Bosniya ( bosn. Bosna , serb. Босна , xorv. Bosna ) ? Bosniya v? Herseqovinanın boyuk bir hiss?sini t??kil ed?n tarixi vilay?ti. Dinar onda?lı?ı il? Ortadunay cok?kliyi il? ayrılır. Bosinyanın sah?si 41 min km² t??kil edir. Bu is? Bosniya v? Herseqovinanın 80 % ?razisini t??kil edir. Olk?nin c?nub hiss?sind? is? Hersoqovina vilay?ti q?rarla?ır. Bosniya v? Hersoqovina vilay?tl?ri arasında s?rh?d d?qiq b?lli olmasa bel? ?van-Planin? gor? goturulur.

H?r iki vilay?t orta ?srl?rd?n bir-biri il? sıx ba?lıdır. Ad?ti uzr? Bosniya adı b?z?n butun Bosniya v? Hersoqovina adına istifad? edilir. Bosniya v? Herseqovina adı Osmanlı imperiyası hakimiyy?tinin sonlarına aiddir.

?sas m?qal?: Bosniya v? Herseqovinanın tarixi

Bosniya vilay?ti VII ?srd?n serb tayfaları il? m?skunla?ılmı?dır ^{[1] [2]} . Sonradan onun ?razisin? Serbiya, Xorvatiyanın bir sıra vilay?tl?ri v? must?qil Bosniya ?razil?ri daxil idi. Bu tip ilk Bosniya dovl?tini Ban kulin t??kil etmi?dir. Bu dovl?t 1180-ci ild? Bizansın vassal asıllı?ında idi. Bu dovl?t XIV ?srin ortalarında I Tvrtkonun hakimiyy?t ill?rind? cic?kl?nirdi. 1370 -ci il? q?d?r o, Bosniya ?razisini geni?l?ndirmi?di. Ust?li Macarıstanla sulh muqavil?si imzalsmı?dı. Bu onun must?qilliyin? olan t?hlul?nin aradan qalxmasına imkan vermirdi. 1377-ci ild? o h?md? Serbiyanın kralı idi. 1390-cı ild? ?lliriyo v? Adriatik d?nizi adalarının i??alı il? h?md? Xorvatiya v? Dalmasiyanın kralı olur. Bu zaman Bosniya Balkan regionunun dikt? ed?n dovl?ti idi. Burada yalnız Macarıstan v? Osmanlı dovl?tind?n geri qalırdı. Tvrtko ustslıqla turk hucumlarından qoruna bilirdi. Onun olumund?n sonra Bosniya oz must?qilliyini itirmi?dir. 1463-cu ild? is? Osmanlı dovl?tinin t?rkibin? kecmi?dir. Bundan sonra is? adi bir vilay?t? cevrilmi?dir. 1853 -cu ild?n vilay?t Bosniya v? Herseqovina adlandırılır.

1878 -ci ild? Bosniya v? Herseqovina Avstriya t?t?find?n i??al edilir. 1908-ci ild? vilsy?t l??v edilmi?dig. Frans-Ferdinand Bosniyanın paytaxtı Sarayevoda oluruldukd?n sonra Birinci dunya muharib?si ba?lamı?dır. Avstriya-Macarıstan da?ıldıqdan sonra Bosniya v? Herseqovina Yuqoslaviya Krallı?ına daxil edilmi?dir. ?kinci Dunya muharib?si don?mind? 1941 - 1945 -ci ill?rd? Bosniya Must?qil Xorvatiya dovl?tinin t?rkibin? daxil edilmi?dir. Ancaq burada Yuqoslaviya partizan d?st?l?ri faktiki bolg?nin bir hiss?sini n?zar?td? saxlayırdı. Muharib?d?n sonra bolg? vahid Bosniya v? Herseqovina Sosialist Respublikasınln t?rkibi olaraq Yuqoslavir Federativ Sosialist Respublikaslna daxil edilmi?dir.

1992 -ci ild? Yuqoslaviya da?ıldıqdan sonra Bosniya v? Herseqovina must?qil dovl?t? cevrilir. Ancaq burada ya?ayan serbl?r v? xorvatlar buna qar?ı cıxırlar. Bu is? etnik munaqi??y? s?b?b olur. Bosniya muharib?si coxlu sayda insan itkisin? s?b?b olur. Deyton muqavil?si il? olk? Bosniya v? Herseqovina Federasiyası v? Serb Respublikası olmaqla iki hiss?y? bolunmu?dur.

Bosniyanın iri ??h?rl?ri:

• Sarayevo ? 400 000
• Banya Luka ? 200 000
• Zenisa ? 146 000
• Tuzla ? 132 000
• Travnik ? 70 000
• Bixac ? 64 600
• Kakan ? 46 500
• Brcko ? 38 000
• Bielina ? 36 700
• Buqoyna ? 35 700