Bosniya bohranı
? 8 oktyabr 1908-ci ild?
Avstriya-Macarıstan
imperiyasının r?smi olaraq
Bosniya-Herseqovinanı
ilhaq etm?sil? meydana cıxan beyn?lxalq bohrandır.
[1]
B?hs edil?n dovrd?
Bosniya-Herseqovina
?razisi
Osmanlı imperiyası
tabeliyind? idi. 1908-ci ilin
oktyabrın 3
-d? Avstriya-Macarıstanın
Parisd?ki
s?firi Fransanın prezidentin? m?ktub gond?rdi. M?ktubda deyilirdi ki, Avstriya-Macarıstan Bosniyanı ilhaq etm?y? hazırla?ır v? Rusiya, Almaniya v? ?taliya Bosniyanın ilhaqına etiraz etmir. 1908-ci ilin oktyabrın 5-d? Avstriya-Macarıstanın imperatoru Bosniyanın ilhaq edilm?si haqqında f?rman imzaladı. Oktaybrın 6-da Avstriya-Macarıstan hokum?ti qism?n s?f?rb?rlik elan etdi.
Almaniya
Avstriyanın h?r?k?tin? etiraz etm?di. ?taliya is? Avstriya-Macarıstana narazılı?ını bildirdi.
Fransa
hokum?ti bildirdi ki, Avstriya-Macarıstanın
Bosniyanı
ilhaq etm?k haqqında q?rarına horm?tl? yana?ır.
[2]
Fransa
calı?ırdı ki, Almaniya
M?rake? m?s?l?sind?
ona guz??t etsin.1908-ci il oktyabrın 8-d?
Rusiya
hokum?ti bildirdi ki, Avstriya-Macarıstanın aksiyası
Berlin muqavil?sin?
ziddir v? h?min muqavil?ni imzalamı? dovl?tl?rin i?tirakı il? muzakir? edilm?lidir.
[2]
1908-ci il oktyabrın 8-d? Rusiya hokum?ti bildirdi ki, Avstriya-Macarıstanın aksiyası
Berlin muqavil?sin?
(1878) ziddir v? h?min muqavil?ni imzalamı? dovl?tl?rin i?tirakı il? muzakir? edilm?lidir. Oktyabrın 9-da Rusiyanın xarici i?l?r naziri
Londona
g?ldi. ?ngilt?r? hokum?ti bildirmi?di ki, Bosniyanın Avstriya-Macarıstan t?r?find?n ilhaqını tanımayacaq.
?ngilt?r? hokum?ti
Rusiyanın beyn?lxalq konfrans kecirm?k t?klifi il? razıla?dı.
Bosniyanın ilhaqı il? ba?lı Osmanlı Avstirya-Macarıstana oz etirazını bildirdi.
Antanta
olk?l?ri bildirdi ki , onlar
Osmanlını
medafi? edir.
Avstriya-Macarıstan
Osmanlıya qar?ı mubariz? d?
Bolqarıstana
kom?k edirdi.1909-cu ilin yanvar ayının 11-d?
Avstriya-Macarıstan
Bolqarıstana
h?rbi sazi? imzalama?ı t?klif etdi.
Sazi?
layih?sin? gor? Avstriya-Serbiya muharib?si zamanı Bolqarıstan, Osmanlı-Bolqarıstan muharib?si zamanı Avstriya bit?r?f qalmallı idi. T?r?fl?rd?n birinin eyni vaxtda iki dovl?tl? muharib?si zamanı dig?r t?r?f ona h?rbi yardım gost?rm?li idi. Avstriya-Macarıstan calı?ırdı ki, Osmanlı Bosniyanın ilhaqı il? barı?sın v?
Antanta
olk?l?ri il? ?m?kda?lıq etsin. Dig?r t?r?fd?n Osmanlı dovl?ti d?
ikinci M??rutiy?t
s?b?bil? ilhaqı r?smi olaraq tanımasa da q?bul etm?k m?cburiyy?tind? qaldı.
[3]
Serbiya
ve
Cernoqoriya
Avstriyanın Bosniyanı ilhaq etm?sin? oz narazılı?ını bildirdi. Serbiyada Avstriya ?leyhin? numayi?l?r kecirildi .
Cernoqoriyada
is?
umumi s?f?rb?rlik
elan edildi.
Rusiya hokum?ti
Serbiyaya ehtiyatlı olma?ı v? Avstriya il? ziddiyy?tl?ri k?skinl??dirm?m?yi tovsiy? etdi. Rusiya Yaponiya il?
muharib?d?n
sonra h?l? h?rbi potensialını b?rpa etm?mi?di v? Serbiyaya h?rbi yardım etmek imkanı m?hdud idi.
[2]
?ngilt?r? hokum?ti bildirdi ki, Serbiyaya diplomatik yardım ed?cak. Osmanlı hokum?ti Serbiyanın ittifaq yaratmaq t?klifl?rini q?bul etm?di. 1908-ci ilin noyabrında Avstriya-Macarıstan bildirdi ki, Bosniya m?s?l?sinin beyn?lxalq konfransda muzakir? edilm?sin? razı deyil v? bu m?s?l? Avstriya il? Osmanlı arasında
ikit?r?fli danı?ıqlar
yolu il? h?ll edilm?lidir.
Almaniya Avstriya-Macarıstanı mudafi? edirdi. Almaniya hokum?ti bildirdi ki, Rusiyanı beyn?lxalq al?md? u?ursuzluqları
?ngilt?r?y?
meyl etm?sinin n?tic?sidir. Almaniyanın ?sas m?qs?di Rusiyanı
Antantadan
ayrımaq idi. 1909-cu ilin yanvarında
Almaniya
bildirdi ki, Avstriya il? Serbiya arasındakı munaqi??y? Rusiyanın mudaxil?si zamanı Avstriyaya h?rbi yardım ed?c?k.
- ↑
"Protocol between Austria-Hungary and Turkey".
The American Journal of International Law
.
3
(4), s. 286?89. 1909.
- ↑
1
2
3
"Beyn?lxalq munasib?tl?r tarixi"
(PDF)
.
2022-03-25 tarixind?
arxivl??dirilib
(PDF)
.
?stifad? tarixi:
2018-09-14
.
- ↑
Albertini, Luigi (2005).
The Origins of the War of 1914, volume I
. New York: Enigma Books