Deduksiya

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec

Deduksiya ( ing. Deduction ; lat. deuctio ) ? ?ld? etm?, hasil etm?, cıxarma. Latın m?n??lidir. ?sas muhakim? (?qli n?tic?) usullarından v? t?dqiqat metodlarından biri. Deduksiya oz metodoloji uslubuna gor? induksiyadan f?rql?nir. ?nduksiyanın ?ksidir, muhakim? prosesind? umumi mudd?alardan xususi n?tic? cıxarmaq, h?r hansı bir umumi fikird?n m?ntiqi yola cıxmaq, prinsip yaxud t?klif ortaya qoymaq.

Deduksiyaya sad? misal olaraq a?a?ıdakı muhakim?ni gost?rm?k olar: "Butun adamlar olum? m?hkumdur. Sokrat adamdır. Onda Sokrat olum? m?hkumdur". Hazırda deduksiya dey?nd? bu v? ya dig?r aksiomlar sistemin? ?saslanan ciddi riyazi muhakim? ba?a du?ulur.

Buna gor?, deduksiya muhakim?nin aksiomatik usulu adlandırırlar. Mu?yy?n bir t?klifi isbat etm?k ucun, m?s?l?n, h?nd?s?d? onu ya isbat olunmu? teorem?, ya da q?bul olunmu? aksiomların birin?, yaxud bir nec?sin? g?tirirl?r.

Riyazi induksiya prinsipinin kom?yi il? muxt?lif teoreml?rin isbatı deduksiyaya misaldır. Deduksiya latın dilind? "deductio" sozund?n goturulmu?dur.

  • M.M?rdanov, S.Mirz?yev, ?. Sadıqov M?kt?blinin riyaziyyatdan izahlı lu??ti. Bakı: 2016, "Radius n??riyyatı", 296 s?h.
  • Az?rbaycan Sovet Ensklopediyası. I-X cild. Bakı: 1976-1987.
  • Adil? N?z?rova. F?ls?f? terminl?rinin izahlı lu??ti.