yerli ?halinin kocurulm?si v? ya qovulması idi. Yuqoslaviyada ba? ver?n bu hadis?l?r t?k bel? hal deyildir. Bask bolg?si Euskadid? ETA oz Bask olk?si u?runda h?l? d? ?spaniyaya qar?ı doyu?m?kd?dir. ?imali ?rlandiyada iki m?d?niyy?t ill?rl? sava?dı. Fransanın Korsika v? Bretan bolg?sind? separatcılar Fransaya qar?ı kec?n 30 il boyunca mubariz? etdi. [4]

Etnik azlıq

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Etniz azlı?ın t?rifini Con Milton Yinger bel? vermi?dir:

  • Qrup, c?miyy?td?ki ba?qaları t?r?find?n dill?ri , dinl?ri , soyları v? ya kecmi?d? ya?adıqları bolg? kimi b?zi xususiyy?tl?rin birl??imin? ?saslanan f?rqlilikl?r? gor? ayırd edilir.
  • Qrupun uzvl?ri d? ozl?rini f?rqli aidiyy?ta aid ed?rl?r.
  • Oz real v? ya mifoloji ortaq m?d?niyy?t v? kokl?ri ?trafında in?a edilmi? hadis?l?rd? i?tirak ed?rl?r.

Bu uc b?nd qruplarda v? f?rdl?rd? d?yi?k?nlik gost?rir. Bundan ba?qa bu 3 b?ndin birl??m?si ??xsd?n ??xs? f?rqli d?y?rl?ndirildiyind?n sabit deyil d?yi?k?ndir.

  1. "Emre Kongar, Kureselle?me, Mikro Milliyetcilik, Cok Kulturluluk, Anayasal Vatanda?lık " . 2009-09-16 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2018-03-12 .
  2. "John Milton Yinger, Ethnicity, Source of Strength, Source of Conflict, s. 73" . 2013-03-13 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2018-03-12 .
  3. Mustafa E. Erkal. Yol Ayrımındaki Ulke (Turkce) . Derin. s. 89-93. ISBN   9789756463918 .
  4. 1 2 3 4 5 John Hopkins. Devolution in context: regional, federal & devolved government in the EU (?ngilisc?) . Cavendish UK Ltd. s. 13. ISBN   1859416373 . 2023-07-10 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2018-03-12 .