Erm?nistan dramı
|
---|
|
|
2009-cu ild? 100000 dram
| 2004-cu ild? 10 dram
| |
ISO 4217
kodu
|
AMD
|
Simvol
|
?, ??
|
Emitent olk?
|
Erm?nistan
Qondarma Da?lıq Qaraba? Respublikası
(tanınmamı?)
|
Kicik
|
luma
(
1
⁄
100
)
|
Sikk?l?r
|
10, 20 v? 50 lum
1, 3, 5
, 10, 20, 50, 100, 200 v? 500 dram
|
?sginas
|
1, 5, 10, 20, 50 v? 100 min dram
|
Dovriyy?y? buraxılma
|
22 noyabr
1993
|
?vv?lki valyuta
|
SSR? rublu
(SUR) /
Rusiya rublu
(RUR)
|
M?rk?zi bank
|
Erm?nistan Respublikasının M?rk?zi Bankı
|
?nflyasiya
|
4.5% (yalnız Erm?nistan)
|
Vikianbarda ?laq?li mediafayllar
|
Erm?nistan dramı
(
erm.
???????? ????
) ?
Erm?nistanın
milli pul vahididir. 1 dram
lumaya
(
erm.
?????
) b?rab?rdir. Ancaq luma pul mubadil?sind? faktiki olaraq istifad? olunmur
[1]
[2]
[3]
[4]
. "Dram" sozu yunanca "draxma" (
yun.
δραχμ?
) sozund?n goturulub m?nası pul dem?kdir.
Dramın simvolu ? A?a?ısından iki ufuqi x?tt c?kilmi? v?
erm?ni ?lifbasının
dorduncu h?rfi olan
?
("da") h?rfidir. Erm?nic? olan "????" sozu d?
da
h?rfi il? ba?layır.
Valyutanın buraxılı?ının must?sna huququ Erm?nistan Respublikasının M?rk?zi bankına m?xsusdur. Erm?nistan Respublikasının dovl?t valyutası mubadil?d? 1993-cu ilin 22 noyabrından istifad? olunur. Dram pul mubadil?sin? daxil edil?n? q?d?r
Erm?nistanda
sovet rubllarında istifad? olunmu?dur.
1994-cu il (10 dramdan ba?qa) seriyasının sikk?l?ri mubadil?d? faktiki olaraq istifad? olunmur
[1]
[2]
[3]
. ?sginasların numun?l?ri is? 1993?1995-ci il seriyasında buraxılmı?dır.
Dramın ilk d?f? olaraq mubadil?y? buraxılı?ı 1199?1375-ci ill?r? aiddir. H?min dovrd? gumu? sikk?l?r bel? adlanırdı.
Erm?nistan M?rk?zi Bankı 27 mart 1993-cu ild? yaradılmı?dır. ?saak ?saakyan RA M?rk?zi Bankının ba? direktoru t?yin edilmi?dir. Bununla bel? sovet rublları 22 noyabr 1993-cu il tarixin? q?d?r dovriyy?d? istifad? olunmu?dur. H?min gun is? dram dovl?t valyutası kimi dovriyy?y? daxil edilmi?dir. Sovet rubllarından yalnız 200 rubl h?l? d? mubadil?d? istifad? edilirdi v? 1 drama b?rab?r idi.
Butun muasir ?sginasların dizaynı ingilis ?irk?ti olan
"Thomas de la Rue"
t?r?find?n hazırlanmı?dır.
[5]
1993?95-ci il seriya numun?l?ri indikil?rd?n f?rqli olaraq, alman ?irk?ti olan
"Giesecke & Devrient"
t?r?find?n hazırlanmı?dır. Onlar daha parlaq boya dizaynına malik idil?r.
[6]
H?mcinin onlar arasında bir nec? ?h?miyy?tli v? xususi f?rq var idi:
[7]
- Yeni ?sginaslarda "Erm?nistan Respublikasının M?rk?zi Bankı" yazılmı?dır (
erm.
????????? ?????????????? ??????????? ????
) (1993?95-ci il seriyası numun?l?rind? ? "Erm?nistan Respublikasının Bankı" (
erm.
????????? ?????????????? ????
) yazılmı?dır.);
- Seriya nomr?si ?vv?lkil?rd?n f?rqli olaraq s?kkiz r?q?md?n v? bir h?rfd?n (kohn? ?sginaslarda ? iki h?rf) ibar?tdir;
- Butun buraxılmı? nominala malik ?sginaslar qoruyucu spirala malikdir. 1000 dramlıq ?sginaslar is? ? iki muxt?lif qoruyucu spirala malikdir. (1993?95-ci il seriyası numun?l?rind? bel? spirallar yalnız 1000 v? 5000 nominallı ?sginaslarda var idi);
- Yeni numun?nin ?sginaslarında m??hur erm?ni elm xadiml?rinin portretl?ri v? m?d?niyy?t abid?l?ri (kohn?l?rd? ?sas?n arxitektura abid?l?ri, milli ornamentl?r t?svir edilmi?dir.) t?svir edilmi?dir;
- Yeni ?sginaslar su ni?anları uzr? novl?r? malik deyil. 1993-cu il seriyasının 100, 200 v? 500 nominallı numun?l?ri su ni?anları uzr? iki nov malik idi: Erm?nistan Respublikasının gerbiyl? v? Erm?nistan Respublikasının gerbinin konturuyla.
[8]
Yeni ?sginaslarda ER M?rk?zi Bankının S?dri Tiqran Sarkisyanın v? Erm?nistan Respublikasının Maliyy? naziri Edvard Sandoyanın imzaları yer almı?dır.
Dramın simvolu (A?a?ısından iki ufuqi x?tt c?kilmi? v?
erm?ni ?lifbasının
dorduncu h?rfi olan
?
("da") h?rfidir, "dram" sozu d? (
erm.
????
) erm?nic? da h?rfi il? ba?lanır.) geni? m?nada milli pul vahidini v? pulu bildir?n simvoldur. H?mcinin dramın simvolu kimi ba?qa erm?ni h?rfi olan ?-in (pyur) istifad? edilm?si t?klif edilirdi. Bu h?rfl? pulu bildir?n
???
sozu ba?lanır.
R?smi mu?llif (h?mmu?llif deyill?r) eyni eskizl?ri t?qdim etmi? K. Komendaryan v? R. Arutcyan hesab edilir.
[9]
2003-cu ild? simvol on mininci ?sginasın v? ba?qa nominallı ?sginasların uz?rin? yerl??dirilmi?dir. 2008-ci ild? simvol 5000 dramlıq sikk?nin xatir? kolleksiyasında ustunlukl? t?svir edilmi?dir. 2012-ci ild?
U+058F Armenian Dram Sign (? ? ?)
koduyla Yunikod dunya standartında daxil edilmi?dir.
[10]
Sikk?l?r 1994-cu ilin 21 fevralından mubadil?y? daxil edilmi?dir v?
Aluminiumdan
istehsal edilmi?dir.
Butun sikk?l?rin uz t?r?find? Erm?nistan Respublikasının gerbi v? Erm?nistan imzası ?
????????
t?svir edilmi?dir.
Lumun arxa t?r?find? sikk?nin nominalı, imza
?????
(luma) v? buraxılı? ili (1994) t?svir olunmu?dur.
Dramın arxa t?r?find? sikk?nin nominalı, imza
????
(dramlar), buraxılı? ili (1994) v? iki budaqdan ibar?t c?rciv? t?svir edilmi?dir.
T?svir
|
Nominal
|
Diametr, mm
|
Qalınlıq, mm
|
C?ki, qr
|
Qurt
|
|
10 lum
[11]
|
16
|
1,45
|
0,59
|
hamar
|
|
20 lum
[12]
|
18
|
0,75
|
|
50 lum
[13]
|
20
|
0,93
|
|
1 dram
[14]
|
22
|
1,8
|
1,39
|
k?l?-kotur
|
|
3 dram
[15]
|
24
|
1,63
|
|
5 dram
[16]
|
26
|
1,98
|
hamar
|
|
10 dram
[17]
|
28
|
2,3
|
T?svirl?rin miqyası ? millimetr? 3,0 piksel.
|
2003?2004-cu il seriyalı sikk? numun?l?rind? imza, ornament c?rciv?sind? sikk?nin nominalı
????
(dram) yerl??dirilmi?dir.
Butun sikk?l?rin uz t?r?find? k?narları uzr? halqa??killi yazıyla Erm?nistan Respublikasının gerbi yerl??dirilmi?dir:
????????? ???????????????
? Erm?nistan Respublikası (10 dramlıq sikk?d?), butun dig?r sikk?l?rd?
????????? ?????????????? ??????????? ????
? Erm?nistan Respublikasının M?rk?zi Bankı.
H?mcinin butun sikk?l?rd? 500 dramlıq sikk?d?n ba?qa h?min sikk?nin nominalının ?ifahi i?ar?si var:
???? ????
(10 dram),
???? ????
(20 dram),
?????? ????
(50 dram),
??????? ????
(100 dram),
????? ??????? ????
(200 dram).
Buraxılı? ili 500 dramlıq sikk? xaric bilavasit? daxili dair?d? gerbin altında yerl??dirilmi?dir.
T?svir
|
Nominal
(dram)
|
Material
|
Diametr
(mm)
|
Qalınlıq
(mm)
|
C?ki
(qr)
|
Qurt
|
Mubadil?y?
daxili
|
|
10
[18]
|
аluminium
|
20
|
1,8
|
1,3
|
hamar
|
1 dekabr
2004
|
|
20
[19]
|
mis/polad/mis
|
20,5
|
1,25
|
2,75
|
1 yanvar
2003
|
|
50
[20]
|
burunc/polad/burunc
|
21,5
|
1,45
|
3,5
|
k?l?-kotur
|
|
100
[21]
|
nikel/polad/nikel
|
22,5
|
4
|
|
200
[22]
|
burunc
|
24
|
4,5
|
|
500
[23]
|
halqa: burunc
m?rk?z: mis + nikel
|
22
|
1,75
|
5
|
k?sikli
k?l?-kotur
|
31 mart
2003
|
T?svirl?rin miqyası ? millimetr? 3,0 piksel.
|
Erm?nistan Respublikasının M?rk?zi Bankı gumu?d?n, qızıldan v? mis-nikel ?rintisind?n yubiley sikk?l?rinin 1994-cu ild?n ba?layaraq buraxılı?ını h?yata kecirir. 2012-ci ilin sentyabr ayına gor? sikk?l?rin 180 novu ? mis-nikel ?rintisind?n 4-u, burunclı ortulmu? poladdan 11-i, 125-i gumu?d?n (1?585 ?yarlı, 89?925 ?yarlı v? 35?999 ?yarlı) v? 44-u qızıldan (2?585 ?yarlı, 35?900 ?yarlı, 7?999 ?yarlı) buraxılmı?dır. Hal-hazırda buraxılan yubiley sikk?l?rinin tam siyahısı M?rk?zi Bankın saytında yerl??dirilmi?dir.
[24]
.
?sginaslardan 50, 100 v? 500 nominallı dramlar hal-hazırda mubadil?d? istifad? olunur.
?sginasların daha sonra cıxan versiyaları saxtalardan yax?ıla?dırılmı? mudafi?yl? ?vv?l olanlardan f?rql?nir.
50 000 dram nominallı ?sginaslar 6 iyun 2001-ci ild? Erm?nistanın dovl?t dini kimi xristianlı?ın q?bul olunmasının 1700 illiyinin qeyd edilm?si munasib?til? buraxılmı?dı.
2009-cu ild? car V Abqarın t?sviriyl? 100 000 nominallı dram ?sginasları buraxıldı.
[26]
1998?2009-cu il seriyası
|
T?svir
|
Nominal
(dram)
|
Olcu
(mm)
|
?sas r?ngl?r
|
T?svir
|
Mohur
ili
|
Mubadil?d?n
cıxarılma
|
On t?r?fi
|
Arxa t?r?fi
|
On t?r?fi
|
Arxa t?r?fi
|
|
|
50
|
122×65
|
c?hrayı
|
b?st?kar
Aram Xacaturyan
v?
?r?vandakı
Opera v? Balet Teatrı
|
"Qayane" baletind?n epizod
A?rı da?ı
|
1998
|
1 aprel
2004
|
|
|
100
|
mavi
|
аstrofizik
Viktor Ambartzumyan
kosmosun t?sviri
|
Byurakanskaya r?s?dxanası
teleskop
|
|
|
500
|
129×72
|
boz
qırmızı
|
аrxitektor Aleksandr Tamanyan
|
Erm?nistan Respublikasının Hokum?t binası
|
1999
|
|
|
1000
|
136×72
|
ya?ıl
c?hrayı
|
yazıcı
Yegi?e Carens
A?rı da?ı
|
arabaya qo?ulmu? at
?r?van
q?dim binanın fonunda
|
1999 2001
2011 2015
|
mubadil?d?
|
|
|
5000
|
143×72
|
q?hv?yi
ya?ıl
|
yazıcı
Hovannes Tumanyan
|
Martiros Saryanın
??kli
Loru m?rzinin
t?bi?tinin t?sviri
|
1999 2003
2009 2012
|
|
|
10 000
|
150×72
|
b?nov??yi
|
yazıcı Avetik ?saakyan
|
Gumru
XX ?srin ?vv?l?rind?
|
2003 2006
2008 2012
|
|
|
20 000
|
155×72
|
sarı
q?hv?yi
narıncı
|
r?ssam
Martiros Saryan
|
Martiros Saryanın "Erm?nistan" m?nz?r?si
|
1999 2007
2009 2012
|
|
|
50 000
|
160×79
|
q?hv?yi
boz
|
Uckils? kafedralı
|
Muq?dd?s Qriqorinin v? car Boyuk Trdatın t?sviri
A?rı da?ının
t?sviri
Kecaris monastrında xackar
|
2001
|
|
|
100 000
|
160×72
|
goy
q?hv?yi
|
car V Abqar
|
apostol Faddey qalın k?tana V Abqarın hokmunu kocurur
|
2009
|
T?svirl?rin miqyası ? millimetr? 1,0 piksel.
|
?l
|
1993
|
1994
|
1995
|
1996
|
1997
|
1998
|
1999
|
2000
|
2001
|
2002
|
2003
|
Umumi dovriyy? (mln dram)
|
1,2
|
11,1
|
25,7
|
37,1
|
42,2
|
45,3
|
45,5
|
61,9
|
66,7
|
92,1
|
96,8
|