Bu m?qal?d?ki m?lumatların yoxlanılabil?r olması ucun ?lav? m?nb?l?r? ehtiyac var . Daha ?traflı m?lumat v? ya m?qal?d?ki probleml?rl? ba?lı muzakir? aparmaq ucun m?qal?nin muzakir? s?hif?sin? diqq?t yetir? bil?rsiniz. Lutf?n m?qal?y? etibarlı m?nb?l?r ?lav? ed?r?k bu m?qal?ni t?kmill??dirm?y? kom?k edin. M?nb?siz m?zmun probleml?r yarada v? silin? bil?r. Probleml?r h?ll edilm?mi? ?ablonu m?qal?d?n cıxarmayın.

Bu m?qal?ni vikil??dirm?k lazımdır. Lutf?n, m?qal?ni umumvikipediya v? redakt? qaydalarına uy?un ??kild? t?rtib edin.

Elmira Qafarova
Az?rbaycan Respublikası Ali Sovetinin s?dri
5 fevral 1991 ? 5 mart 1992
?vv?lki	v?zif? t?sis edilib
Sonrakı	Yaqub M?mm?dov
Az?rbaycan SSR Ali Sovetinin s?dri
18 may 1990 ? 5 fevral 1991
?vv?lki	Suleyman Rust?m
Sonrakı	v?zif? l??v edilib
Az?rbaycan SSR Ali Soveti R?yas?t Hey?tinin s?dri
22 iyun 1989 ? 18 may 1990
?vv?lki	Suleyman Tatlıyev
Sonrakı	v?zif? l??v edilib
Az?rbaycan SSR Nazirl?r Soveti s?drinin muavini
22 dekabr 1987 ? 22 iyun 1989
S?dr	H?s?n Seyidov Ayaz Mut?llibov
Az?rbaycan SSR xarici i?l?r naziri
1 dekabr 1983 ? 22 dekabr 1987
?vv?lki	Tahir? Tahirova
Sonrakı	Huseyna?a Sadıqov
Az?rbaycan SSR xalq maarifi naziri
13 fevral 1980 ? 1 dekabr 1983
?vv?lki	Mehdi Mehdizad?
Sonrakı	Kamran R?himov
Az?rbaycan Lenin Kommunist G?ncl?r ?ttifaqı M?rk?zi Komit?sinin birinci katibi
mart 1966 ? 1970
?vv?lki	M?sud ?lizad?
Sonrakı	Rafiq ?sg?rov
??xsi m?lumatlar
Do?um tarixi	1 mart 1934 ( 1934-03-01 )
Do?um yeri	Bakı , SSR?
V?fat tarixi	1 avqust 1993 ( 1993-08-01 ) (59 ya?ında)
V?fat yeri	Bakı , Az?rbaycan
V?fat s?b?bi	ur?k tutması
D?fn yeri	F?xri Xiyaban
Partiya	Sovet ?ttifaqı Kommunist Partiyası
T?hsili	Bakı Dovl?t Universiteti
F?aliyy?ti	diplomat , siyas?tci
H?yat yolda?ı	Fuad Qafarov [1]
U?aqları	Oqtay, Gulnar? [1]
Elmi f?aliyy?ti
Elmi d?r?c?si	filologiya elml?ri namiz?di [d]
T?ltifl?ri

Elmira Mikayıl qızı Qafarova ( 1 mart 1934 , Bakı , SSR? ? 1 avqust 1993 , Bakı , Az?rbaycan ) ? Az?rbaycan-sovet partiya v? dovl?t xadimi, Az?rbaycan Respublikası Ali Sovetinin ilk s?dri (1991?1992), Az?rbaycan SSR Ali Sovetinin (1990?1991) v? R?yas?t Hey?tinin s?dri (1989?1990), Az?rbaycan SSR Nazirl?r Soveti s?drinin muavini (1987?1989), Az?rbaycan SSR xarici i?l?r naziri (1983?1987), Az?rbaycan SSR xalq maarifi naziri (1980?1983).

Elmira Mikayıl qızı Qafarova 1934-cu il martın 1-d? Bakı ??h?ri Balaxanı q?s?b?sind? qulluqcu ail?sind? anadan olmu?dur. 1952-ci ild? Bakı ??h?rind?ki 23 saylı orta m?kt?bi muv?ff?qiyy?tl? bitirmi?dir. 1953?1958-ci ill?rd? Az?rbaycan Dovl?t Universitetinin (ADU ? indiki Bakı Dovl?t Universitetinin) filologiya fakult?sind? oxumu? v? oranı f?rql?nm? diplomu il? bitirmi?dir. ADU-da t?hsil aldı?ı ill?rd? ?n f?al t?l?b?l?rd?n olmu? E. Qafarova 1955?1958-ci ill?rd? universitetin komsomol komit?sinin katibi v?zif?sind? calı?mı?dır.

1958-ci ild? Sovet ?ttifaqı Kommunist Partiyasının sıralarına q?bul edilmi?dir.

1958?1961-ci ill?rd? ADU-nun aspiranturasında oxumu?, namiz?dlik dissertasiyasını mudafi? ed?r?k, "filologiya elml?ri namiz?di" elmi d?r?c?sini almı?dır.

Elmira Qafarova 1961?1962-ci ill?rd? Az?rbaycan Kommunist Partiyası M?rk?zi Komit?sinin (AKP MK) elm v? ali m?kt?bl?r ?ob?sind? t?limatcı, 1961?1962-ci ill?rd? is? Az?rbaycan Lenin Kommunist G?ncl?r ?ttifaqı M?rk?zi Komit?sinin (ALKG? MK) katibi v?zif?l?rind? calı?mı?dır.

Tezlikl? respublika g?ncl?ri arasında boyuk horm?t v? nufuz qazanan E. Qafarova ALKG? MK-nın birinci katibi secilmi? v? 1966?1970-ci ill?rd? bu v?zif?d? i?l?mi?dir. E. Qafarova h?min yuks?k v? m?sul v?zif?d? Az?rbaycan g?ncl?rinin h?yatda, t?hsild?, istehsalatda bilik v? bacarıqlarının artırılması v? inki?af etdirilm?si sah?sind? xeyrli z?hm?t c?kmi?, bilik v? bacarıq numayi? etdirmi?dir.

Elmira Qafarova 1970?1971-ci ill?rd? AKP MK-nın m?d?niyy?t ?ob?si mudirinin muavini, 1971?1980-ci ill?rd? is? AKP Bakı ??h?r Komit?sinin ideologiya uzr? katibi v?zif?l?rind? i?l?mi?dir.

1980?1983-cu ill?rd? Az?rbaycan SSR maarif naziri v?zif?sind? calı?mı? Elmira Qafarova Az?rbaycanda maarifciliyin yayılmasında, m?kt?b v? m?kt?b?q?d?r u?aq mu?ssis?l?ri ??b?k?l?rinin geni?l?ndirilm?sind?, savadlı, bilikli v? t?crub?li mu?lliml?rl? t?min olunmasında, u?aqların t?hsil? c?lb edilm?sind? yaxından i?tirak etmi?, bir sıra irimiqyaslı, habel? m?kt?b olimpiadalarının ?sas t??kilatcısı olmu?dur. 1983?1987-ci ill?rd? Az?rbaycan SSR xarici i?l?r naziri v?zif?sind? calı?mı? E. Qafarova Az?rbaycanın Avropa, Asiya v? Afrikanın bir sıra olk?l?ri il? siyasi, ictimai v? m?d?ni ?laq?l?rinin geni?l?ndirilm?si istiqam?tind? i?l?r gormu?, h?mcinin bir sıra beyn?lxalq mu?avir?, konfrans v? sessiyalarda yaxından i?tirak etmi?dir.

O, 1984-cu ilin oktyabrında BMT Ba? M?clisinin XXXIX sessiyasının v? onun komit?l?rinin iclaslarında i?tirak v? cıxı? etmi?dir. BMT Ba? M?clisinin h?min sessiyasının Ucuncu Komit?sinin irqcilik v? irqi ayrı-seckilik qalıqlarının kokunun k?silm?si m?s?l?l?rin? h?sr edilmi? muzakir?l?r uzr? diskussiyada ilk cıxı? ed?n E. Qafarova irqi ayrı-seckiliyi k?skin t?nqid ed?r?k demi?dir:

"Butun sah?l?rd? irqi ayrı-seckiliyi ?irnikl??dir?nl?r hansı demokratiyadan, hansı v?t?nda?lıq huquqlarından, siyasi v? ya sosial-iqtisadi huquqlardan danı?a bil?rl?r?".

E. Qafarova Ucuncu komit?nin "Beyn?lxalq g?ncl?r ili: i?tirak, inki?af v? sulh" diskussiyasında cıxı? ed?r?k demi?dir:

"G?ncl?rin i?sizliyi v? qeyri-huquqi v?ziyy?ti problemi bir sıra olk?l?rd? a?ır problemdir. Cox vaxt g?ncl?r irqciliyin, aparteidin v? irqi ayrı-seckiliyin obyekti olur, onların ?sas siyasi v? sosial-iqtisadi huquqları kobud ??kild? tapdalanır… BMT bunların h?llin? daim diqq?t yetirm?lidir".

1987?1989-cu ill?rd? E. Qafarova Az?rbaycan SSR Nazirl?r Soveti s?drinin muavini v?zif?sind? calı?mı?, humanitar sah?l?r? ? elm, m?d?niyy?t, maarif i?in? r?hb?rlik etmi?dir.

M?sul v?zif?l?rd? inam v? xalqa s?daq?tl?, pill?-pill? addımlayan v? ir?lil?y?n, 1989?1990-cı ill?rd? Az?rbaycan SSR Ali Soveti R?yas?t Hey?tinin s?dri v?zif?sind? calı?an E. Qafarova bir sıra ictimai-siyasi v? sosial-iqtisadi ?h?miyy?t da?ıyan s?r?ncam v? q?rarların verilm?sind? f?al i?tirak etmi?dir.

E. Qafarova 1989-cu il dekabrın 30-da G?nc? ??h?rinin adının b?rpa olunması v? 1990-cı il martın 13-d? Az?rbaycan xalqının milli bayramı olan "Novruz bayramı"nın r?sm?n qeyd edilm?si haqqında f?rmanlar imzalamı?dır.

Az?rbaycanın siyasi v? ictimai v?ziyy?tinin a?ır v? g?rgin dovrund? ? erm?ni silahlı quvv?l?rinin torpaqlarımızı i??ala ba?ladı?ı bir vaxtda, 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-n? kec?n gec? sovet qo?unlarının hec bir x?b?rdarlıq etm?d?n Bakı ??h?rin? soxularaq dinc adamları q?tl? yetirdiyi bir vaxtda E. Qafarova sovet r?hb?rliyinin tor?tdiyi bu qanlı cinay?t? etiraz b?yanatı il? cıxı? etmi? v? onun haqqında h?qiq?ti tezlikl? butun olk?l?r? yayma?a nail olmuıdur. H?min b?yanatda deyilirdi: "SSR? Ali Soveti R?yas?t Hey?ti t?r?find?n respublikamızın Bakı ??h?rind? fovq?lad? v?ziyy?t elan edilm?si il? ?laq?dar olaraq Az?rbaycan xalqı, respublikanın butun v?t?nda?ları adından q?ti etirazımı bildirir?m. Tam m?suliyy?t hissi il? bildirm?k ist?yir?m ki, Az?rbaycan SSR-nin ali dovl?t, hakimiyy?t v? idar? orqanları SSR? Ali Soveti R?yas?t Hey?tinin bel? bir q?rarının q?bul olunmasına razılıq verm?mi?l?r. Tokul?n qan ucun butun m?suliyy?t bu q?rarı q?bul etmi? v? bilavasit? onun icrasını t?min etmi? SSR? orqanları v? onların v?zif?li ??xsl?rinin uz?rin? du?ur" .

Bu ??xsi b?yanatı il? kifay?tl?nm?y?n E. Qafarova 160 deputatın muraci?ti il? 1990-cı il yanvarın 21?22-d? Az?rbaycan SSR Ali Sovetinin fovq?lad? sessiyasını ca?ırdı v? ona ba?cılıq etdi. Sessiya yanvarın 22-d? E. Qafarovanın imzası il? "SSR? Ali Sovetin?, mutt?fiq respublikaların Ali Sovetl?rin?, SSR? xalqlarına, dunyanın butun olk?l?rinin parlamentl?rin?, Birl??mi? Mill?tl?r T??kilatına Az?rbaycan SSR Ali Sovetinin Muraci?ti"ni q?bul etmi?dir. Muraci?td? deyilirdi: "Bakının v? butun Az?rbaycanın dinc ?halisin? qar?ı misli gorunm?mi? d?h??tli cinay?t tor?dilir. Helsinki v? Vyana muqavil?l?rinin s?n?dl?rini imzalayan, huquqi dovl?t yaratmaq iddiasında olan sovet dovl?ti qanunları tapdalayaraq, SSR? Ali Sovetinin sanksiyası v? respublikanın ali hakimiyy?t orqanlarının razılı?ı olmadan yanvarın 19-dan 20-n? kec?n gec? muxt?lif silah novl?rind?n (tanklardan, zirehli transportyorlardan, avtomat silahlardan, h?rbi aviasiya v? donanmadan) istifad? ed?r?k elan olunmadan Az?rbaycana qar?ı t?cavuz etmi?dir. Bakı ??h?rin?, respublikanın dig?r rayonlarına hucum edib dinc ?halini, Bakıda fovq?lad? v?ziyy?tin elan olunmasına v? ??h?r? qo?un hiss?l?rinin girm?sin? etiraz ed?nl?ri amansızcasına qırmı?lar. Yuzl?rl? ol?n, minl?rl? yaralanan v? itkin du??nl?r var. Az?rbaycan SSR Ali Soveti olk? v? dunya ictimaiyy?tin? muraci?t ed?r?k, onları Az?rbaycan torpa?ında tor?dilmi? bu milli qır?ın aktını pisl?m?y? ca?ırır" .

Az?rbaycan SSR-nin Konstitusiyasında (?sas qanunda) edilmi? d?yi?iklikl?r? muvafiq olaraq, 1990-cı ilin may ayında respublikada prezident idar?ciliyi t?tbiq edildi, parlamentin f?aliyy?t forması v? strukturu d?yi?dirildi, Az?rbaycan SSR Ali Sovetinin R?yas?t Hey?ti l??v olundu.

E. Qafarova deputatlar t?r?find?n yekdillikl? Az?rbaycan SSR Ali Sovetinin s?dri secildi v? 1990?1992-ci ill?rd? bu v?zif?d? calı?mı?dır. 26 noyabr 1991-ci ild? t??kil edil?n Az?rbaycan Respublikası Ali Soveti Milli ?urasının t?rkibin? daxil edilmi?dir. ^[2]

E. Qafarovanın Ali Sovetin s?dri oldu?u dovrd? Az?rbaycan xalqı ucun tarixi ?h?miyy?tli q?rarlar q?bul olunmu? v? hadis?l?r ba? vermi?, o cuml?d?n 1991-ci il oktyabrın 18-d? Az?rbaycan Respublikasının dovl?t must?qilliyi elan edilmi?, oktyabrın 29-da onun must?qilliyinin tanınması haqqında "Dunya birliyinin uzvu olan dovl?tl?rin parlament v? hokum?tl?rin? Ali Sovetin muraci?ti" q?bul olunmu?, 1992-ci il martın 2-d? Az?rbaycan Respublikası BMT-y? uzv q?bul edilmi?dir.

E. Qafarova d?f?l?rl? Az?rbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı secilmi?dir.

AKP MK-nın uzvu olan E. Qafarova AKP-nin XXXI qurultayında AKP MK-nın buro uzvu secilmi?dir.

Elmira Qafarova 1993-cu il avqustun 1-d? Bakı ??h?rind? v?fat etmi? v? F?xri xiyabanda d?fn olunmu?dur.

Az?rbaycan huquq?unası, ?m?kdar elm xadimi, huquq elml?ri doktoru, professor Tofiq Qafarovun ^[3] bacısıdır. ^[4]

E. Qafarova SSR?-nin bir sıra orden v? medalları, o cuml?d?n iki d?f? "Qırmızı ?m?k bayra?ı" v? "??r?f ni?anı" ordenl?ri il? t?ltif edilmi?dir.

Bu m?qal?d?ki istinadlar muvafiq istinad ?ablonları il? gost?rilm?lidir.

• Elmira Mikayıl qızı Qafarova Arxivl??dirilib 2019-07-09 at the Wayback Machine
• Sovet Az?rbaycanının be?inci Xarici ??l?r naziri ? Elmira Mikayıl qızı Qafarova + DOSYE Arxivl??dirilib 2017-08-31 at the Wayback Machine
• "Gordun… Elmira Qafarova ki?i qızıdır"
• Nazir qızı Zeyn?b Xanlarovadan kom?k ist?yir ? ?OK V?DEO
• Elmira Qafarovanın `qızı`: `M?ni ovladlı?a veribl?r…` (V?DEO) ^{[ olu kecid ]}
• Elmira Qafarovanın mu?avirind?n ? ?OK ACIQLAMA
• Elmira Qafarovanın do?ma qızı kimdir? ? QALMAQAL ^{[ olu kecid ]}
• Elmira Qafarovanın do?ma qızının FOTOSU ? OZ?L
• "20 Yanvarda Elmira Qafarova bir cox ki?il?rin ed? bilm?diyini etdi…" ? Cahangir N?c?fov Arxivl??dirilib 2018-12-14 at the Wayback Machine
• Az?rbaycan Milli M?clisin? kiml?r r?hb?rlik edib? ?Yeddi spikerin yeddi taleyi… TAR?X
• O m??um gec?nin ?ahidl?ri: "Xalq h?min tanklara q?r?nfil sancardı…"
• Teyyub Qurban , ?n yaxın tarix: ?lk v? yegan? qadın spiker 14?16 dekabr 2013 8?11 mart 2014